Lễ rước Mục Đồng tại Đà Nẵng

Tục truyền kể rằng, làng Phong Lệ xưa kia có một cồn cỏ. Vào một ngày nọ, có một người xua đàn vịt lên cồn, nhưng chân vịt bỗng nhiên bị dính chặt xuống đất cứ như có bàn tay của ai đó giữ lại. Từ đó cồn này được đặt tên cồn Thần. Một hôm, một đàn trâu của làng bị lạc và chạy lên cồn, đám trẻ chăn trâu đã đến đây tìm, nhưng chúng lại không hề hấn gì. Từ đó có người dân nơi đây lan truyền tiếng đồn là cồn Thần chỉ cho trẻ chăn trâu lên mà thôi. Xóm Cồn về sau đã được đặt tên là xóm Đồng, là nơi tụ tập của nhiều mục đồng trong làng. Sau nhiều năm trôi qua, trong làng dần dần hình thành một lễ hội dành riêng cho những đứa trẻ chăn trâu, và đặt tên là lễ rước mục đồng.

Từ hạ tuần tháng 3 âm lịch, đó là thời điểm công việc đồng áng đang vãn, và cũng là lúc người dân bắt đầu sắp đặt cho lễ hội. Các điền chủ có vài mẫu ruộng và mấy con trâu, trở lên sẽ trực tiếp đứng ra cáng đáng công việc của ngày lễ. Làng trên xóm dưới lại rộn ràng chuẩn bị cho lễ hội. Ngoài lá cờ nhỏ của mục đồng, hội còn có cờ lớn của 13 dòng tộc trong làng. Cờ lớn được treo vào cán tre dài chừng 5 mét, có trao kèm các con vật, có tứ linh gồm lân-long-quy-phụng, tứ nghệ gồm sĩ- nông- công-thương. Nhưng nhiều nhất vẫn là các loại dụng cụ phục vụ sản xuất nông nghiệp như cái bừa, cái cuốc, cái cày, xẻng, dần, nia... Để giành được giải thưởng trong lễ hội, các tộc họ khá giả thường thi nhau rước các thợ mộc Kim Bồng khéo tay về tiện các con giống trên gỗ, trông rất công phu. Trên cờ lớn được theo nhiều thứ như vậy nên thường rất nặng, yêu cầu phải chọn các các nam thanh niên trẻ khỏe, đeo nai nịt ngang lưng đầy đủ mới đủ sức để cầm cờ.

Lễ rước Mục Đồng là lễ hội dành riêng cho trẻ chăn trâu

Chiều 29 tháng 3 âm lịch sẽ tiến hành lễ dạo đồng. Đây là lúc con cháu của làng sinh sống ở khắp nơi trong mọi miền tổ quốc kéo nhau về đông đủ. Mục đồng sẽ cầm cờ đi dạo quanh các cánh đồng để tỏ ý cầu cho mùa màng bội thu. Sáng ngày 30 tháng 3 là ngày lễ chính thức, sẽ cử hành lễ rước. Mới tinh mơ sáng, trong làng đã vang lên tiếng trống giục giã người dân về dự lễ.

Tất cả đều về tề tựu trong sân đình Thần, hay đình Mục Đồng. Trùm mục (người trông coi các mục đồng) mặc những bộ lễ phục chỉnh tề, tươm tất trịnh trọng bước vào hậu tẩm khấn vái, sau đó cung thỉnh bài vị của Thần Nông rồi đặt vào kiệu. Kiệu rước được trang trí như kiệu rước Thần, trên nóc kiệu có bốn mái trang trí bốn giao lá, rèm kiệu thì được giăng bằng hoa kết đèn trông rất rực rỡ, do bốn mục đồng cao như nhau khiêng.

Đi đầu đám rước sẽ là đoàn cờ mục đồng, kế tiếp sẽ đến cờ 13 tộc họ. Dàn cổ nhạc và chiêng trống cùng kiểng cổ tấu nhạc vang động một góc trời. Gia đình nào có trâu đều chuẩn bị lễ phẩm, lễ thường là một mâm xôi và hoa quả, có khi có con gà hay đầu heo, cho người đội theo sau đám rước. Dân làng sẽ nối đuôi nhau đi sau cùng. Nổi bật hơn hẳn là đoàn người rồng rắn, kiệu rước, trông rất uy nghi, trang trọng cùng tiến về cồn Thần.

Trong âm thanh vang dậy trời đất của tiếng trống, tiếng chiêng và nhã nhạc, dưới ánh sáng bập bùng của những ngọn đuốc trong buổi sáng tinh mơ, đám rước đã tạo nên một bức tranh tuyệt đẹp trên con đường làng.

Nhiều trò chơi dân gian được tổ chức trong ngày hội Mục Đồng

Khi mặt trời đã lên khỏi ngọn tre cũng chính là lúc lễ vừa xong. Mọi người lại quay trở về với cuộc sống thường ngày , nhưng trong lòng họ đã dấy lên một niềm tin rằng: năm nay vụ mùa sẽ bội thu.

Lễ hội rước mục đồng diễn ra rất ấm áp và rực rỡ sắc màu với dòng người bình dị, những trò vui dân gian hấp dẫn, những màn trình khó quên của trẻ chăn trâu lại càng khiến khách du lịch càng thêm say lòng.