Lễ hội Cầu ngư tại Bình Thuận

Lễ hội chính từ ngày 19-22 tháng Sáu âm lịch thường diễn ra trong vòng bốn ngày đêm, tuy nhiên theo tập tục lâu đời, lễ hội cầu ngư chính mùa ở đình Vạn Thuỷ Tú sẽ cúng mặm 2 năm 1 lần, cách 1 năm sẽ đáo lệ làm chay, những năm cúng mặn thì thời gian lễ hội chỉ diễn ra trong 2 ngày 2 đêm. Từ khi mở hội cho đến khi kết thúc, lễ hội đều diễn ra theo một chương trình nghiêm ngặt với nhiều nghi lễ, trong đó đáng chú ý nhất là lễ lễ Nghệ sắc (Ban lâm tế cúng vái thần và rước sắc phong xuống các hương án, báo cáo lễ tết bắt đầu và kính mời các thần về chứng giám). Lễ cúng cá Ông Sanh Thủy Lục được tổ chức tại vùng biển phía ngoài cảng Phan Thiết trong vòng 2 giờ đồng hồ. Đoàn chèo Bá Trạo sẽ trình diễn trong lễ cung nghinh thần Nam Hải từ nơi biển xa về. Về tới Vạn, đoàn Bá Trạo tiếp tục hát chèo để mời các vị thần về ngự trong Vạn.

Phần hội cũng bắt đầu diễn ra bên ngoài và cả trên biển khi đang tế lễ Nghinh Ông (rước thần Nam Hải) từ biển về vạn chài. Đoàn chèo Bá Trạo chủ yếu là biểu diễn trên thuyền, trên quãng đường từ cửa biển rước về Vạn Thủy Tú với những bộ trang phục đặc sắc trong nghi lễ.

Lễ hội Cầu ngư tại Bình Thuận

Ngoài ra, lễ hội còn có phần lễ phóng đăng trên biển, đó là lễ thả thuyền cúng cho các linh hồn đã bỏ mạng trên biển, lễ phá cộ, lễ phóng sanh bao gồm cả 2 yếu tố là phần lễ và phần hội cùng phối hợp. Trong đó, lễ rước thần Nam Hải luôn là nghi lễ quan trọng nhất, mang tính văn hóa cộng đồng rõ rệt, là nghi lễ mở đầu cho hàng chục nghi lễ sau đó. Lễ chính trong lễ rước thần Nam Hải là điểm nổi bật của lễ cầu ngư. Đoàn rước có rất đông người tham gia, trong đó có các đoàn lễ, đoàn chèo Bá Trạo, đoàn nhạc lễ, các sư sãi, với đủ các loại trang phục… Đặc biệt là hàng chục chiếc thuyền lớn có cắm cờ quạt và rất đông người tham gia xen lẫn với điệu hò chèo Ba Trạo, nghi lễ diễn ra trong 1 giờ đồng hồ để nghinh Thần trên biển thu hút sự quan tâm của người xem.

Lễ hội Cầu ngư là một nét văn hóa tín ngưỡng dân gian, một phong tục tập quán có mối quan hệ mật thiết với tâm linh. Tất cả những mối liên hệ này đã gắn bó chặt chẽ với nhau, cùng hòa quyện vào nhau, và có tác động qua lại, tạo nên một lễ hội mang đậm những nét đặc trưng văn hóa biển như ngày nay.

Ngư dân biển đang rước thuyền rồng