Lễ hội Bà Chúa Xứ tại An Giang

Các nghi lễ trong lễ hội Vía Bà gồm: Lễ tắm Bà, Lễ Túc Yết,  Lễ thỉnh sắc Thoại Ngọc Hầu về Miếu Bà, Lễ Chánh tế, Lễ xây chầu.

Lễ tắm Bà. Lễ này sẽ được tổ chức vào lúc đúng 24 giờ đêm ngày 23 rạng sáng ngày 24. Nói là tắm bà trên thực tế chỉ là lau sạch bụi bặm trên tượng thờ và thay áo mão cho tượng Bà. Nước tắm tượng thường là nước thơm, bộ y phục cũ của tượng Bà sẽ được cắt nhỏ ra để phân phát cho du khách tham gia trẩy hội và được xem như lá bùa hộ mệnh giúp người ta khoẻ mạnh và trừ tà. Lễ tắm Bà sẽ kéo dài trong khoảng một giờ, sau đó người dân và du khách sẽ được tự do lễ bái.

Lễ hội Vía Bà Xứ tại tỉnh An Giang

Lễ thỉnh sắc Thoại Ngọc Hầu về Miếu Bà:Lễ này sẽ được tiến hành vào lúc 3 giờ chiều ngày 24.Các bô lão trong làng và các thành viên Ban quản trị lăng miếu mặc lễ phục chỉnh tề và sang lăng Thoại Ngọc Hầu, nằm đối diện với miếu bà để làm lễ Thỉnh Sắc rước bài vị của Ngọc Hầu Nguyễn văn Thoại, bà nhị phẩm là Trương Thị Miệt, và bài vị Hội đồng. Khi đến Miếu Bà, các bài vị này sẽ được an vị ở ngôi chính điện, Ban quản trị sẽ tiến hành dâng hương thỉnh an, và lễ thỉnh sắc kết thúc. Tục lệ thỉnh sắc Thoại Ngọc hầu đã được duy trì từ khá lâu để người dân nơi đây tỏ lòng biết ơn ông, người đã có công khai phá vùng đất hoang vu này.

Lễ Túc Yết: Thường tổ chức lúc 0 giờ ngày 25 rạng sáng ngày 26. Tất cả các bô lão trong làng và các thành viên Ban quản trị lăng miếu diện lễ phục chỉnh tề, đứng xếp thành hai hàng bên trước tượng Bà. Vật cúng chuẩn bị gồm có: một con heo trắng (đã được làm sạch sẽ và mổ bụng nhưng chưa nấu chín), một đĩa đựng huyết có kèm ít lông heo được gọi chung là "mao huyết", một mâm xôi, một mâm trầu cau, một mâm trái cây, một đĩa gạo và muối. Ông chánh bái sẽ tiến hành dâng hương, chúc tửu, hiến trà, và dâng tế vật cúng, sau đó thì đốt một ít giấy vàng bạc.

Một lễ trong 5 lễ chính của Lễ hội vía Bà Xứ

Lễ xây chầu: Sau lễ cúng túc yết sẽ đến Lễ xây chầu.Ông chánh bái sẽ tiến tới bàn thờ đặt giữa võ ca, hai tay thành kính cầm dùi trống nâng lên ngang trán và khấn vái. Phía bên trái bàn thờ sẽ có một bát nước và một cành dương liễu. Ông chánh bái ca công sau đó cầm nhành dương liễu nhúng vào tô nước rồi vảy nước ra xung quanh, ông vừa đọc to lời cầu nguyện tốt đẹp cho dân làng. Đọc xong, ông chánh bái ca công và đặt tô nước, cành dương trở lại chỗ cũ, tiến đến nơi đặt trống và đánh ba hồi trống, xướng "ca công tiếp giá", lập tức đoàn hát bộ sẽ nổi chiêng trống rộn ràng và chương trình hát bộ chính thức bắt đầu. Các tuồng hát bộ thường được diễn tại miếu bà gồm: Sát Thát, Trần Bình Trọng, Trưng Nữ Vương, Lưu Kim Đính v.v...

Lễ Chánh tế: Thường được tiến hành vào lúc 4 giờ sáng ngày 26, cúng Chánh tế (nghi thức tương tự như cúng "túc yết"). Chiều ngày 27 sẽ đưa sắc Thoại Ngọc hầu trở về Sơn Lăng.

Lễ hội diễn ra rất sôi nổi  đan xen với những nghi lễ truyền thống,các hoạt động văn hoá nghệ thuật dân gian sẽ được trình diễn như múa lân, múa đĩa chén, múa mâm thao...thu hút sự quan tâm của du khách.

Người dân trong và ngoài tình nô nức tới xem rước kiệu

Lễ hội Bà Chúa Xứ núi Sam là một trong những lễ hội mang đậm bản sắc dân tộc của Việt Nam. Nhưng lễ hội này cũng chứa đựng nhiều màu sắc của vùng quê Nam Bộ. Lễ hội này thực sự là một lễ hội văn hoá dân gian hấp dẫn, đáp ứng nhu cầu văn hoá xã hội và đời sống tinh thần của người dân.