Lễ hội làng Tạ Xá tại Hà Nội

Tạ Xá là một ngôi làng thuộc xã Đại Thắng, Phú Xuyên, Hà Nội. Lễ hội làng Tạ Xá cổ truyền xưa thường được tổ chức với qui mô khá lớn, diễn ra từ ngày mồng 10 đến ngày 15 tháng 3 âm lịch. Trong lễ hội này còn tổ chức nhiều cuộc thi tài giữa các làng ở trong xã như: thi chọi gà, thi làm bánh chưng, thi gạo. Từ sau cách mạng Tháng 8 và các cuộc chiến tranh diễn ra đã làm gián đoạn việc tổ chức hội làng, cho tới mấy chục năm trở lại đây, làng Tạ Xá mới khôi phục lại hội làng vào tháng 3 hàng năm. Lễ hội làng Tạ Xá được tổ chức từ ngày 11 đến hết ngày 12 tháng 3 âm lịch hàng năm, được bà con dân làng và những người làm ăn xa quê nhiệt tình hưởng ứng.

Lễ hội Tạ Xá gồm 2 phần lễ và phần hôi.

Phần lễ được tổ chức rất trang nghiêm, từ sáng ngày 11 toàn thể dân làng sẽ rước kiệu lên miếu để làm lễ rước thánh về đình cử hành tế lễ, sáng ngày 12 tiếp tục tế thánh, sau đó sẽ rước thành về miếu.

Lễ hội làng Tạ Xá tại Hà Nội

Thông thường phần hội sẽ được tổ chức đan xen với phần lễ, sự kết hợp giữa văn hóa hiện đai và truyền thống. Nhiều trò chơi và cuộc thi truyền thống của lễ hội xưa kia đã được người dân nơi đây được khôi phục lại như trò thi gói bánh chưng và thi gà.

Ba hộ sẽ được chọn tham dự cuộc thi gà: Mỗi hộ sẽ chọn một con gà sống thiến nặng khoảng 2kg, đã được cắt tiế và làm cẩn thận, gà được luộc chín, da phải bóng mịn, cánh xòe cánh phượng, miệng ngậm một bông hồng đang chúm chím nở đỏ tươi.

Tương tự, cũng sẽ có 3 hộ được chọn thi bánh chưng: Mỗi hộ sẽ gói 21 chiếc. Bánh khi chín rền cân nặng bình quân là 1,1kg một chiếc. Khuôn hình vuông, thành sắc cạnh, bên trong chín rền, khi cắt ra phần gạo, nhân đậu và thịt cân đều so với các góc, các cạnh. Ban giám khảo sẽ chấm bánh chưng và  thi gà, thường chấm khá kỹ càng, phân giải nhất, nhì, ba. Gà đoạt giải nhất sẽ được tiến dâng lên lễ thánh. Gà và bánh chưng, sau khi tế lễ xong sẽ được chia đều về cho các mâm cỗ liên hoan để tất cả mọi người được hưởng lộc thánh.

Các cô gái trẻ của làng đội lễ lễ thần

Trò thi hiện đại diễn ra cũng rất phong phú và hấp dẫn người xem. Có phần trầm ngâm và lặng lẽ đó là đấu cờ tướng. Sôi nổi và hào hứng đó là các trò thi bắt vịt dưới nước, kéo co, đi cầu phao, chọi gà, bơi thuyền... mới nhất là trò “nhảy bao múc nước”.

Lễ hội làng Tạ Xá là một trong những lễ hội cổ truyền tiêu biểu của Phía Bắc. Đây là lễ hội mang ý nghĩa giáo dục tinh thần để nhớ về tổ tiên, nhớ vê cội nguồn, lễ hội làng Tạ Xá còn là dịp để thắt chặt tình đoàn kết quê hương, xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp.