Khai hội đình Trà Cổ năm 2012

Lễ hội mở đầu vào sáng 1/6 với lễ rước Vua ra bể (còn gọi là rước vua ra miếu) với nghi thức rất đặc sắc. Đi đầu đoàn rước là đội quân cầm mã tấu, kiếm, chuỳ, cờ thần, bát âm, bát bửụ. Tiếp đến là người cầm cờ vía mặc áo đỏ, đai lưng thêu rồng, phượng lộng lẫỵ Người cầm cờ vía thường là người cường tráng, trẻ đẹp và có đạo đức tốt trong làng. Sau ông cờ vía là 12 ông đám với những người khiêng kiệu. Đi sau là hai cô đào, thường là người Vạn Xuân chuyên hát ả đào và họ vừa đi vừa hát trong nhịp trống phách xốn xang. Cuối cùng là các vị chức sắc và quần chúng nhân dân háo hức theo đoàn.

Đoàn rước về đến đình

Các ông đám là những người được chọn ra để lo toan cho hội làng. Từ đầu năm, các ông đám này sẽ nuôi một con lợn to, gọi là ông voị. Ngày hội sau lễ rước chính là cuộc thi các ông voi và các ông đám sẽ đem những ông voi ra sàn đình, để trong những chiếc cũi gỗ tốt, trang trí đẹp và được khiêng bằng những đòn dóng chạm hình rồng phượng tinh xảọ. 

Trong hội, ông đám nào có ông voi to béo nhất, cái cũi đẹp nhất thì sẽ được làng trao giải thưởng lớn. Sau đó, cả 12 ông đám sẽ chia nhau làm cỗ, hình thức như làm khao ở các hội làng đồng bằng Bắc Bộ ngày xưa. Mỗi ngày sẽ có 4 ông đám rước cỗ ra đình tế thần, hai ông làm cỗ mặn và hai ông làm cỗ chaỵ. Cỗ mặn gồm hai con gà, hai con ngỗng luộc chín, tạo dáng đẹp và các loại thức ăn chế biến từ thịt khác. Còn cỗ chay là đủ các loại bánh ngọt bánh mặn xếp thành tầng, chứa đầy các thùng lớn bằng gỗ. Những thùng này đều có buộc những lạt tre to bản nhuộm hồng và xanh tựa như cách buộc bánh chưng ngày tết.

Dâng cỗ trong lễ hội đình Trà Cổ

Sau lễ tế thần, cỗ mặn, cỗ chay sẽ được các ông đám lại đem về nhà và mời bà con đến ăn. Trong những ngày lễ hội, nhà nhà đều làm cỗ. Nhà nghèo làm cỗ nhỏ, vui trong gia đình. Nhà giàu thì làm cỗ to mời họ hàng, bạn bè. Riêng 12 ông đám thì sẽ mời cả họ hàng xa gần , bè bạn và các vị chức sắc làng xã tới ăn cỗ... Đây chính là hội thi làm cỗ, thi nấu ăn. Ai nấu ăn giỏi hay vụng đường nấu nướng đều được biết hết. 

Hội kết thúc vào ngày mùng 3, là ngày múa bông. Trong ngày múa bông, dân làng cầu mong trời đất, thần linh phù hộ cho đánh bắt được nhiều cá tôm, buôn bán phát đạt, mùa màng tươi tốt, ấm no.. sau đó họ chọn các ông đám cho hội làng năm sau.