Lễ hội phong Chúa, rước Vua tại Hà Nội

Để chuẩn bị cho ngày mở hội, từ những ngày đầu tiên của năm mới, bà con dân làng đã sửa sang, dọn dẹp lại đường sá, những cụ già có uy tín trong làng tìm một nơi nào đó để dựng dinh cho vua, chúa và quan lại trong triều đình; người thì làm làm bánh chưng, người lám bánh dày để tiến vua cùng với nhiều sản vật khác... Trước ngày diễn ra lễ hội chính, làng đã cho giết trâu, giết bò, mổ lợn để khao dân làng tại đình... Sáng ngày  11 tháng Giêng là ngày chính hội, ngoài những người được chọn để đóng vai vua còn có vai chúa và 4 vị quan đầu triều sẽ cùng tham gia lễ rước. Vua giả sẽ ngồi trên một chiếc kiệu được các trai tráng trong làng rước ra đình cùng các quan. Trong khi tiến hành lễ rước, thỉnh thoảng đám trai tráng khiêng kiệu “chúa” lại hô thật to rồi chạy thật nhanh lên trước để dẹp đường cho kiệu “vua”. 

Lễ hội phong Chúa rước Vua tại Hà Nội

Sau khi kiệu “vua”, “chúa” cùng các vị quan đã yên vị, yến tiệc cũng chính thức bắt đầu; tan tiệc trống, tiếng chiêng lại nổi lên rộn ràng, theo nghi lễ ông cha đã truyền lại, “chúa” sẽ lên kiệu để vào yết “vua”, sau đó “vua” sẽ lên kiệu để bắt đầu cuộc rước: “vua” lên bái vọng ở đền Sái để bày tỏ sự biết ơn đối với Huyền Thiên Trấn Vũ, đồng thời thực hiện các nghi lễ khác tại đình, chùa... Lễ hội diễn ra trong bầu không khí trang nghiêm nhưng cũng rất náo nhiệt, với tiếng chiêng trống nổi lên liên hồi,khiến ai nấy cũng phải hồ hởi dõi theo đám rước, hàng vạn người cứ tiếp nối theo nhau đi theo kiệu làm ngày xuân như dài mãi... Đặc biệt sau lễ rước kiệu, “vua” sẽ về dinh ... nhà mình, ngự trên ngai vàng để bà con dân làng tới dinh “vua” để chúc mừng. Theo các bô lão trong làng, những người được chọn làm “vua” phải là người đáp ứng nhiều yêu cầu rất khắt khe, cả về đức độ, tuổi tác, sức khỏe...  Trong suốt 2 cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ và thực dân Pháp, lễ rước vua giả ở làng Thụy Lôi đã bị gián đoạn, mãi cho đến năm 1984 đến nay mới được tổ chức rất đều đặn. Trước kia, nhà vua sẽ cắt ruộng đất cho những người được giao nhiệm vị chuẩn bị trâu, lợn để làm lễ đón rước vua. Ngày nay, ở Thụỵ Lôi vẫn còn những cánh đồng vẫn giữ được những cái tên ngày xưa như: dõng Vua, khu Trâu đô, Lợn đô...

Vua Chúa và các quan đầu triều do người dân hóa trang trong dịp lễ rước kiệu vua chúa

Trước đây, lễ hội rước vua này diễn ra trong 3 ngày, nhưng ngày nay chỉ tổ chức gọn trong 1 ngày để phù hợp với đời sống văn hóa mới của người dân trong vùng. Ngày 11 tháng 1 hàng năm, du khách thập phương lại đổ về làng Thụy Lôi để xem lễ rước vua giả vô cùng độc đáo của làng. Người dân nơi đây càng thêm tự hào về nét văn hóa đặc sắc của người dân Việt.