Tết mừng chiến thắng của người Nùng Dín tại Lào Cai

(lehoi.info) - Tết mừng chiến thắng của những người dân tộc Nùng Dín được tổ chức từ ngày mùng 01/07 đến ngày mùng 07/01 Âm lịch hàng năm, tại huyện Mường Khương và huyện Bắc Hà của tỉnh Lào Cai. Tết là dịp để bà con dâng cúng thần linh thổ địa các món ăn từ chuối như: hoa chuối, quả chuối, lõi chuối, xôi 7 màu với biểu tượng của cây chuối và một đôi đũa có màu đỏ, hát dân ca kể về sự tích chống giặc ngoại xâm.

Truyền rằng, thời xưa triều đình nhà Hán (Trung Quốc) đã đưa quân để đánh chiếm Mường Khương. Chúng chiếm đóng và giết những người Nùng rất dã man. Do thế giặc mạnh nên sau một khoảng thời gian chống cự, đồng bào đã phải bỏ lại vùng đất của mình và rút lui theo dòng chảy của dòng sông. Quân giặc tưởng những người Nùng đã chạy trốn xa rồi nên không đuổi đánh nữa, quay lại để chiếm đóng mường, sau đó đã rút về nước, chỉ để lại một số người ở lại cai quản. Sau một thời gian ẩn nấp ở trong rừng, những người Nùng đã củng cố lại lực lượng và quyết tâm đánh giặc để giành lại vùng đất của mình.

Trong ngày lễ ăn mừng chiến thắng, người dân tộc Nùng đã làm xôi bảy màu. Từ đó, họ đã chọn ngày mùng 1/7 âm lịch làm ngày Tết cổ truyền của người dân tộc Nùng. Cũng từ đó, mà món xôi này trở nên không thể thiếu ở trong ngày mừng lễ chiến thắng. Theo những người cao tuổi ở đây, thì mỗi màu xôi sẽ mang một sắc thái của cuộc kháng chiến năm xưa. Chẳng hạn, màu xanh lá chuối là màu của mùa xuân; màu đỏ thẫm là màu máu của những người Nùng đã anh dũng hy sinh, mù vàng là biểu tượng cho sự đau thương và ly tán, màu đỏ tươi tượng trưng cho sự chiến thắng hào hùng của những người Nùng Dín...

Điều làm nên sự khác lạ của món xôi này đó chính là "bản hợp tấu" tài tình của các màu sắc mà chỉ có những người phụ nữ Nùng Dín khéo léo mới có thể tạo ra được. Họ không sử dụng bất cứ một thứ phẩm màu cao cấp nào, mà họ chỉ tận dụng cây rừng có sẵn như cây hoa vàng, lá cây đỏ đen, lá câm hoa hay nghệ... nhưng bằng bí quyết gia truyền của mình, họ đã tạo ra một món ăn rất hấp dẫn.

Xôi được làm từ thứ gạo nếp rất ngon, có hạt to tròn, có hương thơm ngọt, một loại gạo chỉ có trên nương rẫy và mỗi năm một vụ cấy hái. Gạo được ngâm kỹ, đãi sạch, ướp màu rồi đồ trong khoảng hai giờ. Những người phụ nữ Nùng Dín giàu kinh nghiệm đã cho biết, để giữ cho màu xôi được tươi, thì không được cho muối vào gạo nếp khi nấu.

Màu xanh là màu biểu tượng của mùa xuân; màu đỏ là màu máu của những người đã hy sinh, là chiến thắng hào hùng của những người Nùng Dín..., bảy màu xôi đã thể hiện sự hào hùng của cuộc kháng chiến chống quân Hán của những người đồng bào Mường Khương

Người Nùng Dín quan niệm rằng, trong những ngày lễ, ngày Tết, việc ăn xôi bảy màu sẽ mang lại nhiều điều may mắn và tốt lành.

Sau lễ cúng dân bản sẽ cùng nhau tham gia vào các trò chơi truyền thống như: bắn nỏ, bắn cung, đua ngựa, kéo dây, ném còn, đẩy gậy./.

lehoi.info tổng hợp