Lễ hội Roòng Poọc của người Giáy ở Tả Van tại Lào Cai

Tại lễ hội, lễ vật trên bàn cúng bao gồm có: Đĩa bánh kẹo, hoa quả, 5 bát xôi màu đỏ, màu xanh, màu tím, phỏng gạo 4 bát, 2 nắm xôi trắng nắm ý nghĩa là vị thần mang theo trên đường đi. Bên cạnh có một bát nước bên trong có đồng xu tượng trưng cho sự sung túc về tiền bạc. Cạnh bát hương là 5 chén nước chè, 9 chén rượu và 9 quả trứng màu xanh, màu đỏ, màu trắng tượng trưng cho màu trang phục của 9 nàng theo hầu vị thần. Ngoài ra còn có trang sức dành cho các nàng hầu như vòng đeo tay, khuyên tai, vòng đeo cổ. Bên cạnh bát nước là một quả Còn để ném vòng nhật nguyệt. Một con lợn con, một con gà và con vịt sống để gầm bàn lễ khi nào già bản khấn cúng xong thì dâng lên vị thần (hiến tế) với ý nghĩa cảm ơn vị thần đã cho người dân bản được nhiều gia súc. Trên ghế của vị thần ngồi bên trái có gánh củi, ý nghĩa là trên đường đi vị thần và người hầu có củi để nấu ăn và để sưởi. Bên phải có gánh cỏ, ý nghĩa là để trên đường đi ngựa của vị thần có cỏ để ăn. Trên ghế ngồi của vị thần có trải chăn màu đỏ vì theo người dân tộc Giáy màu đỏ là màu may mắn.

Một nghi thức trong lễ hội Roòng Poọc của người Giáy ở Tả Van

Lễ cúng xong thì thầy cúng sẽ đưa quả Còn cho những người già uy tín ở trong bản ném vòng Nhật Nguyệt được treo ở độ cao 30m. Trong ngày làm lễ cúng phải ném thủng vòng Nhật Nguyệt, vì người dân tộc Giáy quan niệm rằng nếu vòng Nhật Nguyệt không được ném thủng thì cả năm đó bản sẽ gặp phải đen đủi. Khi vòng Nhật Nguyệt được ném thủng thì từng gia đình đến bàn thờ chính để thắp hương vái lạy thần linh, cầu may mắn cho gia đình và cho làng bản.

Lễ vật cho buổi lễ

Tham gia lễ hội là tất cả già trẻ, lớn bé ở trong bản. Người dân tộc Giáy cũng rất cởi mở khi đón tiếp bạn bè các dân tộc anh em đến xem và đến chia vui. Sau phần lễ (cúng tế) sẽ đến phần hội. Nhiều những trò chơi dân gian diễn ra rất vui, trong đó đặc biệt là có cuộc thi tài cày ruộng của những chàng trai.

Mở đầu đó là trò chơi ném còn. Những người cao tuổi (nam một bên và nữ một bên) lấy 6 quả còn cùng ném tượng trưng cho 3 lần khai mạc, rồi sau đó tất cả mọi người vào cuộc chơi. Những quả còn tua đỏ xanh vun vút lao lên phông còn.Tiếng xuýt xoa, tiếng hò reo cổ vũ rền vang. Phông còn bị ném thủng là báo hiệu cho một năm mùa màng tốt tươi.

Cùng với ném còn là trò chơi kéo co. Tốp nam đứng ở phía đông cầm phần gốc dây song (dây kéo co).Tốp nữ đứng ở phía tây cầm phần ngọn. Hồi trống kèn nổi nên thúc giục.Bên nam (đằng đông tượng trưng cho dương, mặt trời) luôn kéo thắng. Bên nữ (tượng trưng cho âm) giả vờ thua. Và như vậy, năm đó cả làng sẽ được mùa.

Trò chơi dân gian trong lễ hội 

Lễ hội Roòng Poọc (xuống đồng) của người dân tộc Giáy là sự giao hoà giữa thiên nhiên và con người, làm mỗi con người trong cộng đồng nơi đây biết trân trọng giá trị của lịch sử (ghi nhớ công lao của người mở đất lập bản), biết trân trọng thiên nhiên (tâm linh tôn trọng các thế lực siêu nhiên, biết yêu thương cỏ cây, tài nguyên đất và nước), biết yêu thương con người (giao lưu, đồng cảm và đoàn kết). Vì vậy, lễ hội này vừa có nét đẹp văn hoá cổ truyền, lại vừa phù hợp với điều kiện cuộc sống hiện đại mà ta vẫn kỳ vọng là sự phát triển bền vững. Ngoài ra, lễ hội còn thu hút rất nhiều những du khách trong và ngoài nước, là nguồn tài nguyên nhân văn để tiếp tục phát triển kinh tế du lịch nơi vùng đất huyền thoại Mường Hoa-Sa Pa. 

Theo Laodong.com.vn