Lễ hội cúng rừng của dân tộc Mông tại Yên Bái

Đây là nét sinh hoạt tín ngưỡng, văn hóa dân gian gắn liền với triết lý đa thần của cư dân nông nghiệp, là phong tục đẹp đã có từ lâu đời. Ý nghĩa của việc cúng Thần rừng đầu xuân là nhằm cầu cho con cháu khỏe mạnh, cuộc sống no ấm, yên vui, mưa thuận gió hòa, cây cối tươi tốt, mùa màng bội thu.

Dâng lễ vật cúng rừng

Các gia đình trong bản dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ, mặc trang phục truyền thống chỉnh tề của dân tộc mình rồi tập trung ở khu rừng cấm của bản để chuẩn bị cho lễ cúng rừng. Những nghi thức trang nghiêm, độc đáo của buổi lễ được diễn ra ở cửa rừng, nơi có nhiều cây cổ thụ lớn.

Thầy mo làm cúng rừng

Lễ vật để dâng cúng rừng gồm có: 1 con lợn nhỏ, 1 con gà mái, 1 con gà trống, 1 ít cơm tẻ, mẻ, rượu, hương và giấy bản... Các lễ vật này được bày trên một chiếc bàn đá hoặc bàn được làm bằng vầu, tre hoặc gốc cây cổ thụ. Sau đó thầy mo tiến hành nghi lễ cúng “Thần rừng” qua hai lần cúng, khi con vật còn sống và sau khi đã chế biến chín.

Có 2 lần làm lễ là cúng sống và cúng chín

Trước đó, để tiến hành nghi thức cúng theo luật tục, dân làng đã tổ chức quyên góp tiền mua lễ vật và bầu ra người quản lý rừng cấm - rừng thiêng của thôn.

Sau lễ cúng, tất cả người dân trong thôn, bản đều tập trung lại để cùng liên hoan. Nhân dịp này bà con lắng nghe cán bộ thôn, xã triển khai các chỉ thị, kế hoạch phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội, vận động nhân dân trong thôn, xã đoàn kết giúp đỡ nhau, các hộ dân trong thôn không được thả rông gia súc phá hoại hoa màu, không vi phạm các quy ước, hương ước thôn bản, đặc biệt là quy ước về bảo vệ và phát triển rừng.

Lễ hội cúng rừng là nghi lễ truyền thống của đồng bào dân tộc Mông có ý nghĩa quan trọng nhất trong năm. Tín ngưỡng thờ Thần rừng đã được lưu truyền qua nhiều thế hệ. Do đó, ở thôn bản nào của Nà Hẩu cũng có một khu rừng cấm - rừng thiêng với những quy định “bất khả xâm phạm”. Trong khi rừng ở nhiều nơi bị tàn phá thì ở đây, hàng nghìn ha rừng nguyên sinh vẫn giữ được nguyên vẻ hoang sơ, nhiều ha rừng già vẫn xanh thẫm trong nắng gió./.