Lễ hội cầu trâu ở Hương Nha tại Phú Thọ

(lehoi.info)- Làng Hương Nha nằm ở huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ, cách Đền Hùng chưa đến 10km về phía tây nam. Lễ cầu trâu được tổ chức hàng năm vào ngày mùng 2 tháng giêng âm lịch để tưởng nhớ tới công đức tướng Xuân Nương dưới thời Hai Bà Trưng. Sinh thời bà là một người  tài sắc vẹn toàn, thùy mị, nết na, tinh thông võ nghệ, viết chữ và tính toán đều giỏi, lại có đức độ. Cha mẹ mất sớm, anh trai thì bị Tô Định sát hại, trong lòng căm giận, nàng nguyện báo thù nhà. Bà cắt tóc giả làm ni cô đi đến các phủ, các huyện để chiêu tập binh hùng tướng mạnh. Hai Bà Trưng nghe tiếng Xuân Nương bèn truyền hịch nghênh đón về, lại cho nàng thống lĩnh quân Nội thị nữ tốt bên tả.  

Đặc sắc lễ hội cầu trâu ở Hương Nha

Lễ cầu trâu để tưởng nhớ câu chuyện xưa nhân dân đã dâng trâu để Bà khao quân tướng khi thắng trận trở về.

Người dân ra bến xem trâu đi tắm

Từ ngày 20 tháng Chạp, dân làng đã họp bàn để chọn mua trâu. Trâu phải là loại trâu đực béo khỏe. Người được nhận nuôi trâu thì gọi là "chứa lềnh", nhất thiết phải ăn chay từ khi rước trâu về. Lán của trâu phải được làm bằng các vật liệu mới, vào mỗi buổi chiều, "chứa lềnh" phải đem trâu ra bến tắm và sau đó tắm cho mình. 

Rước trâu đi tắm về

Đến 7 giờ tối ngày mùng 2 tháng Giêng, nhà "chứa lềnh" phải làm 1 cỗ gà và 1 cỗ chay gồm có: củ mài, mía ngọt, chè lam, chè kho, hoa quả và một hũ rượu mộng. Tối đến, dân làng đến nhà "chứa lềnh" để rước trâu ra đền Hạ (hay còn gọi là Miếu Ông) nơi thờ thập bộ thần quan là những tướng sĩ khi nghe tin bà mất đã nhảy xuống hồ trẫm mình để chứng tỏ lòng trung nghĩa. Trước khi làm lễ cầu trâu, người ta sẽ đốt bên cạnh cột buộc trâu 2 bó đuốc bằng nứa khô. Sau đó, nhà sát trói trâu vào cọc bằng dây tre, rồi làm lễ mật khẩn để xin âm dương. Khi trâu ngã gục và chết, người dân sẽ đem lột da và chôn 4 cọc rồi căng da trâu làm "nồi da nấu thịt", tái hiện lại cảnh mổ trâu khao quân của nữ tướng Xuân Nương khi xưa. Người ta còn cắt 12 miếng thịt ngon ở bắp để làm 12 quả đài xinh để tế thần. 

Người dân làm lễ mật khẩn xin âm dương

Sáng ngày mùng 3 âm lịch, người dân tổ chức lễ "chạy chài". Lễ gồm có thịt trâu và lòng trâu đặt trên mâm tre. Sau đó nhà sát đội ra bến Giếnh, trên đường về người dân thi nhau tranh cướp lễ vật. Ai cướp được lễ vật thì năm đó làm ăn phát đạt, con cháu thuận hòa và gặp được nhiều may mắn.

lehoi.info tổng hợp