Lễ hội chùa Bạch Hào tại Hải Dương

Để chuẩn bị cho ngày mở hội, từ ngày mồng 4 từ người già đến trẻ em, trai gái các làng đã tất bật với công việc chuẩn bị một mâm quả thịnh soạn cho lễ rước được tổ chức vào ngày hôm sau. Những người khéo tay nhất của thôn sẽ được triệu tập để chuẩn bị mâm quả, sao cho mâm quả vừa đẹp mà lại có ý nghĩa để thi tài với các thôn khác. Lễ rước trước đây chỉ là lễ rước “long đình” của các dòng họ trong xã chứ không có lễ rước cỗ như ngày nay. Ngày nay, lễ hội này đã được rút ngắn thời gian lại thành 2 ngày, việc rước “long đình” cũng được người dân thay thế bằng rước “cỗ” bởi vì long đình của nhiều dòng họ đã bị hỏng, không thể sử dụng được nữa. Cỗ thường là các mâm quả, được trang trí theo các thế khác nhau, tạo nên sự uy nghiêm nhưng cũng rất đẹp mắt như: hạc ngậm phong thư, quần long tụ hội... Từ sáng sớm ngày mồng 5 tháng 1 , tại sân nhà văn hóa của các thôn đã chật kín người. Các cụ già trong trang phục áo the, khăn xếp, các cụ bà đi chùa thường mặc áo nâu, các thanh niên nam nữ hân hoan trong trang phục truyền thống của lễ hội, tất cả đều sẵn sàng tham gia đám rước. Ngoài 5 mâm cỗ của 5 thôn, người ta còn rước cả bài vị của ba vị thành hoàng, cũng chính là 3 vị tướng thời nhà Trần đã có công dẹp giặc, dựng làng, truyền nghề trồng dâu nuôi tằm của nhân dân Thanh Xá. Sau đó, sẽ tổ chức các nghi lễ khác của lễ hội như lễ dâng hương, tế tổ... được cử hành ngay tại chùa.

Hội bơi chải là một phần không thể thiếu trong lễ hội chùa Bạch Hào

Lễ hội chùa Hào đã thu hút được đông đảo khách thập phương đến tham dự, ngoài ý nghĩa về tâm linh, lễ hội chùa Hào còn thu hút sự quan tâm bởi sự phong phú của nhiều trò chơi dân gian được tổ chức trong phần hội. Trong đó, hội bơi thuyền truyền thống còn được gọi là trò bơi chải là một nét đẹp văn hóa của người dân nơi đây được du khách thích thú. Hội đua thuyền tổ chức vào ngày chính hội - ngày mồng 6, để kỷ niệm ngày vua Trần Nhân Tông đã dừng đến thăm chùa trong lần kinh lý tại Hải Dương. Một thời gian rất dài, vì kinh tế khó khăn nên thuyền đua được làm bằng nan chứ không phải bằng gỗ như ngày nay.

Hội thi bơi chải đi kèm với các phần thi khác như nấu cơm và bắt vịt trên sông. Đây cũng chính là phần thi sôi nổi, thu hút được nhiều người xem nhất. Chỉ các đội về nhất và về nhì mới được tham dự vào phần thi này.

Ngày nay, có một số trò chơi dân gian khác được tổ chức kèm theo hội bơi chải như bắt chạch, leo cầu thùm,... đã không còn được tổ chức vì điều kiện thời tiết và thời gian không cho phép. Tuy nhiên, lễ hội cũng không vì thế mà bớt vui vì còn có các môn thể thao hiện đại như cầu lông, bóng đá mi-ni, thể dục dưỡng sinh của các cụ cao tuổi. Trước đây, lễ hội còn có các gánh hát và các phường chèo từ khắp nơi trong tỉnh về biểu diễn để phục vụ bà con và khách xem hội, nhưng ngày nay các tiết mục văn nghệ là do các thôn tự biên tự diễn.

Lễ hội chùa Bạch Hào vẫn còn giữ được nhiều nghi thức truyền thống đặc sắc

Những hoạt động văn hóa, văn nghệ và thể thao sôi nổi này đã góp phần làm nên một lễ hội độc đáo, vừa mang nét truyền thống nhưng cũng có phần hiện đại.