Lễ hội chèo cạn, múa bông tại Quảng Bình

Lễ hội chèo cạn, múa bông là một hoạt động văn hóa mang đậm bản sắc dân tộc của người dân vùng biển Nhật Lệ nhằm cầu cho trời yên biển lặng, mưa thuận gió hòa và mùa màng bội thu. Những câu hò xưa cùng với các điệu múa bông và chèo cạn, thể hiện lòng biết ơn đến các vị thần linh ở vùng sông nước, đồng thời tạo không khí thi đua sôi nổi trong lao động sản xuất và hưởng thụ nét văn hóa của cha ông ta từ xa xưa để lại.

Sau phần lễ với những nghi thức cúng thần linh là đến phần hội, các đội múa đã thể hiện các động tác chèo cạn, múa bông nhịp nhàng, mang đậm bản sắc văn hóa lâu đời của các địa phương vùng biển.

Cảnh Múa bông Chèo cạn diễn ra trong lễ hội

Đội chèo cạn do 24 cô gái chưa chồng và 2 người 1 nam, 1 nữ cái hò (hát chính). 2 người cái hò này mặc quần áo dài, thắt lưng điều, nữ thì chít khăn màu nguyệt bạch, chân đất; nam thì mặc áo lụa đỏ dài, đầu chít khăn hồng mỏ diều và chân đi đôi guốc mộc. Các cô gái chèo cạn mặc áo dài màu hoa lý hoặc màu mỡ gà, quần màu trắng, đầu búi tóc cài trâm đồng có đính bông hoa nhài, tay cầm 1 cây chèo gỗ sơn màu xanh đỏ dài 1,5m, động tác chèo nhịp nhàng và nhẹ êm theo nhịp hò khoan. Có 1 đội nhạc sinh nhị, đàn nguyệt, sáo, kèn bầu và trống đại phụ họa cho hò khoan.

Làn điệu hò khoan chèo cạn gồm có 5 mái hò: hò mái dài, hò mái ba, hò mái nện, hò kéo lưới và hát khoan. Ở giữa các câu hò, những cô gái chèo cạn đệm hò con gồm các câu: "a xố đi xố...hà" hoặc "ớ là...hố". Nội dung các câu hò thường là cầu trời đất và cầu thần linh phù hộ cho trời yên biển lặng cho những người dân đánh bắt hải sản được mùa. Đội ngũ múa bông (múa đèn) gồm có 20 thanh niên chưa vợ, sức vóc cường tráng, cân đối đồng đều nhau và do 1 người điều khiển. Các đội viên mặc đồng phục, quần màu trắng, áo năm thân màu đỏ hoặc màu hồng, chân quấn xà cạp, đầu chít khăn mỏ quạ màu trắng, hay tay cầm đôi đèn lồng hình chậu tứ giác, trong có đèn nến thắp sáng.

Người điều khiển thì mặc võ phục, áo chẽn đỏ thắt lưng xanh, đội mũ võ tướng, giữa có thắt hoa hồng vải đỏ và tay cầm đôi đèn lồng hình chậu lục giác. Đội múa bông uy nghi tiến vào sân lăng. Đội trưởng vừa múa đôi đèn vừa đi dẫn đội biểu diễn các đội hình biến hóa rất đẹp như một chiếc thuyền sáng rực ở trên sông, rồng bay phượng múa. Trong khi đó, tiếng trống thúc giục kèm theo tiếng nhạc réo rắt và du dương./.

Màn trình diễn múa bông chèo cạn trong lễ hội