Lễ hội Phủ Thượng Đoạn tại Hải Phòng

Phủ Thượng Đoạn thờ Mẫu, là một trong “ Tứ linh từ ” theo tín ngưỡng của nhân dân Việt Nam. Phủ Thượng Đoạn tọa lạc trên địa phận phường Đông Hải, thuộc Quận Hải An, thành phố Hải Phòng. Hàng năm, cứ đến tháng 3 âm lịch, lễ hội truyền thống Phủ Thượng Đoạn là được người dân tổ chức linh đình.

Lễ hội Phủ Thượng Đoạn được tổ chức cách 1 năm tổ chức 1 lần. Ngày mồng 1 là ngày bắt đầu vào hội, bắt đầu bằng tế lễ nhập tịch do nhân dân làng thượng Đoạn cử hành. Trước ngày nhập tịch 1 ngày, ban tổ chức lễ sẽ dùng lễ trầu, xôi, gà, rượu làm lễ cáo yết , sau đó dùng nước thơm để tắm thần vị, tắm xong phải lau phủ bằng nước trầm hương thêm một lượt nữa, đó gọi là lễ mộc dục. Tắm xong tượng thần xong sẽ phong áo mũ đại trào, cũng có bằng giấy, cũng có thể bằng giấy, tế xong một tuần, được gọi là tế gia quan. Ngày mồng 2 hợp tế của 3 xã là Vạn Mỹ, Đoạn Xá và Thượng Đoạn. Tối ngày mồng 2 tổng Hạ Đoạn sẽ cử ra một đoàn chức sắc, lão hạng và chức dịch để thực hiện lễ yết. Ngày mồng 3 sẽ tế hàng huyện vì đây được xem là một trong những ngũ linh của huyện An Dương. Ngày mồng 4 sẽ đóng cửa Phủ, cho đến hết ngày mồng 7.

Cổng chính Phủ Thượng Đoạn Hải Phòng

Ngày mồng 8 lại mở cửa đền từ sáng sớm, lễ hội lại tiếp diễn, nghi thức tế lễ được tổ chức giống lần trước. Đặc biệt là vào buổi sáng ngày 11, sẽ cử hành đám rước thần tượng chúa Liễu, xuất phát từ Phủ Thượng Đoạn qua chùa tân ( ngày nay là chùa Vẽ ) để làm lễ chư Phật, sau đó xin nghênh rước kinh sách về Phủ Thượng Đoạn để phối thờ hưởng trong mấy hội lễ. Đến ngày 14 tháng 3 sẽ cử hành lễ rước trả lại chùa. Tương truyền răng, trong một kiếp hóa thân của chúa Liễu đã quy y Tam Bảo nên lễ hội Phủ Thượng Đoạn mới có lễ rước kinh phật này với mục đích nhắc lại sự tích của Thánh Mẫu.

Bên trong Phủ Thượng Đoạn Hải Phòng

Vào ngày tổ chức đám nghênh rước, tất cả người dân trong vùng cùng tham dự, ai được phân công khiêng kiệu hoặc khiêng vác cái gì cũng vậy, đều phải ăn chay nằm mộng, mặc trang phục mới, đồ tốt. Từ đem, người thủ hiệu đã gióng một hồi trống để báo hiệu cho những ai được gì thì nhanh chóng về đỉnh để chuẩn bị sắp sẵn mà đi rước. Rước long kiệu khi đi qua cửa tam quan thì phải dừng kiệu để chờ các xã khác trong tổng giao hiếu đến đầy đủ, xếp hàng lần lượt như đã qui định đâu đấy mới bắt đầu rước tiếp. Trong khi cử hành lễ rước, khi các xã giao hiếu, xã đàn anh sẽ đi đầu tiên, kế đến sẽ là các xã khác theo thứ tự lần lượt mà đi, mãi cho tận cuối đoàn là dân Thượng Đoạn. 

Lễ rước kiệu truyền thống

Trong những ngày lễ hội, du khách thập phương từ khắp nơi đổ về xem hội rất tấp nập, áo quần đua sắc khuôn mặt ai cũng biểu lộ sự hồ hởi, vui tươi. Trong Phủ khói hương bay nghi ngút, ngoài sân lá cờ tán đang bay phấp phới, người vào Phủ người đến chùa cứ ra ra vào vao chen chúc nhau. Ngoài hoạt động tế lễ diễn ra rất trang nghiêm, rước sách kính cẩn và rất vui nhộn, ngày hội Phủ Thượng Đoạn còn thu hút du khách bởi các trò chơi dân gian hấp dẫn hư : hát chèo, hát ca trù, tổ tôm điếm, đánh cờ, múa rối nước ... ngoài ra còn có đám hát chầu Thánh Mẫu được đông đảo du khách quan tâm. Đến ngày 15 tháng 3 thì tổ chức lễ tạ cuốn cờ, đóng cửa đình kết thúc hội