Lễ hội chùa Nhẫm Dương tại Hải Dương

Thời gian: 5/3- 7/3 Âm lịch
Lễ hội chùa Nhẫm Dương từ xưa còn có tên là Trũng Nhẫm, được tổ chức hàng năm vào các ngày mồng 5, 6 và 7 tháng Ba âm lịch hàng năm, tại xã Duy Tân thuộc huyện Kinh Môn, tỉnh Hải Dương.

Chùa Nhẫm Dương còn có tên khác là Thánh Quang Tự. Vì những biến động của lịch sử, nhất là trong những năm chiến tranh ở thế kỷ thứ 20, ngôi chùa Thánh Quang đã bị tàn phá một cách trầm trọng. Hiện nay, còn lại chỉ còn là những cây thị cổ thụ có tuổi đời đến 600-700 năm, những viên đá tảng và gạch trang trí hoa văn từ thời nhà Trần cùng những tấm bia đá, nhất là động Thánh Hoá ở sau những ngôi chùa cùng với nhiều huyền thoại được lưu truyền trong dân gian và ngay cả trong vùng vẫn còn lưu giữ đã thôi thúc người dân và phật tự khôi phục lại chùa Thánh Quang.

Lễ hội chùa Nhẫm Dương tại Hải Dương
Lễ hội chùa Nhẫm Dương tại Hải Dương

Theo văn bia hiện vẫn còn lưu giữ đến ngày nay ở Nhẫm Dương thì Chùa Thánh Quang Tự là nơi Thánh tổ Thuỷ Nguyệt đã khai sáng đạo Phật tại nơi đây vào năm Thiệu Bảo Kỷ Mão nguyên niên thời Trần (1279). Thành tổ Thủy Nguyệt là bậc thiền sư đã có công đức to lớn trong sự nghiệp giữ nước lúc bấy giờ. Chùa Thánh Quang còn được xem là một tổ đình lớn và nổi tiếng của vùng Đông Bắc duyên hải. Nơi đây đã xuất hiện rất nhiều bậc Thiền sư và cao tăng thạc đức đến hoằng pháp hộ quốc an dân như Sư Tổ Cáy tu tại động Thánh Hoá; Quốc sư Thánh tổ Thuỷ Nguyệt ở thời nhà Trần; Sư tổ Thuỷ Nguyệt Thông Giác ở thời Hậu Lê, người đã sáng lập nên thiền phái Tào Động tại Việt Nam và đã từng tu hành tại đây, xung quanh chùa là hệ thống các hang động kỳ vĩ. Tại hang Thánh Hoá người ta đã phát hiện những dấu vết có niên đại từ thời Canh Tân cách đây từ 5- 3 vạn năm về trước.

Lễ hội chùa Nhẫm Dương được tổ chức trong 3 ngày, từ ngày mồng 5 đến hết ngày mồng 7 tháng 3 âm lịch, thường được tiến hành theo chương trình như sau:

Ngày mồng 5, nhà chùa sẽ tiến hành cúng Nhập tịch, đầu tiên là cúng phật, sau đó là cúng mời Phật tổ về. Thời gian cúng khoảng hơn 1 giờ đồng hồ. Buổi tối sẽ làm lễ Mộc dục (tức lễ tắm tượng Thánh tổ). Lễ này được thực hiện khá tỉ mỉ. Người được chọn tắm tượng phải là người đã có tuổi, ăn chay 3 ngày trước, phải tắm rửa tẩy uế và mặc quần áo mới rồi mới được cử hành lễ. Nước tắm tượng được lấy từ giếng trong chùa. Khăn tắm và khăn lau tượng đều phải là khăn mới, tinh khiết. Nước tắm được đun với ngũ vị hương, chắt ra gạn lấy nước thật trong, đựng trong một chiếc thau mới. Mỗi lần tắm như vậy phải dùng từ 5 -7 thau. Số khăn mặt tương ứng với số thau. Bã ngũ vị hương sau khi đun xong vớt ra sẽ để lại để người dân mang về nấu lại và tắm cho trẻ con hoặc người lớn hoặc rửa mặt. Trước khi tắm tượng, trong lễ mộc dục còn cần phải thực hiện lệ dâng nước cúng. Nước cúng gồm các vị thuốc bắc được đem sắc 3 nước, sau đó đổ chung lại rồi gạn lấy 3 chén để cúng Phật tổ. Bã thuốc được giữ lại để chia cho mọi người một ít về nấu lại uống. Đấy được xem là lộc Thánh ban cho. Trong lúc cử hành lễ tắm tượng ở trong chùa thì ở bên ngoài các sư chùa sẽ tiến hành lễ cúng Đàn tràng sái tịnh. Lễ cúng gồm có hoa quả, bánh chưng chay và xôi chè. Thời gian cúng trong hơn 1 giờ.

Chùa Nhẫm Dương là một ngôi chùa cổ kính của tỉnh Hải Dương
Chùa Nhẫm Dương là một ngôi chùa cổ kính của tỉnh Hải Dương

Ngày mồng 6 là ngày Lễ chính, từ sáng sớm, các nghi thức đã được chuẩn bị sẵn sàng. Người dân trong làng và phật tử gần xa đã tập trung rất đông ở chùa để cùng chứng kiến lễ cúng Phật và cúng Thánh Tổ, sau đó sẽ thực hiện lễ rước Thánh Tổ. Lễ vật gồm : bánh chưng, xôi chè, cỗ chay có thịt gà, nem, giò chả, ốc, cá, tôm.. tất cả đều được làm bằng bột đậu nành ...  hương, hoa quả, nến. Sai khi cúng tại chùa xong sẽ bắt đầu cuộc rước. Đoàn rước gồm có cờ thần bát biểu, dàn nhạc bát âm, trống, long đình, kiệu rước ngai thánh tổ, hương án bày lễ vật, . Theo sau là các đoàn thể cuối cùng là dân làng. Đoàn rước sẽ xuất phát từ cổng chùa, sau đó vòng ra phía trái rồi đi dọc làng Duyên Linh, khi đến giáp với chùa Sanh thì lại vòng theo tay trái để về thôn Kim Bào rồi mới về chùa. Tiếp theo, khi đoàn rước đã về chùa cũng là thời điểm tiến hành lễ tế Thánh Tổ. Sau khi đoàn tế của nhà chùa và làng tế xong thì mới đến lượt các đoàn tế của nơi khác.

Ngày mồng 7 là ngày Lễ Tất. Đây được xem là nghi lễ để kết thúc 3 ngày lễ hội. Việc đầu tiên sẽ là lễ cúng Phật, sau đó đến cúng Thánh Tổ. Các sư và phật tử sẽ cầu kinh. Hoa lễ vẫn được chuẩn bị như ngày hôm trước. Tuy nhiên, ngày lễ tất còn tổ chức lễ bố thí bằng bỏng nẻ và cháo hoa. Lễ bố thí diễn ra tại sân chùa. Nhà chùa sẽ cho dựng đàn Mông Sơn Thí Thực, thỉnh Phật về để phá tù ngục cho các vong hồn để họ được tới ăn mày nơi cửa phật. Đàn Mông sơn thí thực được làm bằng gỗ cao khoảng 1,5m, được bày đối diện với hương án để cúng phật ở ngay cửa chùa. Trên đàn có một người đóng giả Phật sẽ làm chủ lễ, người đó mặc áo cà sa đàn, đầu đội mũ thất phật. Hai bên có Ngọc Nữ và Kim Đồng ngồi thấp hơn. Dưới sân là có vị thầy cúng. Lễ nghi được chuẩn bị gồm xôi chè, trà, hương đăng và hoa quả. Riêng nẻ và cháo dùng để cúng cô hồn thì được bày ở dưới sân. Lễ cúng còn có cả cua, cáy, ốc, cá, chim, còn sống và càng nhiều càng tốt. Khi cúng cần phải đưa lễ từ đàn sang bàn để cúng phật, trong lễ lúc này còn có thêm 2 bát cơm lồng. Việc đưa lễ được thực hiện như vậy là để thỉnh Phật để Phật. Lễ bố thí cần phải cúng vào buổi tối. Khi cúng xong ban đêm sẽ thả tất cả cá, cáy, cua, chim... ra các ao hồ đầm ruộng và quanh chùa. Còn cháo và nẻ cùng hoa lễ sẽ đem cho dân. Sau khi kết thúc lễ bố thí cũng là kết thúc ba3 ngày hội. Trong 3 ngày này ở chùa thì trong sân chùa, cổng chùa và một số địa điểm ở chân núi gần chùa có tổ chức các trò chơi như kéo co, chọi gà, đánh cờ, đu, đánh cờ và hát nhà tơ (ca trù), hát múa sênh tiề và hát văn.

Ngôi chùa Nhẫm Dương nhìn từ xa trông rất cổ kính và uy nghiêm
Ngôi chùa Nhẫm Dương nhìn từ xa trông rất cổ kính và uy nghiêm

Bài viết về Hải Dương liên quan

1 2 3 4 Tiếp

Ghi chú bài viết Lễ hội chùa Nhẫm Dương tại Hải Dương

Nếu xảy ra lỗi với bài viết Lễ hội chùa Nhẫm Dương tại Hải Dương, hoặc nội dung chưa chính xác, vui lòng liên hệ với chúng tôi để chúng tôi chỉnh sửa lại.
Từ khóa:
Lễ hội chùa Nhẫm Dương từ xưa còn có tên là Trũng Nhẫm, được tổ chức hàng năm vào các ngày mồng 5, 6 và 7 tháng Ba âm lịch hàng năm, tại xã Duy Tân thuộc...