Lễ hội Hàn Sơn ở Thanh Hóa

Đền Hàn là một di tích tọa lạc trên vùng đất của xã Hà Sơn, huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa, là nơi hội tụ của 4 di tích gồm: Đền Đức Ông là nơi thờ Thái Úy Lê Thọ Vực, Đền cây Thị còn gọi là Đền Trình, Đền chúa ngự hay còn gọi là đền thờ Mẫu, và đền Bông tức là đền Cô Ba Thoải hay đền Cô Bơ. Cả 4 di tích đền này đều thuộc không gian văn hóa của lễ hội đền Hàn. Đây cũng chính là không gian của một vùng đất cổ đã có bề dày lịch sử sinh động. 

Sau khi đất nước hòa bình, vì có những nhận thức ấu trĩ về việc bài trừ mê tín dị đoan nên toàn bộ kiến trúc cổ trên núi Hàn đã bị phá bỏ một cách đáng tiếc. Nhưng người dân nơi đây và du khách thập phương vì có khát vọng về một nét đẹp văn hóa tâm linh nên đã góp công, góp của để phục dựng lại ngôi đền Hàn xưa kia. Từ năm 2008, xã Hà Sơn- huyện Hà Trung đã xây dựng hệ thống đền Bông với chi phí ước tính gần 10 tỷ đồng, trong đó nhà chính điện đã có trị giá trên 7 tỷ đồng. 

Năm 2014, bước vào mùa lễ hội, UBND xã Hà Sơn đã xây dựng kế hoạch tổ chức lễ hội Hà Sơn. Từ đầu tháng 6 âm lịch, khách hành hương gần xa đã hội tụ về đây để thỉnh cầu cô Bơ tức cô Ba Thoải, để được che chở, phù hộ. Cô Ba Thoải là hiện thân của một anh hùng văn hóa bà chúa nước mà người dân Việt vẫn thường gọi là mẫu thoải tức mẹ nước, hay mẫu địa tức mẹ đất.... 

Trpng những ngày lễ hội, ngày cuối cùng là ngày rước lớn nhất. Lễ rước được diễn ra ở khu vực đền Bông. Trong ngày hội còn có những cuộc đua thuyền hết sức sôi động trên sông Hàn Sơn.

Hàng năm, cứ đến ngày mở hội Hàn Sơn, người dân trong vùng và du khách thập phương lại nô nức kéo nhau về đây xem hội. Họ cùng dâng hương để cầu những điêu may mắn trong cuộc sống, và được tham gia các hoạt động văn hóa trong ngày hội.