Lễ hội Xuống đồng ở Mường Cúc - Phú Thọ

Đối với người Mường ở xã Thu Cúc, lễ hội Xuống đồng là một ngày lễ trọng đại đánh dấu sự khởi đầu tốt đẹp trong một năm mới. Tương truyền rằng người Mường xã Thu Cúc từ thủa sơ khai đã luôn đoàn kết, gắn bó, yêu thương, đùm bọc lẫn nhau. Người cai trị Mường Cúc lúc đó là Ngài Cúc đã sinh hạ được người con gái thông minh, xinh đẹp, giỏi giang. Vào một năm hạn hán kéo dài, ruộng nương khô cạn, cây lúa của làng không sống được, nàng đã xin cha lên đường đi tìm giống lúa mới về cho dân làng. Vượt qua nhiều khó khăn, gian khổ, nàng đã tìm được giống lúa quý nhưng khi trở về gần đến Mường Cúc thì bị hãm hại. Ngài Cúc cùng dân làng nghe tin dữ đã đi tìm khắp nơi nhưng không thấy nàng, chỉ thấy trên đất còn sót lại một bó lúa. Xót thương người con gái, Ngài Cúc đã lập miếu thờ để tưởng nhớ nàng và tên Mường Cúc có từ thủa đó.

Có được giống lúa mới, dân làng phấn khởi gieo trồng nhưng lúa không xanh tốt, trĩu hạt như mong đợi. Thầy Mo Mường đi hỏi thần Núi thì mới hay Vía Lúa đã bỏ đi cùng Nàng Cúc, dân làng phải làm lễ thì mùa màng mới được tốt tươi. Từ đó vào ngày 7, 8 tháng Giêng hàng năm, bà con Mường Cúc lại nô nức mở hội, tổ chức lễ rước Vía Lúa, cầu xin tổ tiên, mường trời và thần linh ban cho một năm mới mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, bội thu, thóc đầy bồ, lợn gà đầy chuồng, con người được bình an, khỏe mạnh... 

Lễ hội Xuống đồng ở Mường Cúc gồm có 2 phần chính, phần lễ và phần hội. Trong phần lễ, dân làng chuẩn bị cỗ cúng và quan trọng nhất là vía lúa để dâng cúng. Tiếp theo phần lễ là phần hội với nhiều hoạt động sôi nổi và phong phú như: Thi kéo co, bóng chuyền, hội trại văn hóa và liên hoan văn nghệ dân gian... Trong ngày hội, những nét văn hóa đặc trưng gắn liền với phong tục, tập quán, tín ngưỡng của đồng bào các dân tộc thiểu số trong huyện đã được phô diễn với những hình thức thể hiện phong phú và hấp dẫn, tạo dấu ấn trong lòng bà con địa phương và  du khách gần, xa đến tham dự lễ hội.

TH