Lễ hội Dinh Bà làng Chiêm Sơn tại Quảng Nam

Tương truyền, ngày xưa, ở trong một khu rừng nhỏ, dân làng Mậu Hòa đã phát hiện ra một pho tượng đá. Tất cả dân làng đã hối hả đến để chuyển pho tượng về thờ. Pho tượng càng ngày càng trở nên nặng một cách rất kỳ lạ. Sức trai làng không ai có thể bê nổi. Vào 1 đêm trăng sáng, có 8 mục đồng ở làng Chiêm Sơn mang theo dây thừng và những cây tre chắc dẻo đã chuyển pho tượng nhẹ nhàng như không. Khiêng được một đoạn đường, thì các dây thừng đột nhiên bị đứt. Những vị cao niên của làng Chiêm Sơn đã quyết định thờ “Ngài” chung với các vị thần Cao Tác của làng. Một lần nữa, pho tượng lại ngày càng nặng hơn không thể nào nhích lên nổi. Từ đó mọi người mới quyết định lập Dinh để thỉnh Bà vào thờ ngay tại vị trí mà bà đã có ý chọn chỉ thờ cho riêng Bà.

Dân làng Chiêm Sơn từ đó trở nên yên bình hơn. Mọi tai ương, hạn hán và dịch bệnh đều có Bà Chiêm Sơn che chở. Tương truyền rằng, 1 vị vua triều Nguyễn có lần kinh lý Quảng Nam đến viếng lăng mộ Hiếu Văn Hoàng hậu và Hiếu Chiêu Hoàng hậu phải đi ngang qua đường lộ trước Dinh Bà. Khi đi ngang qua, ngựa bỗng nhiên lồng lên rồi vùng chạy. Khi được biết sự linh thiêng của ngôi Dinh và uy lực siêu nhiên của Bà Đá đem đến bình an cho dân làng Chiêm Sơn, ngày mùng 8 tháng 6 năm thứ 5 niên hiệu Duy Tân, Bà đã được vua ban sắc phong Thái Dương Phu nhân. Tiếp đến ngày 25 tháng 7 niên hiệu Khải Định thứ 9, một lần nữa Bà lại được tôn vinh Trinh Uyển Dực Bảo Trung Hưng Thái Dương Phu nhân tôn thần. Sắc phong có đoạn: “Ngài được ghi rõ tặng thêm thần hiệu Trai Tịnh Trung Đẳng thần. Đặc biệt phê chuẩn để phụng thờ Ngài và ghi vào hàng Quốc khánh để kính dâng lễ mục cúng kính Ngài theo nghi điển”.

Lễ hội được dân làng gìn giữ như một báu vật truyền thống đời đời

Trải qua bao nhiêu thăng trầm, Dinh Bà Chiêm Sơn và truyền thuyết về Bà vẫn được những người dân làng Chiêm Sơn gìn giữ như một bảo vật truyền thống đời đời. Tháng giêng, sau ba ngày tết, bảy ngày xuân thảnh thơi, dân làng tại Chiêm Sơn lại cùng nguyện cầu bình an viếng Dinh Bà Đá.

Hằng năm nhân dân tại làng Chiêm Sơn và vùng lân cận tổ chức lệ Bà.

Múa sư tử trong phần hội

Phần lễ: Lễ tế Dinh Bà được chính thức bắt đầu vào lúc 0h sáng của ngày 12 tháng Giêng. Mâm lễ tế Bà do dân làng sắm sửa gồm có cơm, thịt heo và trái cây. Ngoài các lễ vật ấy còn bắt buộc phải có 1 con cua đồng, 1 nhánh tỏi có cả lá và rễ, 1 cây cải, 1 con chồn quay, 1 con cá lóc nấu om. Còn những người dân nào có lòng thành thì dâng cúng 1 đũa xôi và 1 con gà luộc. Sau buổi tế lễ toàn bộ các lễ vật được cúng tế đều được trả lại cho dân làng và bắt buộc phải dùng hết ở trong ngày. Những người dâng lễ hầu hết là các bô lão ở trong làng Chiêm Sơn, số lượng ban tế lễ từ 20 người đến 30 người, được chọn từ các vị cao niên và có uy tín ở trong làng. Vào đúng 7 giờ sáng là lễ rước sắc phong xuất phát từ bến Giá Ngự về Dinh Bà.

Phần hội: Hội của làng có rất nhiều những hoạt động, những trò chơi dân gian như hát tuồng, đá gà, bài chòi, thi cờ tướng,…Những đứa trẻ mục đồng thì có 1 buổi sinh hoạt dưới chân núi, những chú nghé con được cậu bé mục đồng đội cho vương miện bằng hoa mua tím chuẩn bị cho hội thi nghé duyên dáng, khỏe đẹp và giỏi đường cày./.