Sôi động Hội phết Hiền Quan tại Phú Thọ

Lễ hội năm nay có 6 quả phết (quả phết hình tròn đường kính 12cm, được làm bằng gỗ mít, sơn màu đỏ) và 3 quả chúi (quả chúi như quả phết nhưng nhỏ hơn) được mang ra cho người dân thi thố tài năng.

Sôi động Hội phết Hiền Quan tại Phú Thọ

Quả phết được các cụ cao tuổi đưa ra ngoài bãi cát ven sông Hồng sau khi tế lễ tại đền thờ Thiều Hoa công chúa. Trên đường đi người dân dùng lọng để che quả phết. Sau đó, quả phết được cho xuống lò phết là một cái hố được đào dưới cát và dùng gậy hất lên để người dân cướp phết. Người xưa quan niệm, nếu ai cướp được quả phết thì gia đình, thậm chí làng đó sẽ gặp nhiều may mắn trong năm đó.

Theo truyền thuyết của làng, Thiều Hoa công chúa sinh ngày 2 tháng Giêng năm Quý Tỵ trong một gia đình nghèo ở Động Lăng Sương (thuộc huyện Thanh chương, xứ Hưng Hóa). Lúc thiếu thời bà là người lanh lợi, khỏe mạnh và hết lòng yêu thương cha mẹ. Thiều Hoa mồ côi cả cha lẫn mẹ vào năm 14 tuổi và phải đi ở chăn trâu. Khi đi chăn trâu, Thiều Hoa đã bày ra trò chơi đánh phết với lũ trẻ... 

Nghe tin Hai Bà Trưng dựng cờ khởi nghĩa, bà vui mừng tìm đến và được Hai Bà Trưng chấp nhận. Bà trở lại làng Song Quan (nay là xã Hiền Quan) dựng cờ chiêu binh, luyện tập võ nghệ để chuẩn bị đánh giặc. Sau khi chiêu mộ được 500 quân sỹ và huấn luyện tinh thông, bà cho mở tiệc đãi binh và đưa toàn quân về Hát Giang (Mê Linh, Hà Nội ngày nay) giúp Hai Bà Trưng đánh giặc. Thắng giặc xong bà được phong chức là “Tiền tả tướng quân.”

Sôi động Hội phết Hiền Quan tại Phú Thọ

Sau đó, bà xin nhà Vua lui về tu hành tại Hiền Quan. Trở về Hiền Quan, bà đem tiền Vua ban mua đất cho dân, xây dựng lại đình, chùa, dạy dân làm ăn. Khi bà mất, lăng mộ của bà đặt bên bờ sông Hồng và được Vua phong là “Đức Thánh Mẫu Đại Vương” đồng thời cho lập đền thờ tại nơi này.

Cứ đến ngày 12 và 13 tháng Giêng, để tưởng nhớ ngày bà xuất quân đi đánh giặc, làng lại tổ chức hội duyệt quân, cướp phết - một trò chơi dân gian mang đậm bản sắc dân tộc mà Thiều Hoa công chúa từng yêu thích.