Hội đình Thái Đào tại Bắc Giang

Thời gian: 9/1- 10/1 Âm lịch

Thái Đào, trước đây là một xã của tổng Thái Đào, của huyện Phượng Nhãn, phủ Lạng Giang gồm có 5 thôn: Ghép, Chùa, Gia,Then, Mỹ. Hiện nay,Thái Đào thuộc huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang. Hội của xã Thái Đào thường diễn ra từ ngày mồng 9 đến ngày mồng 10 tháng Giêng âm lịch hàng năm. Đây là những ngày hội chính, cũng là ngày hội xuân. Trong năm, Thái Đào còn có hai sự lệ nữa, một sự lệ vào ngày 15 tháng 5 còn được gọi là ngày Giỗ Thánh, sự lệ nữa là vào ngày ngày 23 tháng chạp âm lịch, còn được gọi là ngày “ cắt keo”.

Hội xuân của Thái Đào thường được tổ chức tại khu đình, đền, chùa Thái Đào. Chùa Thái Đào ngày xưa là một ngôi chùa lớn tên là Long Quang Tự ( chùa Long Quang ).Xã Thái Đào xưa kia có 5 thôn, được chia thành 5 giáp gọi là giáp Nam, giáp Đông, giáp Tây, giáp Bắc và giáp Ghép. Các giáp này có các họ: Lê,  Nguyễn, Hà…trong đó họ Hà là họ to nhất. Giáp Ghép chung đình với các giáp khác nhưng lại có ngôi chùa chùa riêng.

Lễ rước kiệu
Lễ rước kiệu

Theo lệ hàng năm, cứ vào ngày 23 tháng Chạp âm lịch năm trước, người dân xã Thái Đào sẽ làm lễ cỗ xôi, con gà, trầu, cau, hoa, quả, rượu, nước để lên đình dâng lên làm lễ “ cắt keo” để xin chủ tế. Lễ “ cắt keo” sẽ do 5 thôn làm, lần lượt từng thôn lên làm lễ. Qua tết âm lịch, dân xã đã cho chuẩn bị vào ngày hội từ ngày mồng 6 tháng giêng. Trong ngày này, bãi hội trước đình được bố trí định vài điểm tổ chức trò chơi như: cờ người, vật, đu, cướp cầu, cờ tướng…Đồng thời chủ tế sẽ cùng bà con trong làng lên đình dâng lễ xin đài cho rước kiệu, về đóng kiệu để thờ tại thôn của mình, đến ngày mồng 9 tháng Giêng sẽ rước lên. Giáp nào đương cai tổ chức lễ rước kiệu thánh cùng các đồ nghi trượng… từ thôn của mình lên đình, chùa. Từ đây các quan viên và các giáp khác sẽ cùng hợp lại với giáp cai rước kiệu lên thôn Ghép để lên giếng Chằm La lấy nước cho vào chéo sư để đem về thờ ở đình. 

Biểu diễn múa hội trong Lễ hội Đình Thái Đào
Biểu diễn múa hội trong Lễ hội Đình Thái Đào

Đình Thái Đào tọa lạc ngay trên trục đường cổ nên khi rước thu hút được người thập phương đến xem rất đông. Kết thúc lễ rước kiệu, kiệu sẽ được đóng tại sân đình. Dân làng sẽ tổ chức tế lễ tại thánh cung. Việc tế lễ thường do chủ tế và các viên bồi tế thực hiện. Trong ngày này, sẽ tổ chức lệ thi cỗ. Cỗ thi do các hộ gia đình làm, sau đó đem lên lễ đình để dự thi. Các quan viên tổ chức sẽ là người chấm cỗ. Cỗ thi ở hội Thái Đào gôm các món: Xôi, giò, thịt, chả, măng, bánh chưng, bánh dày, miến,bánh dợm, bánh gai, chè lam, bánh xu xuê, chè con ong, chè đường…tất cả các món này sẽ được sắp đặt lên một chiếc mâm đồng, 2, 3 tầng sao cho thật đẹp, thật ngon thì mới được chấm điểm cao và giành được giải giải. Cỗ ngon, giải nhất sẽ để mâm trên mời các cụ thượng xơi, còn các mâm cỗ khác dù được giải hay không thì cũng đều được bày lễ nhà thánh tại Đình cho sang trọng. Tế lễ xong thì làng sẽ ngả cỗ để mọi người cùng thụ lộc thánh. Mỗi cỗ đóng 4 người ngồi một mâm tại sân đình. Các cụ từ 100 tuổi trở lên sẽ được mỗi người một cỗ. Nếu không thụ hết thì được mang phần về cho con cháu ở nhà.

Cuộc thi cướp cầu trong Lễ hội Đình Thái Đào
Cuộc thi cướp cầu trong Lễ hội Đình Thái Đào

Sau cuộc tế, buổi chiều ngày mồng 9 tháng Giêng, quan chủ tế sẽ làm lễ cầu ở đình. Quả cầu làm bằng gỗ to, có đường kính ước chừng 50 - 60 cm. Ngày thường quả cầu này được cất trong hậu cung, đến ngày mồng 6 tháng Giêng thì mang ra dán giấy đỏ kín quả cầu rồi đặt lên bàn thờ ở đình. Sau khi tế cầu kết thúc, sẽ xin cho dân mở hội thi cướp cầu. Ông chủ tế sẽ bưng quả cầu ra bãi hội ngay trước sân đình. Trai của các giáp được chia làm hai phe, mỗi phe sẽ đứng ở một bên sân. Cuối sân sẽ có lỗ đất lớn để khi cướp thì quả cầu sẽ vào gôn nhau, bên nào bị đối phương bỏ cầu vào gôn là thua. Ông chủ tế đội một chiếc mũ phốc đầu, mặc áo thụng và tay cầm quả cầu lên rồi nói rằng:

“ Bớ các trai làng, đầu xuân năm mới, dân làng mở hội gieo cầu mong cho lúa tốt khoai to, cho vụ mùa năng suất, nào các trai hãy vào cướp cầu”.

Nói xong ông chủ tế liền gieo quả cầu xuống đất, trai hai Giáp sẽ xô nhau vào tranh cầu. Quả cầu cứ chuyển từ tay người này sang tay người kia chỉ trong trong chớp mắt. Trống thúc tùng tùng có lúc nhanh lúc chậm. Tiếng chiêng, tiếng cồng cũng hoà theo, cho đến khi có một bên thắng cuộc, nhưng thường là sẽ hoà.

Sau cuộc cướp cầu, dân làng sẽ mở hội vật, hát trò, chọi gà. Hội thường kéo dài cho đến hết ngày mồng 10 tháng giêng thì giã hội.

Bài viết về Bắc Giang liên quan

  • Khôi phục những giá trị truyền thống trong lễ hội tại Bắc GiangẢnh Khôi phục những giá trị truyền thống trong lễ hội tại Bắc Giang
    (Lehoi.org) - Bắc Giang là một trong những cái nôi của lễ hội miền Bắc với mấy trăm lễ hội lớn nhỏ được diễn ra vào dịp năm mới. Đã bao thế hệ, lễ hội luôn là một sinh hoạt văn hoá vô cùng cuốn...
  • Hội chùa Đức La xã Trí Yên ở Bắc GiangẢnh Hội chùa Đức La xã Trí Yên ở Bắc Giang
    Hội chùa Đức La xã Trí Yên ở Bắc Giang còn gọi là chùa Vĩnh Nghiêm diễn ra hàng năm vào ngày 14 tháng 2 âm lịch, tại thôn Đức la, xã Trí Yên, Việt Dũng, Bắc Giang. Đây là một lễ hội truyền thống điển...
  • Hội trám rụng tại Bắc GiangẢnh Hội trám rụng tại Bắc Giang
    Hội trám rụng thường được tổ chức vào mùa trám rụng khoảng tháng 8 âm lịch hàng năm tại xã Đông Vương, huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang. Một mùa trám là một mùa ngon, một mùa thương nhớ. Hội trám rụng...
  • Đầu xuân vui hội Tiên Lục tại Bắc GiangẢnh Đầu xuân vui hội Tiên Lục tại Bắc Giang
    Hội xuân Tiên Lục được tổ chức ngày 9 tháng Giêng âm lịch hàng năm. Du khách không chỉ được tham gia ngày hội vui xuân mà còn được chiêm ngưỡng vẻ đẹp của xóm làng, của cây dã hương ngàn năm tuổi bên...
  • Hội làng Hựu tỉnh Bắc GiangẢnh Hội làng Hựu tỉnh Bắc Giang
    Ngày 19-20/1 âm lịch hàng năm, người dân làng Hựu và nhân dân trong vùng được sống trong không khí lễ hội tưng bừng của ngày hội làng. Đông đảo người dân tham gia hội làng Hụi Làng Hựu là ngôi làng cổ...
  • Lễ hội kỷ niệm Chiến thắng Xương Giang ở Bắc GiangẢnh Lễ hội kỷ niệm Chiến thắng Xương Giang ở Bắc Giang
    Lễ hội kỷ niệm chiến thắng Xương Giang được tổ chức vào ngày mùng 6 và mùng 7 tết hàng năm nhằm ôn lại truyền thống vẻ vang của Chiến thắng Chi Lăng - Xương Giang của nghĩa quân Lam Sơn năm xưa, đập tan...
  • Lễ hội đền Phủ - Bắc GiangẢnh Lễ hội đền Phủ - Bắc Giang
    Lễ hội Đền Phủ được tổ chức vào ngày 11 và 12 tháng 2 âm lịch hằng năm, là lễ hội tưởng nhớ công ơn bà chúa Kho thời Trần. Được biết, đền Phủ được xây dựng ngay bên thành phủ Lạng Giang, thuộc xã Châu...
  • Lễ hội đền Đa Mai - Bắc GiangẢnh Lễ hội đền Đa Mai - Bắc Giang
    Lễ hội đền Đa Mai - Bắc Giang được tổ chức vào hai ngày mùng 9 và 10-2 âm lịch tại Đền Đa Mai, phường Đa Mai (TP Bắc Giang) để tưởng nhớ công ơn của hai công chúa con vua Trần là Bảo Nương và Ngọc...
  • Lễ hội Yên Thế tháng 3 dương lịch hàng năm tại tỉnh Bắc GiangẢnh Lễ hội Yên Thế tháng 3 dương lịch hàng năm tại tỉnh Bắc Giang
    Lễ hội Yên Thế thường được tổ chức vào ngày 16 tháng 3 dương lịch hàng năm, tại thị trấn Cầu Gỗ của huyện Yên Thế, tỉnh Bắc Giang. Lễ hội được lập ra từ năm 1984 - lễ kỷ niệm 100 năm ngày khởi nghĩa Yên...
  • Lễ hội Bồ Đà tại Bắc GiangẢnh Lễ hội Bồ Đà tại Bắc Giang
    Hội Bổ Đà diễn ra từ ngày 16, 17, 18 tháng 2 âm lịch hàng năm, tại khu vực núi Bổ Đà thuộc xã Tiên Sơn, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang. Hội Bổ Đà còn được gọi với cái tên khác là hội chùa Bổ. Cái tên...
  • Lễ hội Y Sơn tại Bắc GiangẢnh Lễ hội Y Sơn tại Bắc Giang
    Hội đền chùa Y Sơn ( còn được gọi là IA ) thường diễn ra vào ngày tết Thượng Nguyên ( tức 15 tháng Giêng âm lịch ) tại xã Hoà Sơn, huyện Hiệp Hoà, tỉnh Bắc Giang. Đây là một lễ hội cổ truyền đã có từ...
  • Hội làng Đại Phú tại Bắc GiangLeHoi.info
    (lehoi.org)-Làng Đại Phú là tên gọi chung của 2 thôn: Đại Phú 1 và Đại Phú 2 của xã Phi Mô, huyện Lạng Giang, Bắc Giang. Vào ngày 16 tháng giêng hàng năm thì làng Đại Phú sẽ mở hội - hội này là...
  • Hội Liên Xương tại Bắc GiangẢnh Hội Liên Xương tại Bắc Giang
    Liên Xương là một làng của xã Xương Lâm, thuộc huyện Lạng Giang, Bắc Giang. Ngày xưa, Liên Xương là một xã thuộc tổng Phi Mô, huyện Bảo Lộc, của phủ Lạng Giang. Mỗi năm, Liên Xương đều duy trì khá nhiều...
  • Lễ hội làng Thành tại thành phố Bắc GiangẢnh Lễ hội làng Thành tại thành phố Bắc Giang
    Làng Thành là một ngôi làng ở xã Xương Giang, thuộc thành phố Bắc Giang . Một năm làng Thành có 2 kỳ hội còn được gọi là xuân thu nhị kỳ. Về mùa xuân hội bắt đầu từ ngày mồng 6 cho đến mồng 8 tháng...
  • Lễ hội cúng rừng của người Nùng tại Bắc GiangẢnh Lễ hội cúng rừng của người Nùng tại Bắc Giang
    (lehoi.org)- Lễ hội cúng rừng là một trong những lễ hội truyền thống đặc sắc của người dân tộc Nùng. Hội thường được tổ chức 2 lần trong năm và tại 2 địa điểm khác nhau. Lần thứ nhất sẽ diễn ra vào ngày...
  • Hội Đả cầu Lương Phong tại Bắc GiangẢnh Hội Đả cầu Lương Phong tại Bắc Giang
    (lehoi.org)- Lương Phong là một làng cổ của huyện Hiệp Hoà, Bắc Giang. Người dân nơi đây thường làm nghề nông là chính. Sau một năm làm ăn vất vả, khó nhọc, người dân Lương Phong được nghỉ ngơi...
1 2 3 4 Tiếp

Ghi chú bài viết Hội đình Thái Đào tại Bắc Giang

Nếu xảy ra lỗi với bài viết Hội đình Thái Đào tại Bắc Giang, hoặc nội dung chưa chính xác, vui lòng liên hệ với chúng tôi để chúng tôi chỉnh sửa lại.
Từ khóa:
Thái Đào, trước đây là một xã của tổng Thái Đào, của huyện Phượng Nhãn, phủ Lạng Giang gồm có 5 thôn: Ghép, Chùa, Gia, Then, Mỹ . Hiện nay,Thái Đào thuộc...