Hội xã Tự Nhiên huyện Thường Tín - Hà Nội

Trước đây, làng Tự Nhiên có tên là làng Gòi, phủ Thường Tín, tỉnh Hà Đông. Nay là xã Tự Nhiên, huyện Thường Tín, Hà Nội. Trước năm 1945, xã Tự Nhiên có 3 thôn: thôn Thượng, thôn Hạ, thôn Thủy Cơ (lấy nghề đánh cá làm nghề độ nhật, mang danh thôn Thủy Tộc). Ba thôn của xã đều có đình riêng, đình thông Thượng và Hạ được xây trên bãi đất của làng, đình thôn Thủy Tộc được xây dựng trên một bè lớn (sau này cũng được xây dựng trên đất làng bên bờ sông). Ngoài thờ Đức thánh Chử Đồng Tử và nhị vị phu nhân, làng Tự Nhiên xưa còn thờ Đào Thành - tướng quân giúp Hai Bà Trưng đánh giặc giữ nước. 

Hội xã Tự nhiên diễn ra ngày 1/4 âm lịch. Trước ngày diễn ra lễ hội, người dân địa phương ngâm gạo để giã bánh giầy. Việc chọn gạo làm bánh được tiến hành cẩn thận và kỹ lưỡng. Nghi thức chính trong hội xã Tự Nhiên là đám rước. Đám rước được cử hành long trọng với bảy long kiệu, đình Hạ ba kiệu và đình Thủy Tộc một kiệu. Sở dĩ thôn Thượng và thôn Hạ có 3 cỗ long kiệu là vì nơi đây thờ 3 vị linh thần là Chử Đồng Tử và nhị vị phu nhân, mỗi vị một long kiệu riêng. Thôn Thủy Tộc thờ cả 3 vị nhưng rước bài vị chung trên một long kiệu. Đám rước được thực hiện đúng theo nghi thức cổ truyền với đầy đủ các tự khí với trống chiêng, cờ quạt, tàn lọng và bát âm nhã nhạc. Đám rước bắt đầu từ đình thôn Thượng tới đình thôn Hạ, tạm ngừng để người dân thôn Hạ cũng rước ba cỗ kiệu với các tự khí theo. Đám rước tiếp tục, thôn Thượng đi trước, thôn Hạ theo sau tiến thẳng tới nẻo sông Hồng. Khi tới ngã ba đường gặp dân thôn Thủy Tộc chờ sẵn với long kiệu của mình cùng đoàn rước tiến ra bờ sông. Tại bến sông, dân làng chuẩn bị bảy chiếc thuyền lớn để rước long kiệu ra giữa dòng sông lấy nước về dùng trong lễ mộc dục. Sau khi lấy nước, thuyền rước quay trở về. Kiệu của thôn Thủy Tộc được rước lên đầu tiên, sau đó đến 3 chiếc kiệu thôn Hạ, cuối cùng là 3 chiếc kiệu thôn Thượng.

Theo con đường cũ trở về, đám rước các kiệu theo thứ tự thôn Thủy Tộc, thôn Hạ rồi đến thôn Thượng. Chờ kiệu thôn Thủy Tộc đi trước rồi kiệu thôn Hạ, thôn Thượng theo sau trở về đình. Đám rước của ba thôn tưng bừng, nhộn nhịp với cờ quật, tán, tàn phấp phới, trống chiêng rộn ràng. 

Cùng với nghi thức rước nước, dân hai thôn Thượng và thôn Hạ ở xã Tự Nhiên còn tổ chức các trò vui chơi như cờ bỏi và tôm điểm.