Lễ hội làng Phù Liễn tại Vĩnh Phúc

Phù Liễn nay thuộc xã Đồng Tĩnh, Tam Dương, Vĩnh Phúc, thờ bà Ngọc Kinh, con gái của một vị tướng quân triều Hùng. Bà Ngọc Kinh được thờ ở miếu sau của chùa Phù Liễn nên gọi là miếu Chùa hay Miếu Đức Bà. Chồng và con trai cả của Bà được thờ ở miếu Thính, hay còn gọi là miếu Đức ông. Con trai út được thờ ở ngôi đình Hức. Để tưởng niệm về Bà và gia đình của Bà, hàng năm nhân dân làng Phù Liễn diễn ra có 2 tiệc lớn và tổ chức lễ hội. Vào ngày mồng 8 tháng Giêng, làng mở tiệc tưởng nhớ bà Ngọc Kinh. Vào ngày mồng 9 và ngày mồng 10 tháng Một là tiệc đứng miếu, phong sắc xướng ca khánh hạ.

Lễ hội làng Phù Liễn tại Vĩnh Phúc

Trong tiệc ngày mùng 8 tháng giêng thì phải có trò “đúc tượng” mà dân gian quen gọi là trò “đúc Bụt”. Trò “đúc Bụt” được tổ chức tại sân miếu Đức Bà. Đây chính là tiệc lệ riêng về bà Ngọc Kinh cùng với 3 thị nữ là Cao Cả, Cao Nhi và Cao Út. Tại đây cùng lúc diễn 2 tích trò là: Trò “đúc bụt” ở giữa sân làm trung tâm và Trò trình nghề Sĩ - Nông - Công - Cổ ở vòng ngoài theo đường tròn ước lệ, cùng chuyển động đồng trục (ước lệ) với trò đúc Bụt theo chiều quay dương sinh.

Quang cảnh lễ hội đúc Bụt tại hội làng Phù Liễn

Khi các công việc về “đúc Bụt” đã hoàn thành xong, ông Thánh tán sẽ vào làm lễ, xin đài “âm dương”, các bà sãi bón trầu cau và bón xôi cho các Bụt. Ông Thánh tán sẽ xin âm dương. Thợ cả “đập lò” nấu đồng (tượng trưng) là kết thúc việc đúc Bụt.

Trò diễn trong vòng khoảng 20 đến 30 phút thì kết thúc. Sau các trò diễn, dân làng sẽ đua nhau cướp các chiếu trải ở sân đình để lấy may mắn.

Những trò chơi dân dã khác như chọi gà, đấu vật... sẽ tiếp tục diễn ra đến buổi chiều.

Diễn xướng các trò chơi dân gian trong lễ hội Đúc Bụt

Tiệc ngày mồng 9 và ngày mồng 10 tháng Một nội dung chính sẽ là tiệc hát (tiệc xướng ca). Trong tiệc có lễ rước kiệu tại các miếu riêng về đình để cộng đồng tế lễ. Lễ rước được tổ chức vào buổi đêm dưới ánh đuốc nên còn có tên gọi là “lễ rước đêm”.