Tục rước dâu đêm của người Thái ở Con Cuông tại Nghệ An

Đồng bào dân tộc Thái quan niệm, nếu rước dâu về nhà vào ban ngà thì sẽ không mang lại hạnh phúc cho đôi tân lang tân nương. Khi rước dâu về, người dẫn đầu đoàn rước cầm theo một cái chiêng, cứ đi được một đoạn lại gõ 3 tiếng, vừa là để thông báo cho dân bản biết là đoàn rước đang về để họ chuẩn bị đón và vừa mang lại không khí vui vẻ cho đám cưới.

Khi đón dâu về, lúc bước chân lên cầu thang, mẹ chồng phải rửa chân cho con dâu bằng nước suối được đựng ở trong chậu đồng. Ngâm trong chậu còn có một đồng xu bằng bạc. Sau đó cô dâu sẽ được tặng vòng bạc để cầu may, rồi chị chồng hay em chồng mới đưa cô lên buồng để làm lễ ăn cơm, uống rượu chung với chồng và để trao tặng vòng bạc cho nhau. 2 người thề hẹn sẽ thuỷ chung đến trọn đời. Cô dâu được búi tóc và trình tổ tiên. Từ giờ trở đi, cô là cô gái đã có chồng. Sau bữa cơm đầu tiên của đôi vợ chồng trẻ, bữa tiệc cưới mới chính thức được bắt đầu. Trong bữa cỗ cũng là cuộc vui hát đối đáp giữa nhà trai và nhà gái, giữa nam và nữ nhằm chúc mừng cho gia chủ và họ cùng chúc tụng cho đôi vợ chồng trẻ sống hạnh phúc trọn đời bên nhau.

Bữa cơm đầu tiên của cô dâu và chú rể trong ngày cưới của người Thái

Trong đám cưới của người dân tộc Thái còn nhiều nghi lễ và phong tục độc đáo khác. Chẳng hạn, khi nhà trai đến nhà gái rước dâu bao giờ cũng gặp phải một số khó khăn, khi tới cổng, nhà gái sẽ đóng cổng lại và đứng chắn ở ngoài. Họ ra bài hát đố, ví như: “Cổng nhà tôi then nào cũng dài/đố anh biết cái này gỗ chắc?”.

Và lúc này nhà trai cũng phải khôn khéo, nếu nói thẳng sẽ bị vặn nên họ cũng phải kể ra được sự khéo tay của gia chủ trong việc đục đẽo, chọn gỗ nhằm làm đẹp lòng họ: “Gỗ làm cổng nhà em không phải gỗ đóng bè/Không phải cây gỗ làm cọc rào/Em phải tìm nó trên lưng chừng núi caoTrên ngọn Pu Luông bản mường vẫn ngóng”...

Hai bên đối đáp cho đến khi nào nhà gái chấp nhận tài ăn nói của nhà trai thì mới chịu mở cổng. Khi chú rể đi vào cổng thì sẽ bị thím hay mợ của cô dâu té nước. Đây cũng là một phong tục không thể thiếu trong đám cưới của họ, mục đích chính là để thử thách lòng kiên nhẫn cũng như biết được tính cách của chú rể, ngoài ra nó còn là biểu tượng cho việc mang lại sự may mắn cho chú rể trong ngày hôn lễ của mình. Chú rể càng khốn khổ vì bị ướt bao nhiêu thì đám cưới lại càng vui bấy nhiêu.

Sau đó khi nhà trai đã lên nhà, để cuộc vui thêm trọn vẹn thì lại có màn "mời ngồi". Họ nhà gái trải chiếu ra rồi hát mời nhà trai. Nếu nhà gái gặp phải người khéo lời thì sẽ đến lượt nhà trai "trả đũa". Họ sẽ không ngồi ngay mà họ sẽ đưa ra lí lẽ bằng lời hát, chê nhà gái trải chiếu xiên xẹo hoặc bảo chiếu nhà ông mới thế này ngồi ngại lắm. Nhà gái lại phải hát đáp lại. Họ đưa ra lí lẽ của mình để thuyết phục khách ngồi vào.

Hình ảnh đoàn rước dâu lúc nửa đêm của người Thái

Khi khách đã chịu ngồi, nhà gái sẽ tiếp tục màn “mời trầu”. Cơi trầu được nhà gái đặt ra mâm, họ hát kể về sự khổ công khi để có được cơi trầu mời khách này. Họ nói về việc đi hái dây trầu trong rừng như thế nào, trồng rồi chăm bón nó ra làm sao. Sau đi kể chuyện đi đập đá và đào lò nung vôi rồi mới có vôi têm trầu. Mục đích của sự vòng vo đó là muốn mời khách ăn trầu và khoe tài ăn nói của mình. Lúc này, nhà trai cũng lại chối khéo. Họ bảo, lỡ ở trong lá trầu có con sâu thì sao? Sau khi nhà gái bảo cứ yên lòng đi vì chúng tôi xem kỹ rồi. Nhà trai lại bảo lỡ trong khi chăm bón các ông bón phân không tốt  ăn vào đau bụng thì chết. Nhà gái lại kể về những thứ phân bón mà họ dùng. Tất nhiên đó chỉ là bịa vào cho cuộc rượu thêm vui…

Đó chỉ là một vài trong rất nhiều phong tục cưới hỏi của đồng bào nơi đây, nếu có dịp, bạn hãy thử một lần dự đám cưới còn mang đậm bản sắc của dân tộc này./.

Theo BáoĐấtViệt