Lễ hội đền Trần Quốc Bảo ở Hải Phòng

Đền Trần Quốc Bảo nằm trong Quần thể Di tích Lịch sử - Danh thắng cấp Quốc gia Tràng Kênh - Bạch Đằng, thuộc thị trấn Minh Đức, huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng. Đây được xem là một trong những cụm danh thắng và di tích tiểu biểu nhất của thành phố Hải Phòng, đã được xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp Quốc gia. 

Đền thờ tướng quân Trần Quốc Bảo, vị tướng của vương triều Trần có công trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên Mông của dân tộc ta ở thế kỷ XIII.

Theo sử sách và ngọc phả ghi lại, Trần Quốc Bảo là cháu gọi vua Trần Nhân Tông bằng ông. Năm 1287, trong cuộc chiến đấu chống quân Mông - Nguyên lần III, Trần Quốc Bảo được triều đình tin tưởng, giao trọng trách trấn thủ vùng biển, đóng quân tại vùng Áng Hồ, Áng Lác thuộc dãy núi đá Tràng Kênh (địa phận thị trấn Minh Đức ngày nay), để trợ thủ cho Trần Khánh Dư chống địch.

Trong trận Bạch Đằng tháng 2 năm 1288, tướng giặc Ô Mã Nhi do chờ không thấy lương thuyền của Trương Văn Hổ tới nên đã kéo quân đến khu vực An Bang (thuộc Quảng Ninh ngày nay) để đón quân lương và dự định trên đường vừa đi vừa cướp bóc lương thực để ăn đường. Tuy nhiên, chúng đã không thực hiện được âm mưu này vì đã bị quân ta chặn đánh trên suốt đường đi. Lúc này, Trần Quốc Bảo đã đưa quân sang chiến đấu, trợ sức giúp cho Trần Khánh Dư. Trong một trận giáp chiến giữa ta và địch, ngài bị thương nặng và được đưa về vùng Áng Hồ phía sau; nhưng vì vết thương quá nặng nên đã hy sinh. Đêm hôm đó, Phó tướng Vũ Nạp cho quân sỹ đắp một con đường nhỏ từ núi Áng Hồ đến núi Phượng Hoàng để đưa ngài về đây án táng. Ngôi mộ xưa vốn rất đơn giản, chỉ gồm một bàn thờ cùng bát hương bằng đá, tuy vậy vẫn nhân dân địa phương và tín khách thập phương vẫn thường xuyên đến thăm viếng, thờ cúng.

Sau này, triều đình nhà Trần đã truyền cho nhân dân địa phương vùng Tràng Kênh, nơi ông đóng quân và hy sinh lập miếu thờ, truy phong làm Thái Tử. Các triều đại phong kiến tiếp theo đều thừa nhận công lao của Trần Quốc Bảo và suy tôn là Thượng đẳng phúc thần, phong sắc Thành hoàng làng Tràng Kênh.

Lễ hội đền Trần Quốc Bảo kéo dài trong 5 ngày và ngày chính hội là mùng 6 tháng giêng. Đây là một lễ hội có quy mô lớn được tổ chức thường niên tại khu vực đền thờ và lăng mộ tướng quân Trần Quốc Bảo nhằm tưởng nhớ công ơn của vị anh hùng dân tộc này. Trong phần lễ có các nghi lễ tế lễ, lễ rước, đọc chúc văn, diễn văn, dâng hương…Tiếp đó là phần hội với nhiều trò chơi dân gian mang đậm chất văn hóa và tinh thần thượng võ như kéo co, chọi gà, hát đúm, đu tiên... 

Lễ hội đền Trần Quốc Bảo là dịp để người dân nơi đây hướng về nguồn cội, tưởng nhớ về người anh hùng đã có công với nước, qua đó vun đắp thêm tình yêu và niềm tự hào dân tộc. Bên cạnh đó, khi tham dự lễ hội, du khách có cơ hội chiêm ngưỡng vẻ đẹp sơn thủy hữu tình của cụm di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia Tràng Kênh - “nơi mà các sông giao lưu, sóng nước liền trời, cây cối che bờ, thật là nơi hiểm yếu ở biên cảnh”.

TH