Lễ hội Cổ Loa tại Hà Nội

Làng Cổ Loa có 12 xóm nhưng lễ hội Cổ Loa là hội chung của một cụm gồm 8 làng (ngày xưa gọi là Bát Xã) gồm: Cổ Loa, Sàn Dã,  Đài Bi, Mạch Tràng, Cầu Cả, Thư Cưu, Văn Thượng, Xép. Cả tám làng này đều thờ vị Thục Phán nên tất cả đều tham gia tổ chức hội.

Sáng ngày mồng 6 tháng Giêng, làng sẽ tổ chức lễ rước văn tế từ khu nhà vị tiên chỉ về đền để cử hành nghi lễ tế thần. Theo tục lệ, văn tế soạn thảo phải được đặt lên giá, khi 12 ông trưởng xóm đã tập hợp đông đủ cả sẽ bắt đầu sửa lễ. Mở đầu sẽ là 5 lá cờ ngũ hành, tiếp theo sẽ là phường bát âm giá văn tế được đặt trong chiếc kiệu long đình có lọng che. Theo sau là các quan viên và các vị kỳ mục trong làng.

Bên ngoài sân đền, cờ đuôi nheo, cờ hội cắm thẳng hàng từ đường vào xóm cho đến tận sân đền. Giữa sân đền là một cột cờ lớn, phía trên chiếc cờ đại đang bay phấp phới. Sát cửa đền, 2 bên là hai con ngựa bạch, ngựa hồng với đầy đủ yên cương với màu sắc sặc sỡ. Ra phía ngoài sẽ là bát bưu và đồ lễ bộ. Khoảng giữa sân có 12 cái kiệu của 12 xóm. Trước cửa đền có bày hương án lớn, bày bộ ngũ sự làm bằng đồng và nhiều lễ vật cùng một hộp kính đựng hai cái hia màu vàng. Bên cạnh đó còn có một hương án nhỏ, phía trên có bày đôi hạc đồng, 1 chiếc đỉnh và chiếc nỏ, 1 bó tên và 1 thanh kiếm. Chiếc nỏ này được sơn son thếp vàng để biểu trưng cho nỏ thần xưa.

Lễ hội Cổ Loa là một lễ hội lớn trong năm của làng Cổ Loa

Sau khi một hồi tù và vang lên, cũng chính là hiệu lệnh báo hiệu đám rước văn đã về đến đền, long đình sẽ được khiêng một đến đặt ở trước hương án. Lúc này, phường bát âm cũng bắt đầu nổi nhạc, tiếng tù và cũng vang lên như hân hoan đón chào. Cuộc tế lễ chính thức bắt đầu và kéo dài quaquá giờ Ngọ. Trong lúc các quan viên và kỳ mục thay nhau làm lễ tế trước bàn thờ, dân chúng sẽ quỳ lạy làm lễ theo ở nội tự, một số kỳ mục sẽ được cử làm đại diện tiến hành lễ cầu nguyện cho xóm làng, cầu mong nhà vua phù hộ cho dân làng cuộc sống yên bình và thịnh vượng.

Buổi chiều hôm đó, đám rước thần diễn ra rất sôi động với rất đông dân làng tham gia. Thứ tự các cuộc rước gồm có cờ quạt-long đình-tự khí- bát bửu- phường bát âm- quan viên lễ phục với trang phục chỉnh tề bưng theo khí giới của Vua cùng diễu hành trong vài giờ, xuất phát từ sân đền Cổ Loa cho tới đầu làng thì tất cả giải tán.

Đoàn rước kiệu trong ngày hội Cổ Loa

Còn phần hội của lễ hội Cổ Loa thường kéo dài tới hết rằm tháng giêng mới tàn hội, với nhiều trò vui. Buổi tối ở đình làng có hội đốt pháo hoa, hát tuồng, hát ca trù. Ban ngày, các cụ ông sẽ chơi bài hay đánh cờ. Các cụ bà thì đi lễ đình, lễ chùa. Thanh thiếu niên nam nữ vui chơi đánh đu, kéo co, đấu vật,  bắn cung nỏ, leo dây,  thi thổi cơm, chọi gà, cờ người, đánh đáo mẹt...

Trong những mở hội Cổ Loa, nhân dân trong vùng, người dân các nơi lận cận và du khách thập phương về xem rất đông, đây được xem như là dịp vui xuân mang ý nghĩa rất quan trọng.