Lễ hội Đền Trần tại Nam Định

Theo hồi cố của các vị bô lão, vào các năm Tý, Ngọ, Mão, Dậu, đúng ngày rằm tháng giêng, trước sân đền Thượng đã tổ chức nghi lễ Khai ấn với sự tham gia của bảy làng: Lốc, Vọc, Bảo Lộc, Hậu Bồi, Kênh, Bái và Tức Mặc. Các làng sẽ rước kiệu các vị thần về tụ tập ở đền Thượng để tế các vị vua nhà Trần. Nghi lễ này sẽ phản ánh một tập tục nghi lễ cổ: sau những ngày nghỉ tết, từ ngày rằm tháng giêng thì triều đình sẽ trở lại làm việc bình thường. "Khai ấn" đó là mở đầu ngày làm việc của một năm mới. Đến nay, nghi thức khai ấn vẫn được giữ nguyên vẹn với những lễ nghi truyền thống, thu hút được hàng vạn người từ khắp mọi miền Tổ quốc về để tham quan, xin ấn mỗi năm với mong muốn một năm mới thành đạt và phát tài.

Hội đền Trần thường diễn ra từ ngày 15 đến ngày 20 tháng 8 âm lịch hàng năm. Những năm chẵn hội thường mở to hơn những năm lẻ. Song không đợi đến ngày chính hội, khách thập phương đã nô nức về để trẩy hội đền Trần. Hành hương về với cội nguồn ai cũng mong muốn điều tốt lành và thịnh vượng. Ở trước sân đền phấp phới lá cờ đại - lá cờ truyền thống với năm màu rất rực rỡ biểu trưng cho ngũ hành, hình vuông là biểu tượng đất (âm), rìa tua hình lưỡi liềm là biểu tượng trời (dương). Chính giữa của cờ hội thêu chữ "Trần" bằng chữ Hán do hai chữ "Đông" và "A" ghép lại.

Lễ hội được cử hành rất trang nghiêm. Nghi lễ sẽ được diễn ra với các lễ rước từ các đình, các đền xung quanh về để dâng hương, tế tự ở đền Thượng thờ 14 vị vua nhà Trần. Lễ dâng hương gồm có 14 cô gái đồng trinh và đội 14 mâm hoa đi vào đền trong tiếng nhạc lễ và dâng lên 14 ngai vua. Nghi lễ này là hồi ảnh của cung cách triều đình phong kiến từ thời xa xưa.

Màn múa lân trong lễ khai ấn Đền Trần

Phần hội có rất nhiều hình thức sinh hoạt văn hoá phong phú và độc đáo như diễn võ năm thế hệ, chọi gà, đấu vật, chơi cờ thẻ, múa lân, đi cầu kiều, múa bài bông, hát văn. Chính những nét sinh hoạt văn hoá độc đáo này đã tạo cho hội Đền Trần một sức hấp dẫn và cuốn hút được du khách thập phương.

Lễ hội Đền Trần là một trong những lễ hội truyền thống lớn, là niềm tự hào của mỗi người dân tỉnh Nam Định khi nhớ về cội nguồn dòng giống của các bậc đế vương và của cả dân tộc Việt Nam.