Lễ lên nhà mới của người Kor tại Quảng Ngãi

Đầu tiên sẽ là lễ cúng sống, đồ lễ bao gồm có một con heo, ba con gà sống, muối, gạo, trầu cau... để báo với thần linh (thần Cờy Vắt) và ông bà tổ tiên biết nhà mình hôm nay chính thức lên nhà mới.

Sau nghi lễ cúng sống, các đồ lễ heo sống và gà sống sẽ được đem đi làm thịt và chế biến thành các món ăn của người dân tộc Cor để tiến hành lễ cúng chín. Trong khoảng thời gian chuẩn bị cho lễ cúng chín, chủ nhà sẽ tiếp khách đến chơi, đến mừng nhà mới.

Việc chuẩn bị cho lễ cúng chín cũng khá là cầu kỳ, lễ sẽ được chia làm 3 mâm: gồm có các loại bánh như: bánh lá tốp, bánh lá đót, bánh rồng (cơm lam), cá nướng, thịt lợn, gà đã luộc, trầu cau, gạo muối… Tất cả đã được bày sẵn để cho già làng chủ trì buổi lễ cúng. Lễ cúng chín một lần nữa đã khẳng định và thông báo với ông bà, tổ tiên và thần linh là gia đình người dân tộc Kor đã chính thức lên nhà mới.

Trước nghi lễ cúng chín, chân gà sẽ được làm “phép”, được ngâm vào nước, nếu chân gà co đều thì có nghĩa thần linh phù hộ và ngược lại nếu chân gà chỉ có ngón chân giữa co có nghĩa thần linh đã không đồng ý. Tiếp đó, già làng và những người tham gia sẽ cùng nhau nâng ly rượu phép trước khi cử hành nghi lễ cúng chín.

Lễ cúng chính với tất cả các đồ lễ chín đã được bày sẵn ra, các thành viên ở trong gia đình sẽ ngồi quanh mâm cúng vừa cầu nguyện những điều tốt đẹp vừa rắc muối gạo xung quanh mâm cúng. Hương trầm hòa quyện vào với ánh lửa, tiếng cầu nguyện khiến cho không gian của ngôi nhà thêm linh thiêng mà lại ấm cúng.

Sau khoảng 20 phút lễ cúng sẽ kết thúc. Già làng và các thành viên của gia đình sẽ đem lửa và nước rắc lên nhà tum (phòng ở của từng gia đình ở trong ngôi nhà lớn). Khi kết thúc lễ cúng, người dân tộc Kor đánh cồng chiêng rồi cùng nhau múa điệu múa Cà Đáu để cầu mong thần linh và tổ tiên phù hộ cho đại gia đình người dân tộc Kor luôn được mạnh khỏe, mùa màng luôn tươi tốt…

Một nghi thức trong ngày lễ lên nhà mới của người Kor

Tiếp sau phần lễ sẽ là phần giao lưu với những người hàng xóm. Mọi người đều tập trung đông đủ ở trước nhà sàn của người Kor, trong bộ trang phục truyền thống của dân tộc mình nhưng tất cả đều hòa mình vào điệu múa Cà Đáu của người dân tộc Kor. Điệu múa của sắc màu, của mềm mại nhưng cũng rất khỏe khoắn. Ở trong phần giao lưu, ấn tượng nhất và hấp dẫn nhất đó là màn đấu chiêng của hai chàng trai người Kor. Họ cùng nhau đọ “tiếng”, tiếng chiêng dồn dập lúc nhanh, lúc chậm, lúc nhẹ nhàng lúc lại mạnh mẽ giống như trạng thái của hai chàng trai vậy. Những tiếng vỗ tay hưởng ứng mỗi lúc một to hơn, những người xem vô cùng thích thú vì lần đầu tiên được chứng kiến màn đấu chiêng này.

Điệu Cà Đáu

Sau khi cả gia chủ và cả các vị khách đã “mãn nhãn” với các tiết mục múa, đấu chiêng tất cả sẽ cùng nhau thưởng thức những món ăn đặc sản, dân dã và cùng nhau nhâm nhi chén rượu quế của người Kor tự làm và mang ra.