Lễ hội Kỳ An ở đình Châu Phú của An Giang

Từ 7 giờ sáng ngày mồng 10/5 âm lịch, sẽ tiến hành lễ thỉnh mời "sắc thần Nguyễn Hữu Cảnh" từ Nhà lớn về đình. Lễ này được làm rất long trọng, có xe hoa, chiêng, trống, long đình, học trò lễ v.v... các vị trong ban quản trị của đình thần sẽ mặc trang phục áo dài khăn đóng và đi hầu phía sau. Sau lễ thỉnh mời "sắc thần Nguyễn Hữu Cảnh" sẽ thực hiện lễ thỉnh "Sắc thần Thoại Ngọc Hầu" tại phủ thờ Nguyễn Khắc Mi (cháu nhiều đời của Thoại Ngọc hầu), sắc thần của ông chánh vệ thuỷ Đỗ Đăng Tàu và ông phó vệ thuỷ Lê Văn Sanh.

Sang ngày 11/5 đúng 1 giờ đêm lễ túc kết sẽ bắt đầu với các nghi thức dân gian truyền thống.

- Lễ vật chính được dâng lên trong buổi lễ túc yết sẽ có một con heo trắng (heo đã mổ xong, cạo lông thật sạch nhưng chưa nấu chín), một chén đựng máu, một ít lông heo còn được gọi chung là "mao huyết", một mâm xôi, một mâm trầu cau, một trái cây, một đĩa gạo, muối. Các lễ vật này sẽ được bày lên trên bàn, riêng con heo thường được đặt sấp, thân của nó phủ lên một giá gỗ cao. Ngoài ra còn có nhiều lễ vật khác do người dân mang đến dâng cúng.

Bắt đầu vào lễ, ông chánh tế sẽ đến dâng hương trước lễ trước bàn thờ, rồi lần lượt các thành viên trong Ban quản trị sẽ thay nhau vào lễ. Sau đó là phần "Khởi chinh cổ", sau khi góng ba hồi trống gỗ và ba hồi chiêng mõ. Ban nhạc lễ nhạc cụ truyền thống sẽ bắt đầu trỗi lên, lễ dâng hương, chuốc rượu, tiệm trà bắt đầu. Sau khi dâng hương sẽ đến phần dâng ba tuần rượu hay còn được gọi là chuốc tửu và dâng trà hay gọi là tiệm trà, theo lời xướng của người đứng ra xướng lễ, bản văn tế được mang đến để trước bàn thờ. Ban tế quỳ xuống và "đọc văn", trong khi đó ban nhạc lễ trỗi nhạc để phụ họa cho người đọc. Sau khi đọc bài văn tế xong, ông chánh tế sẽ nghỉ cúng, đốt bài văn tế này và một ít giấy tiền vàng bạc, phần nghi thức lễ túc yết đã thực hiện xong.

Lễ hội Kỳ An ở đình Châu Phú là một lễ hội truyền thống lớn của tỉnh An Giang

Sau khi hoàn thành lễ túc yết xong, sẽ đến lễ xây chầu và hát bội diễn ra tại gian võ ca phía trước chính điện. Ông chánh tế khai lễ xây chầu bằng việc cầm một cành dương liễu nhúng vào tô nước đang cầm trên tay vẩy ra xung quanh, sau dó ông đọc lời cầu nguyện:

- "Nhất sái thiên thanh". (Trời thêm thanh bình)

- "Nhị sái địa linh" (Đất thêm tươi tốt)

- "Tam sái nhơn trường" (Người được sống lâu)

- "Tứ sái quỷ diệt hình" (quỷ dữ bị tiêu diệt).

Đọc xong, ông chánh bái xong đánh ba hồi trống và nói: "Ca công- tiếp hát", lập tức đoàn hát bội sẽ rộ lên trống mõ và chương trình hát bội chính thức được bắt đầu. Đoàn hát rất nhiều xuất với nhiều tích tuồng xưa như: Sát Thát, Trưng nữ Vương, Trần Bình Trọng, Sơn hậu, Lưu kim Đính...

Người dân tưng bừng và du khách trong ngày hội Kỳ An ở đình Châu Phú tỉnh An Giang

Ngày 12/5, ngày cuối cùng của lễ hội sẽ bắt đầu vào lúc 3 giờ sáng với lễ chánh tế, nghi thức này diễn lại như lễ túc yết là sau phần dâng trà và là phần âm thực có ý nghĩa truyền thống. Đến 1 giờ chiều cùng ngày sẽ tiến hành nghi thức cuối cùng, chính là lễ nối sắc. Nghi thức cũng tương tự lễ thỉnh sắc.

Lễ hội này thu hút đông đảo người dân quanh vùng qui tụ về đây với các món lễ vật trên tay, trang phục chỉnh tề để thành tâm cầu thần linh ban phước lành, cầu cho mưa thuận gió hoà, quốc thái dân an.

Như thế, lễ Kỳ Yên ở đình Châu Phú vừa để tưởng nhớ một nhân vật lịch sử có công khai phá miền Nam Bộ, vừa cầu mong sẽ có một cuộc sống no đủ. Cho nên, đây là một sinh hoạt văn hoá dân gian cần được bảo tồn, duy trì và tạo điều kiện thuận lợi để phát triển.