Bộ trưởng Bộ VHTTDL đánh giá công tác tổ chức lễ hội xuân 2015

Chiều 13/3 Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao & Du lịch Hoàng Tuấn Anh đã đến kiểm tra chùa Phật Tích và Đền bà chúa kho tại Bắc Ninh nhằm quán triệt thực hiện chỉ thị 41 của Ban Bí thư và các Công điện của Thủ tướng Chính phủ về công tác tổ chức, quản lý lễ hội năm 2015. Đây là chuyến đi lần thứ 4 của bộ trưởng và tại đây, bộ trưởng Hoàng Tuấn Anh đã dành cho phóng viên cuộc trò chuyện, trả lời phỏng vấn về công tác quản lý và tổ chức lễ hội năm 2015 ở một số địa phương.

PV: Bộ trưởng có đánh giá thế nào về công tác quản lý và tổ chức lễ hội năm nay ở các địa phương đã đi qua?

Ông Hoàng Tuấn Anh: Theo thống kê của Bộ VHTTDL, hiện cả nước có 7.966 lễ hội, trong đó có 7.039 lễ hội dân gian, 332 lễ hội lịch sử cách mạng, 544 lễ hội tôn giáo... Trong hệ thống lễ hội, lễ hội dân gian chiếm 88,36% tổng số lễ hội và thường diễn ra vào mùa xuân. Những lễ hội này có chung một đặc điểm là các cộng đồng, do cộng đồng tổ chức và hưởng thụ các giá trị văn hóa.

Bộ trưởng Hoàng Tuấn Anh đánh giá công tác tổ chức lễ hội xuân 2015

Xác định tầm quan trọng của lễ hội trong đời sống nhân dân, với sự nỗ lực của các cấp ủy, chính quyền các địa phương, các bộ, ngành, đặc biệt là sự chủ động, quyết tâm của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch trong công tác quản lý và tổ chức đã từng bước đưa lễ hội vào nề nếp, thực hiện việc tổ chức lễ hội theo khuynh hướng văn minh, lành mạnh, tiết kiệm, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ và sáng tạo văn hóa của nhân dân.

Năm nay, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã triển khai sâu rộng và quán triệt tinh thần chỉ thị số 41 của Ban Bí thư về việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác quản lý và tổ chức lễ hội; thực hiện nghiêm túc Công điện số 229 của Thủ tướng Chính phủ về chỉ đạo, thực hiện công tác quản lý và tổ chức lễ hội. Mới đây, để tăng cường công tác quản lý, tổ chức lễ hội, Thủ tướng chính phủ cũng đã có Công điện 269 yêu cầu các cấp các ngành tăng cường tổ chức quản lý và đổi mới các lễ hội và đạt được nhiều ưu điểm:

Các ban chỉ đạo và ban tổ chức lễ hội có ý thức trách nhiệm hơn, công tác kiểm tra chuẩn bị trước khi tổ chức lễ hội được chặt chẽ hơn và BTC các lễ hội cũng đưa ra nhiều cảnh báo để chuẩn bị và tổ chức lễ hội thật sự văn minh, lịch sự.

Các cơ quan thông tấn ở Trung ương và địa phương đã dành nhiều thời lượng để tuyên truyền chị thị của Ban bí thư và các Công điện của Thủ tướng Chính phủ về công tác quản lý và tổ chức lễ hội, qua đó người dân có ý thức hơn trong việc thực hiện các quy định khi tham gia lễ hội. Những điểm xấu tồn tại lâu nay như vệ sinh môi trường, hàng quán, hoạt động đổi tiền lẻ, rắc tiền lẻ tại các lễ hội đã có nhiều chuyển biến tích cực. Một số nơi tồn tại những vấn đề này đã được báo chí phản ánh và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ngay lập tức có Công điện yêu cầu các địa phương nhanh chóng chấn chỉnh việc này.

Bộ trưởng Hoàng Tuấn Anh tham quan di tích chùa Bái Đính

Điểm cuối cùng là năm nay, người dân đến với lễ hội với một tâm thức rất thiêng liêng, có thái độ , trách nhiệm cao để bảo tồn, bảo vệ những giá trị thiêng liêng trong văn hóa cổ truyền của dân tộc, bảo vệ cảnh quan môi trường tại các danh lam thắng cảnh, các điểm di tích, lịch sử…

PV: Qua theo dõi chúng tôi thấy mùa lễ hội xuân 2015 có bước chuyển biến tích cực, tuy nhiên vẫn còn một số ít lễ hội diễn ra các tập tục mang yếu tố bạo lực như “chém lợn”, “đâm trâu”, “cướp lộc” ..., xin Bộ trưởng cho biết giải pháp của Bộ để giảm thiểu những hành vi phản cảm trong các lễ hội sắp tới ?

Ông Hoàng Tuấn Anh: Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp là trách nhiệm của chúng ta, tuy nhiên chúng ta cũng cần phải làm rõ khái niệm thế nào là truyền thống. Truyền thống cần phải có cơ sở văn hóa, khoa học. Trong một số trường hợp nếu giá trị truyền thống của lễ hội đến hiện tại không còn phù hợp, khiến dư luận bức xúc, lên án thì chúng ta cũng cần phải xem xét, đánh giá để điều chỉnh cho phù hợp, giữ lại cái thích hợp và loại bỏ những tập tục xấu.

Về giải pháp, ngoài việc quán triệt nghiêm túc Chỉ thị của Ban Bí thư và Công điện của Thủ tướng Chính phủ về công tác quản lý, tổ chức lễ hội, sắp tới Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch sẽ rà soát toàn bộ, nghiên cứu truyền thống lễ hội, nguồn gốc để hướng dẫn các địa phương và tổ chức hội nghị, hội thảo để đánh giá lại thực chất lễ hội, quyết định những thứ cần giữ và phải bỏ. Theo đó, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có trách nhiệm tham khảo ý kiến cộng đồng, tổ chức điều tra xã hội học, rà soát các lễ hội, nhất là các lễ hội còn duy trì các tập tục gây phản cảm để có cách giải quyết cụ thể.

Trên cơ sở tham khảo ý kiến các nhà văn hóa và ý kiến của cộng đồng, bộ VHTTDL cần tham mưu, đề xuất với Ủy ban Nhân dân tỉnh thay đổi hình thức tổ chức phù hợp, đảm bảo việc tổ chức lễ hội đúng tinh thần chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, đảm bảo phù hợp với Công ước quốc tế về bảo vệ sự đa dạng văn hóa của UNESCO mà Việt Nam tham gia.

Ngoài ra, chính quyền các cấp, các ngành cần tiếp tục tăng cường công tác chỉ đạo, tuyên truyền, đặc biệt là tuyên truyền, giáo dục các thế hệ trẻ hiểu về ý nghĩa, giá trị lịch sử văn hóa, nghi thức, nghĩ lễ của từng di tích lịch sử, lễ hội để giới trẻ tiếp nhận và ứng xử văn hóa khi tham gia lễ hội…

Lễ hội vồ trâu, một trong những lễ hội có hình ảnh bạo lực gây bức xúc trong nhân dân.

PV: Được biết, năm nay Bộ VH - TTDL đã triển khai việc chấm điểm, đánh giá về công tác tổ chức, quản lý lễ hội ở các địa phương. Bộ trưởng có thể cho biết rõ hơn về việc này, làm sao để kiểm soát được rằng những tiêu chí này sẽ được các địa phương đánh giá và thực hiện một cách khách quan?

Bộ trưởng Hoàng Tuấn Anh: Như mọi người đã biết, việc tổ chức chấm điểm, đánh giá về công tác tổ chức, quản lý lễ hội này xuất phát từ nhu cầu thực tế trong công tác chỉ đạo của Bộ Văn hóa, Thể thao - Du lịch và các địa phương về việc thực hiện nghiêm túc chỉ thị của Ban Bí thư cũng như các Công điện của Thủ tướng Chính phủ. 

Trước đây, chúng ta đánh giá về công tác tổ chức, quản lý lễ hội ở các địa phương chủ yếu là bằng định tính chứ không định lượng nên chưa đánh giá được khách quan đối với từng địa phương. Vì vậy, năm nay, việc triển khai chấm điểm dựa trên những thang điểm về công tác tổ chức lễ hội sẽ tạo điều kiện cho các địa phương cũng như Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch có điều kiện đánh giá, xem xét qua một mùa lễ hội, công tác tổ chức, quản lý tại các địa phương đã chuyển biến như thế nào. 

Trong những tiêu chí đánh giá, chấm điểm, Bộ cũng đã nêu rất rõ những nội dung, vấn đề mà các địa phương cần phải làm, ví dụ như vấn đề vệ sinh môi trường, vấn đề hòm công đức, quản lý hòm công đức, vấn đề an ninh trật tự, tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân về việc giữ gìn môi trường, văn hóa…Trong đó, 3 điểm quan trọng nhất cần quan tâm là:

Thứ nhất, Bộ và các Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch sẽ phải tăng cường kiểm tra thường xuyên để đánh giá và nắm được tình hình.

Thứ hai, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch yêu cầu các cơ quan thông tin đại chúng cũng cần nhập cuộc, phối hợp để tuyên truyền các tiêu chí trog bảng điểm, đồng thời báo chí cũng cần giám sát, phản ảnh kịp thời về tình hình thực hiện các tiêu chí đó tại các địa phương.

Thứ ba, Ban tổ chức cũng như ban chỉ đạo lễ hội tại các địa phương cần phải thông tin và hướng dẫn cụ thể cho người dân để họ biết được năm nay chúng ta sẽ tổ chức đánh giá về công tác tổ chức lễ hội như thế nào, từ đó để người dân hiểu biết, ủng hộ và tham gia, giám sát việc thực hiện các tiêu chí đó.

Xin cảm ơn Bộ trưởng !