Nâng cấp Lễ hội Oóc om bóc tại Sóc Trăng thành Festival

Đề án được xây dựng trên cơ sở Quyết định Quy hoạch vùng Đồng bằng sông Cửu Long của Thủ tướng Chính phủ ngày 9/10/2009, Thông báo của Tổng cục Du lịch, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Tỉnh ủy và UBND tỉnh Sóc Trăng, hội thảo khoa học về việc phát triển du lịch và thương mại; bảo tồn nâng cấp lễ hội Oóc om bóc - Đua ghe ngo trở thành Festival Oóc om bóc - Đua ghe ngo Khmer Nam bộ.

Nâng cấp Lễ hội Oóc om bóc tại Sóc Trăng thành Festival. Ảnh 1

Sau phần đóng góp của các đại biểu và báo cáo của đơn vị tư vấn về nội dung và hình thức tổ chức Festival, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Trung Hiếu đề nghị đơn vị thực hiện Đề án nên chỉnh sửa tên gọi, nội dung, tập trung nâng cấp lễ hội truyền thống là chính. Cần tái hiện nguyên gốc và cần có sự hỗ trợ, tham vấn của các nhân sĩ trí thức Khmer, các nhà sư về các nghi thức để tránh làm biến dạng lễ hội truyền thống của đồng bào dân tộc.

Festival Oóc om bóc - Đua ghe ngo Sóc Trăng sẽ là một sự kiện văn hóa - xã hội năng động, cởi mở, khuyến khích các thành phần kinh tế khơi nguồn sáng tạo, quan tâm đầu tư và xây dựng sản phẩm văn hóa du lịch, đầu tư phát triển theo hướng bền vững lâu dài. Qua sự kiện Festival sẽ giới thiệu, quảng bá với nhân dân trong nước và bạn bè quốc tế hình ảnh, đất nước con người Sóc Trăng. Qua đó, khẳng định ý nghĩa, tầm vóc để xây dựng hồ sơ đề nghị công nhận lễ hội này đại diện cho di sản văn hóa thế giới của Việt Nam ở Nam bộ.

Festival Oóc om bóc còn có tên gọi khác là lễ hội cúng trăng (giống như cúng trung thu) diễn ra vào ngày 15/10 hàng năm. Do công lịch của người Khơmer đi chậm một ngày nên lễ cúng trăng sẽ tổ chức vào ngày 16/10 ÂL. Lễ vật mà họ dâng cúng hàng năm là chuối, củ nừng, củ lùn, cốm dẹp, dừa, khoai (khoai mì hay khoai môn) là những món vật không thể thiếu trong ngày lễ này. Đối với những gia đình dân tộc còn người thân lớn nhất như ông, bà, cha mẹ sẽ là người đại diện để cầu nguyện rồi sau đó mới tới các con cháu trong gia đình.

Sau khi cúng xong, đại diện người thân trong gia đình sẽ lấy những lễ vật mà mình cúng mỗi món một ít rồi cho vào miệng của con cháu. Họ gọi như thế là om bóc và người om bóc ngậm vào miệng rồi nhai từ từ, vừa nhai vừa cầu nguyện ước mong của mình. Sau đó người đã cho ăn (om bóc) sẽ vỗ 3 cái vào lưng của người được ăn (om bóc) để đáp ứng và chấp nhận lời cầu nguyện theo phong tục cúng Oóc om bóc của người Khơmer.

Ở ĐBSCL, hai tỉnh Trà Vinh và Sóc Trăng là nơi không khí Ooc om bóc sôi nổi nhất. Trong khuôn khổ lễ hội không thể thiếu cuộc thi đua ghe ngo truyền thống thu hút hàng chục đội đua nam và đua nữ từ các địa phương về cùng nhau tranh tài. Đây là một trò chơi dân gian đặc sắc thể hiện sự cường tráng và tình đoàn kết không kém phần hấp dẫn và kịch tính.

Nâng cấp Lễ hội Oóc om bóc tại Sóc Trăng thành Festival. Ảnh 2

Dự kiến Festival năm nay sẽ diễn ra từ ngày 25 đến 30/11/2012 với nhiều nội dung phong phú và hấp dẫn được tổ chức như: chương trình nghệ thuật sân khấu hóa (khai mạc); phục dựng lễ cúng trăng; lễ hội đường phố; hội diễn nghệ thuật quần chúng Khmer; tổ chức tour tham quan du lịch; tổ chức sự kiện; hội chợ triển lãm thương mại Sóc Trăng; lễ hội ẩm thực ba dân tộc (Kinh, Khmer, Hoa); hội hoa đăng; vườn văn hóa Khmer (trưng bày, triển lãm tác phẩm điêu khắc đá, đất nung...); triển lãm ảnh Sóc Trăng xưa; chương trình ca múa nhạc tổng hợp; hội thao thể thao dân tộc; trò chơi dân gian; diễn đàn khoa học liên kết phát triển du lịch vùng; hội đua ghe ngo; chương trình bế mạc (Sóc Trăng chào đón bạn)…

Các hoạt động trên sẽ được tổ chức tại các địa điểm của thành phố Sóc Trăng là: khu văn hóa Hồ Nước Ngọt, khán đài đua ghe ngo, sông Maspero, Quảng trường 30/4, công viên Bạch Đằng, chùa Khleang, Bảo tàng tỉnh, Trường Trung cấp Pali, Trung tâm huấn luyện thể dục, thể thao...

Festival Oóc om bóc - Đua ghe ngo vốn mang đậm tính nhân văn sâu sắc, không chỉ góp phần bảo vệ môi trường sống, giáo dục tình yêu thiên nhiên mà còn nâng cao ý thức bảo tồn di sản văn hóa truyền thống của địa phương. Lễ hội này đã trở thành thương hiệu và sản phẩm du lịch độc đáo của Sóc Trăng.