Lễ hội đình Từ Phong tại Bắc Ninh

Trước đây, để lo công việc đình đám 5 làng đã họp và cử ra 4 giáp là Đông, Đoài, Bắc, Nam, được nhận ruộng công để trồng trọt, nuôi lợn tế, nấu xôi, thịt gà cúng, hoa quả. Lễ vật chính trong lễ tế Thành hoàng làng là một con “lợn tạ” tế sống. Để chuẩn bị cho phần tế lễ hương khói Thần ở đình làng, bốn giáp sẽ cử ra 4 ông Quan đám đại diện cho giáp.

Con lợn tạ chuẩn bị cho lễ tế hoàng thành

Vào ngày đình đám, từ ngày mồng 8 tháng 3, làng sẽ cho mở cửa đình để làm lễ “mộc dục” lau chùi ngai bài vị của Thánh. Sáng ngày mồng 9, làng sẽ tổ chức lễ rước kiệu Thánh từ nghè “Ba chạ” về tới đình làng để thực hiện nghi lễ tế lễ và mở hội. Chiểu theoThần tích sắc phong, Thánh được dân 3 làng (Từ Phong và Mai Cương) cúng thờ là một người đỗ khoa bảng đã có công với dân với nước. Đám rước Thánh diễn ra với đầy đủ kiệu, cờ, tàn lọng, siêu đao, bát bửu, bát âm, trống chiêng. Sau khi kiệu Thánh đã rước yên vị ở trong đình, làng sẽ thực hiện tế lễ Thánh bằng con lợn của các giáp. Ngày 13, sẽ tiến hành tục rước Thánh sang thôn Hiền Lương,thuộc xã Phù Lương để giao lưu “chạ” anh em. 

Lễ rước kiệu

Hai thôn Hiền Lương và Từ Phong nằm sát nhau cánh đồng, để sinh tồn như các làng cổ khác nên hai thôn này đã “kết chạ” anh em với nhau. Sau khi đã kết chạ thì hai làng sẽ coi nhau như anh em ruột thịt, cùng nhau bảo vệ đồng ruộng, mùa màng, nguồn nước. Mỗi khi có đình đám hội hè hai làng thường rước kiệu Thánh sang giao lưu văn hóa với nhau. Đây là một nét đẹp trong phong tục của làng xã. Đám rước được tổ chức với quy mô khá lớn, và long trọng. Khi đám rước của làng Từ Phong đến, quan viên thôn Hiền Lương sẽ đón kiệu ở đầu làng, sau đó rước kiệu Thánh vào đình làng mình. Tại đình quan viên tế của 2 làng sẽ tiến hành phần tế lễ Thánh và phần hội giao lưu ca hát, ẩm thực. 

Biểu diễn múa rối nước

Sau phần lễ sẽ đến phần hội với các trò chơi dân gian như: chèo, đu cây, bắt vịt, hát tuồng.., đặc biệt còn có múa rối nước tại đình làng Từ Phong vốn là làng nghề làm rối truyền thống. Những ngày hội này còn là dịp để các nghệ nhân phô diễn tài năng của mình trước nhân dân làng xã và khách thập phương. Những tục trò dân gian diễn ra vui vẻ và náo nhiệt, đã thu hút sự quan tâm của đông đảo quần chúng nhân dân địa phương.