Hội chợ Viềng tại Nam Định

Chợ Viềng họp cả ngày vào ngày mùng 8 tháng Giêng âm lịch hàng năm, nhưng người ở xa thường về từ rất sớm, rậm rịch họp chợ từ 11, 12 giờ đêm ngày hôm trước, cho đến sáng và hết cả ngày hôm sau. Khách đến từ khắp nơi, trong Nam và ngoài Bắc nhưng đông nhất vẫn là người nội tỉnh sau là đến khách các tỉnh Nghệ An và Thanh Hoá đổ ra. Khác các tỉnh từ Quảng Ninh, Hải Phòng, Hà Nội và Thái Bình đổ về đông nườm nượp. Du khách thập phương về với hội chợ phần lớn là do nghe danh tiếng của chợ Viềng mà về, nhưng phần đông vẫn là những người có gốc gác hoặc quê quán ở tại tỉnh Nam đi làm ăn xa nay nhớ đất Tổ, nhớ đất quê mà tìm về. Nên dù có xa mấy, tận bên kia Đại Dương hay tận Sài Gòn lục tỉnh... cũng nhớ ngày về để dự hội.

Tiếng là "hội chợ" nhưng chợ Viềng lại không bán mua những sản phẩm ngoại lai cao cấp và hào nhoáng đắt tiền như ở các hội chợ tỉnh lớn, thành phố lớn. Sản phẩm được đem ra mua bán ở đây chủ yếu là các loại cây trồng, vật nuôi: từ cây trồng để lấy gỗ, cây hoa cây cảnh, các loại cây ăn quả và thậm chí cả cây cà, cây chanh, cây ớt. Và sau nữa là đến các vật dụng sản xuất nhỏ của nhà nông. Người ta có thể tìm mua ở đây từ cái cuốc cái cày đến các vận dụng nhỏ như cái đòn gánh, đôi quang thúng hay những thực phẩm cần thiết cho cuộc sống của con người như thịt, gạo, giày dép,  quần áo…du khách còn có thể tìm thấy ở đây những bộ tế khí, những chiếc lư hương bằng đồng, cùng hàng trăm ngàn thứ vật dụng linh tinh khác.

Mọi người mua lộc ở chợ Viềng

Ngoài ra, còn có một thứ thực phẩm được người bán kẻ mua rất tưng bừng náo nhiệt. Đó chính là thịt bò non. Nói đúng ra nó là thịt bê được thui vàng ươm nguyên cả con, bán rất nhiều ở dọc các ngả đường đi vào chợ. Có thể nói không ngoa rằng "Trên là trời, dưới là thịt bò bê". khách mua ai thích phần nào có thể tuỳ chọn, mà giá cả lại rất phải chăng, hợp với túi tiền của "người nhà quê". 

Ở chợ phiên này có tục người bán thì không hề nói thách và người mua cũng không hề mặc cả - Một nét đẹp đáng yêu chỉ ở phiên chợ này mới có. Hình như "sự bán và sự mua" ở đây mang nặng một ý thức tâm linh nào đó - rằng người ta chỉ cần bán hoặc mua được một vật gì đó dù là rất nhỏ thì người bán kẻ mua đều gặp được nhiều may mắn tốt lành, và cả đôi bên đều cùng vui vẻ hỉ hả ra về đi lễ chùa cầu may cầu lộc.

 

Hội chợ Viềng, khu hội chợ chính nằm ở trong thôn Trung Thành nhưng bao xung quanh nó là cả một quần thể di tích, như đình chùa, đền phủ và lăng tẩm, rất đẹp như đền Vua, lăng Mẫu, chùa Cao, chùa Long Vân, Phủ Tiên Hương, đình ông Khổng,  phủ Vân Cát... đã được xây dựng từ thứ kỷ 19 cách đây hàng trăm năm. Các di tích này được Bộ Văn hóa xếp hạng là "di tích lịch sử văn hoá". Cụm di tích này chủ yếu để thờ bà chúa Liễu Hạnh - một nhân vật văn hoá dân gian vừa giống như có thật, vừa như truyền thuyết, Bà được dân gian phong Thánh, vừa được sắc phong như Thần và vừa được coi như bà Chúa, cô Tiên... Điều quan trọng hơn cả là sự tích và hình tượng bà Chúa Liễu đã đi vào tâm thức và trở nên bất tử trong lòng của tất cả mọi người dân trong vùng. Cho nên dù là người bản địa hay là du khách thập phương về đây không chỉ để đi dự hội chợ Viềng mà còn để đi lễ chùa, đền phủ Bà Chúa để cầu may cầu lộc đầu xuân. Người ta có thể dến dự hội trước sau đi lễ Đền hoặc đi đền cầu may rồi mới đi hội chợ./.