Tưng bừng lễ cầu mùa của người Dao tại Hà Giang

Trước ngày khai hội, người già trong bản đã phân công những người cao tuổi, người có uy tín để làm bàn thờ cho ngày lễ. Cột bàn thờ được làm bằng bốn cây gỗ, nan nứa đan xung quanh, đặt ba ống bầu to phía bên trong dùng làm bát hương. Ba bát hương đó thể hiện có trời, có đất, có con người, trong bát hương có đặt một ít tiền vàng mã. Dưới gầm bàn thờ có một bó ngọn mía như hàm ý muốn cho mọi điều ngon ngọt.

Theo tục lệ, để mang may mắn về cho gia đình, mỗi gia đình sẽ cắt cử một người đến tham gia nghi lễ. Thầy cúng của Bản từ sáng sớm sẽ đến hộ gia đình được làng chọn từ trước. Đây là hộ trong năm qua thu hoạch được nhiều thóc, nhiều ngô nhất.

Khu đất bằng phẳng làm lễ

Góp mặt trong nghi lễ là những bông lúa chín sớm ở những nơi tốt nhất trong đám rẫy, cây mía tượng trưng cho cây lúa lớn nhất trong bản và những vật dụng vốn rất thân thuộc đã theo bà con lên nương xuống rẫy suốt năm qua. Lễ vật dâng cúng đều được các hộ đóng góp từ trước như rượu, xôi, gà, ... Niêu cơm mới được chuẩn bị bởi những người phụ nữ khéo tay nhất.

Bốn thanh niên ăn mặc chỉnh tề đến giờ đội lễ từ bốn hướng đi về nơi được chọn làm lễ. Trên mâm lễ là bánh chưng, bánh mật, gà luộc, tiền vàng mã. Người ta quan niệm trong các mâm lễ phải có nam có nữ vì thế các con gà trên mâm lễ nhất thiết là phải có cả gà trống và gà mái. Thầy mo đọc bài cầu khấn trời đất cho nhà nhà no đủ, con cháu học hành thành đạt, mưa thuận gió hoà, mùa màng bội thu tươi tốt, cầu mong mọi sự bình yên. Mọi người phát triển sản xuất, thi đua bảo vệ rừng, xây dựng cuộc sống ấm no, yên bình, loại bỏ dần những tập tục lạc hậu làm cho người Dao đói nghèo.

Mọi người cùng nhau nhảy múa trong dịp lễ hội

Kết thúc phần lễ, mọi người cùng nhau tham gia vào phần hội với các trò chơi dân gian quen thuộc như đẩy gậy, ném còn, kéo co. Đặc biệt người Dao quan niệm rằng trong trò chơi ném còn nếu ai ném quả còn qua vòng đầu tiên trong lễ hội là người đó gặp nhiều may mắn trong năm.

Người dân ở đây chẳng biết từ bao giờ tin rằng, việc tổ chức lễ cầu mùa, trời đất sẽ ban cho làng bản yên vui, lợn, gà đầy chuồng, thóc lúa đầy bồ, vụ mùa năm sau mưa thuận, gió hòa, cây cối tốt tươi, cho nhiều quả, nhiều bông. Tất cả người dân đều có mong muốn vụ ngô, vụ lúa sang năm, họ sẽ không phải lo đói./.