Lễ hội chùa Từ Quang tại Phú Yên

Chùa Từ Quang là ngôi chùa cổ hơn 200 năm tuổi nằm trên một triền núi có nhiều tảng đá trắng nên còn được gọi là chùa Đá Trắng (Bạch Thạch Từ Quang Tự). Chùa tọa lạc ở thôn Cần Lương, xã An Dân, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên. Chùa Từ Quang do Thiền sư Diệu Nghiêm khai sáng năm 1797.

Chùa Từ Quang có diện tích trên 5.000 m², nổi tiếng với khu tháp mộ đồ sộ phía Tây chùa. Mỗi tháp mộ có kích thước, kiến trúc khác nhau, ở phía trước đều ghi khắc công lao của các vị hòa thượng khai sáng và trị vì ngôi chùa này. 

Chùa Từ Quang gắn liền với cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của hai vị anh hùng dân tộc Trần Cao Vân và Võ Trứ. Năm 1885, chùa Từ Quang là căn cứ mật khu của Trần Cao Vân và Võ Trứ trong cuộc khởi nghĩa Lê Thành Phương, chiêu tập nghĩa quân và là pháo đài vững chắc chống thực dân Pháp đổ bộ từ cửa biển Tiên Châu. Năm 1887, cuộc khởi nghĩa Lê Thành Phương kết thúc nhưng Trần Cao Vân và Võ Trứ cùng các bậc sĩ phu yêu nước, tâng ni phật tử vẫn họp bàn việc chống lại thực dân Pháp ở chùa Từ Quang. 

Chùa Từ Quang còn nổi tiếng với món xoài đá trắng tiến cung, hương vị đặc biệt vừa thơm vừa ngọt dịu. Món xoài chùa Từ Quang đã đi vào ca dao, huyền tích như: "Bạch thạch yêm ba, Nhị bảo ngự thiên", hay câu ca dao "Muốn lên Đá Trắng ăn xoài, muốn ăn tương ngọt Thiên Thai thiếu gì", hay câu cửa miệng "Xoài Đá Trắng, sắn phường Lụa"...

Chùa Từ Quang được Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch) xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia tháng 6 năm 1997. Tham gia lễ hội chùa Từ Quang không chỉ là dịp tưởng nhớ công lao các bậc tiền nhân, du khách còn được tham gia nhiều hoạt động văn hóa và trò chơi dân gian hấp dẫn, thưởng lãm cảnh đẹp, cầu mong những điều tốt lành.