Lễ hội Đức ông Trần Quốc Nghiễn

Đức ông Trần Quốc Nghiễn là con trai cả của Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn, cháu đích tôn của An sinh vương Trần Liễu và là cháu ruột của vua Trần Thái Tông. Trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông xâm lược cuối thế kỷ XIII, ông đã lập được công lao to lớn và được phong là Khai Quốc Công Thần của nhà Trần.

Để ghi nhớ công ơn của Đức ông, từ thời đó người dân trong vùng đã cho lập đền thờ. Tuy nhiên do chiến tranh, ngồi đền này đã bị xuống cấp và các hoạt động văn hoá tâm linh tại đền cũng bị ngưng trệ. Đến năm 2008, Lễ hội đền Đức ông mới chính thức được phục dựng.

Lễ hội Đền Đức ông được tổ chức là dịp để người dân ôn lại truyền thống lịch sử vẻ vang của dân tộc, khơi dậy lòng tự hào về truyền thống yêu nước cho các thế hệ mai sau thông qua những hình ảnh được tái hiện trong lễ hội như cảnh Đức ông Trần Quốc Nghiễn cùng các tướng lĩnh hộ giá vi hành qua các con phố, lễ rước đuốc thiêng, lễ thả hoa đăng... 

Theo truyền thuyết, xưa kia ngôi đền này từng là nơi dừng chân của những người đi biển. Sau mỗi chuyến đi dài ngày, các ngư dân thường vào đây để lấy nước ngọt, nhờ đó mà cuộc sống mưu sinh trên biển của họ được bảo đảm. Ngôi đền vì thế mà trở lên linh thiêng, nó cứu giúp và truyền thêm sức mạnh cho những người đi biển mỗi khi gặp khó khăn, sóng gió. Việc thả hoa đăng trên biển trong dịp lễ cũng đã thể hiện truyền thống này của người dân nơi đây.

Cũng như các lễ hội truyền thống khác, Lễ hội đền Đức ông được chia làm hai phần chính. là phần Lễ và phần Hội. Phần lễ được diễn ra vào buối sáng với các nghi thức: Lễ rước Đức ông, biểu diễn múa lân - sư - rồng, lễ cầu an, cúng phóng sinh... 

Tiếp đó là phần hội được diễn ra vào buổi chiều với các trò chơi dân gian và biểu diễn văn nghệ do các đoàn văn nghệ địa phương tổ chức. Đặc biệt, buổi tối có lễ rước đuốc thiêng và lễ phóng đăng trên biển. Đây là hai nghi thức quan trọng được người dân địa phương và du khách chờ mong nhất vì nó mang một ý nghĩa to lớn về việc Đức ông luôn soi sáng và khai thông trí tuệ cho con người. Ngoài ra, việc thả hoa đăng trên biển cũng để cầu mong mưa thuận gió hoà, trời yên biển lặng và ngư dân được mùa tôm cá.