Hội làng Đức Diễn tại Hà Nội

Làng Đức Diễn xưa kia gồm 4 giáp là giáp Chính, giáp Trung, giáp Tây và giáp Đông. Đình làng Đức Diễn nằm trên một khu đất khá rộng, cửa đình hướng mặt về phía nam, phía tây của đình có một cái ao lớn, bờ ao chạy men theo đất của đình tạo nên một khoảng không gian rất thoang đãng và mát mẻ. Sân đình tương đối rộng để tương xứng với nhà tiền tế 5 gian, chạy hết chiều ngang của sân đình. Kiến trúc của đình được xây dựng theo kiểu chữ công gồm đại đình, cung cấm và thần đoạ.

Lễ rước

Hàng năm mỗi giáp sẽ lần lượt đăng cai để tổ chức lễ hội, làng còn gọi làm vào đám. Lễ hội của làng Đức Diễn xưa mang nhiều yếu tố dân gian, tục lệ như ngày mồng 9 tháng 2: làng sẽ giao cho các trai đinh dẫy cỏ và dọn dẹp gò bên cạnh giếng, rồi tạo thành bậc tam cấp. Sau khi dẫy cỏ xong thì khiêng một cái chum sành đến, đổ nước vào chođầy chum và tuần phải canh cả đêm để không để vật bẩn rơi vào. 

Lễ tế ở đình làng Đức Diễn

Sáng ngày mồng 10 tháng 2, làng sẽ tổ chức đám rước, xuất phát từ đình làng qua cổng “Ma hóp” rồi vòng qua đường sang cồng Giếng để về đình. Đám rước có: đi đầu là cờ hội, sau đó là cờ thần và cờ ngũ hành, đến tứ linh rồi đến các ông trong ban tế vác theo đồ bát bửu, tiếp theo là đội chấp kích. Tiếp đến là ban nhạc bát âm, đến trống khẩu, sau đội bát âm sẽ là 8 cô gái đồng trinh thay nhau khênh một giá gỗ được sơn son thếp vàng có đựng chóe sứ đẹp. Đó chính là chóe sứ được dùng trong lễ rước nước. Tới gò đoàn sẽ dừng lại để chuyển nước sạch đã lấy được từ chum cho sang chóe rồi rước về đình.

Giếng cổ làng Diễn

Trong ngày hội làng Đức Diễn, người dân nơi đây còn tự làm các loại bánh để cúng thần như: bánh cuốn, bánh dầy và mía. Làng Đức Diễn vốn là một làng gắn bó với nông nghiệp, chỉ lo việc trồng lúa không có cây gì khác. Người già của làng kể lại rằng, có một ông tên là Lý Năm, trong một lần ông về quê vợ ở Đoan Hùng - Phú Thọ để ăn giỗ, thấy giống bưởi ở đây quá ngon nên đã xin một cành chiết đem về Đức Diễn để trồng. Khi chưa coi trọng việc trồng bưởi để kinh doanh, thì những giống bưởi được nhân từ nhà ông Năm vẫn chưa có giá trị cao, nên vẫn chưa được phổ biến nhiều. Lúc giá trị của cây quả được coi trọng, người ta mới chú trọng đến việ nhân giống đại trà bưởi Diễn. Và điều đặc biệt là giống bưởi của làng Đức Diễn bao giờ cũng ngon hơn. Ngày nay trong khí thế đi lên của nông thôn mới. Làng Đức Diễn vừa mới xây dựng phong trào sản xuất, vừa giữ gìn những nét văn hóa tiêu biểu của các tục lệ của quê hương.