Khôi phục Lễ hội Gầu Tào của người Mông tại Hà Giang

Lễ hội Gầu Tào của đồng bào dân tộc Mông vì nhiều lý do mà đã từ rất lâu không được tổ chức. Các cấp chính quyền và địa phương những năm gần đây đã nỗ lực khôi phục và bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống. Chính vì vậy năm nay việc tổ chức Lễ hội Gầu Tào vào đúng dịp tết cổ truyền của đồng bào Mông ở Đường Thượng đã nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình của dân bản khắp vùng.

Lễ hội Gầu Tào là một trong những lễ hội truyền thống đặc sắc nhất của dân tộc Mông có nghĩa là lễ hội chơi núi mỗi độ xuân về. Lễ hội Gầu Tào theo phong tục của người Mông nhằm cầu mệnh hay cầu phúc, cùng với mục đích tạ ơn trời đất đã ban cho con cái, cầu cho mùa màng bội thu… Lễ hội năm nay được khôi phục theo đúng bài bản nghi lễ xưa từ việc tiến hành các nghi lễ khai hội, dựng cây nêu và các điệu múa, trò chơi mang đậm bản sắc văn hóa riêng của dân tộc Mông.

Trong phần lễ, đích thân gia chủ chuẩn bị lễ vật dâng cúng gồm: bánh chưng, bánh dày, thịt lợn, giấy bản, cơm, rượu, ..., Gia chủ phải nhờ tới thầy cúng trong bản làm chủ hội, sắm vai nhân vật thay thế người trần giao tiếp với thần linh, Tổ tiên hoặc thổ công để cầu Trời Đất, thần linh phù hộ cho gia đình gia chủ ăn nên làm ra, khoẻ mạnh, hạnh phúc, cầu được ước thấy, chăn nuôi sinh sôi nảy nở, trồng trọt được mùa.

Trò chơi dân gian đẩy gậy trong lễ hội Gầu Tào

Sau phần lễ là phần hội. Hàng trăm người cùng nhau toả đi khắp những đồng ruộng cạn, các núi đồi,... Họ trò chuyện, vui đùa, chơi các loại nhạc cụ dân tộc như khèn môi, kéo nhị, múa khèn, thổi kèn lá, sáo, ...; các trò chơi dân gian như đẩy gậy, đánh quay, ...tạo nên không khí ngày hội sôi động, hấp dẫn.

Giữa mây ngàn gió núi là những chàng trai áo chàm quấn quít bên những cô gái váy áo rực rỡ sắc màu, các đám hát giao duyên của nam nữ thanh niên. Sau những đêm hội đầu xuân, họ vừa thi thố tài nghệ vừa hát, vừa ước mong được tìm hiểu nhau để nên vợ nên chồng.

Lễ hội Gầu Tào với sự trang nghiêm của phần lễ kết hợp với sự náo nhiệt của hội hè, dù tổ chức ở một gia đình hay cả bản làng, thôn xóm đều trở thành ngày vui chơi, thu hút sự tham gia của cả dân làng. Bởi vậy, việc khôi phục và tiến tới tổ chức lễ hội thường xuyên vào mỗi dịp xuân về không chỉ giữ gìn được nét đặc sắc văn hóa của đồng bào dân tộc Mông mà còn góp phần thu hút khách du lịch đến với cao nguyên đá Đồng Văn Hà Giang./