Lễ hội Yến sào Khánh Hòa

Lễ hội do Công ty Yến Sào Khánh Hòa tổ chức vào ngày 10/5 âm lịch hằng năm tại đảo Hòn Nội, TP Nha Trang. Đây cũng là dịp để CB-CNV Công ty Yến sào Khánh Hòa, các cựu cán bộ các thế hệ của đại gia đình Yến sào Khánh Hòa cùng các đại lý, nhà phân phối trên cả nước và quốc tế gặp gỡ, ôn lại truyền thống ngành nghề yến sào; cùng trao đổi, truyền đạt kinh nghiệm tạo sự đoàn kết gắn bó, cùng nhau gìn giữ, tôn tạo và xây dựng ngành nghề yến sào phát triển ngày càng bền vững.

Về truyền thống nghề yến sào, theo lịch sử ghi lại, vào năm 1328, trong chuyến công cán vào phương Nam, Đề đốc nhà Trần là Lê Văn Đạt đã phát hiện ra các hang đảo yến ở vùng phủ Bình Khang (tỉnh Khánh Hòa ngày nay). Sau đó, ông đã thành lập đội quân bảo vệ, khai thác và phát triển nguồn tài nguyên này. Nghề yến sào nước ta ra đời từ đó và ông được các thế hệ đời sau suy tôn là Thủy tổ nghề yến sào Việt Nam.  

Những người có công kế nghiệp Thủy tổ nghề yến là con cháu đời sau của ông, An phủ sứ Bình Khang Lê Văn Quang và con gái là bà Lê Thị Huyền Trâm. Dưới thời Tây Sơn, bà Lê Thị Huyền Trâm được giao chỉ huy đội thủy quân tại dinh Bình Khang kiêm tổng quản quần đảo Hòn Tre và các đảo yến. Trong thời gian này, bà đã tổ chức khai thác, xuất khẩu yến sào làm nguồn tài chính, hậu cần, quân nhu… cho quân Tây Sơn. Ngày 10-5 năm Kỷ Sửu (1793), trong cuộc chiến bảo vệ chủ quyền lãnh hải và các đảo yến, Đại đô đốc Lê Thị Huyền Trâm cùng An phủ sứ Bình Khang Lê Văn Quang đã anh dũng hy sinh.

Để ghi nhớ công ơn của hai người, cứ đến ngày 10-5 âm lịch hằng năm, người dân địa phương lại tổ chức cúng giỗ Thánh mẫu Lê Thị Huyền Trâm và các tướng sĩ Tây Sơn. Từ đó, Lễ hội Yến sào Khánh Hòa được tổ chức hằng năm để ghi nhớ công ơn các bậc tiền bối ngành nghề yến sào và những người ngã xuống vì biển đảo quê hương.

Lễ hội được tổ chức tại đảo Hòn Nội, nơi đặt Miếu thờ Bà Chúa Đảo Yến với các nghi lễ trọng thể, trang nghiêm như dâng lễ vật, thắp hương tại nhà thờ tổ, nghi thức tế lễ do các bậc cao niên thực hiện. Nghề khai thác Yến Sào ở Khánh Hòa đã có truyền thống gần 700 năm, là một nghề “hái ra vàng” nhưng đầy hiểm nguy, rủi ro vì luôn phải treo mình trên vách đá chênh vênh để thu tổ yến. Vì thế, lễ hội cũng là dịp để người làm nghề cầu cúng, xin được ban ơn, ban phước lành.

TH