Tưng bừng lễ hội đua thuyền tại Quảng Ngãi

Mỗi xã trên đảo thành lập một đội thuyền gồm có 4 chiếc. Theo các cụ cao niên ở Lý Sơn thì thường một xã có 4 xóm, mỗi xóm có một thuyền đua, tên thuyền được đặt theo một con vật trong tứ linh gồm: Long, Lân, Quy, Phụng. Mỗi thuyền đua được thiết kế dài khoảng 8 - 9m, rộng ở giữa 1,3m.

Chiếc thuyền gắn liền với linh vật Long

Nhân dân các làng đã tuyển chọn những chàng trai lực lưỡng quen nghề biển giã để thành lập đội đua chuẩn bị cho hội đua thuyền.

Mở đầu hội thi, bốn thuyền đua đại diện cho các xóm trên đảo Lý Sơn, được nhân dân trong xóm cúng tế thần linh theo nghi thức riêng của xóm mình. Vì vậy, tất cả các tay đua trong mỗi cuộc đua đều đem hết tài sức của mình để tranh đua thứ hạng sao cho ghe thuyền của vị thần xóm mình được về nhất.

Các thuyền ganh đua trên biển

Khi hội đua diễn ra, hàng ngàn người dân từ già đến trẻ đều tập trung về đình làng để tham dự buổi lễ tế thể hiện tấm lòng thành kính trước các vị thần đã che chở, độ trì cho họ trong cuộc sống và hướng lòng mình đến các vị “Tiền hiền khai khẩn, hậu hiền khai cư,” những người đã có công xây dựng làng xóm; đồng thời tỏ lòng tri ân đối với các cai đội trong đội hùng binh năm xưa đã vâng lệnh triều Nguyễn có công ra đo đạc hải trình, dựng bia chủ quyền trên hai quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa.

Đông đảo người dân và du khách đến xem đua thuyền

Theo quan niệm của người dân trên đảo, những thuyền nào về trước về sau, đều là do các vị thần sắp đặt và dự đoán cho một năm mới được mùa, mưa thuận gió hòa, xóm làng bình yên, …

Sau khi kết thúc các nghi lễ, bốn thuyền đua trở về vị trí hoa tiêu xuất phát theo quy định. Trống lệnh nổi lên, trong tiếng trống liên hồi giục giã, tiếng reo hò của hàng ngàn người xem hội, bốn thuyền đua xé nước lao đi làm vang động cả một vùng sông nước. Các tay đua ai cũng cố đưa thuyền của mình tiến nhanh về phía trước, sau bốn vòng đua cuộc đua kết thúc. Cứ như thế Hội đua thuyền mừng Xuân tại đình làng kéo dài đến hết ngày mồng 7/1 Âm lịch.

Qua hình thức sinh hoạt tế lễ này đã góp phần thắt chặt sợi dây đoàn kết của cộng đồng, nó phản ánh nét sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng của ngư dân người Việt cổ, mang đậm nét sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng truyền thống, làm cho tình làng nghĩa xóm thêm bền chặt.

Đua thuyền đối với người dân Lý Sơn là một lễ hội lớn mang tính tâm linh, chính vì vậy lễ hội thu hút được lượng người xem rất đông. Theo quan niệm của người dân nơi đây thuyền đua của xóm nào về đích trước, thì xóm đó sẽ gặp nhiều may mắn. Có truyền thuyết còn cho rằng con rồng ra đời là để chầu vua Lý Thái Tổ dời đô về Thăng Long. Vì thế thuyền Rồng (Long) về nhất đầu năm thì năm đó bà con làm nghề biển gặp nhiều may mắn và mùa màng trên đảo bội thu, quê hương thanh bình, thịnh vượng./.