Hội làng Trịnh Nguyễn tại Bắc Ninh

Người dân phường Châu Khê, kể cả những người đã sinh ra và lớn lên tại làng Trịnh Nguyễn dù đã đi làm ở phương xa,  nhưng ai ai cũng luôn ghi nhớ câu răn dạy: “Dù ai đi khắp 4 phương/Nhớ ngày giỗ tổ Hùng Vương lại quay trở về”. Ngày mồng 1o tháng Ba âm lịch là ngày Quốc lễ của dân tộc và cũng chính là ngày Hội của làng Trịnh Nguyễn. Vì thế cứ vào ngày mồng 10 tháng Ba hàng năm, bà con dân làng Trịnh Nguyễn lại nô nức để chuẩn bị cho lễ hội kéo dài trong 3 ngày.

Trước đây, làng Trịnh Nguyễn còn có tên gọi khác là làng Nguyễn Xá. Sau biết bao biến thiên của trời đất, tên làng đã được thay đổi và có tên Trịnh Nguyễn như ngày nay. Nhưng người dân ở làng Trịnh Nguyễn và người dân ở các vùng lân cận vẫn quen gọi là làng Trịnh Nguyễn. Ngày nay khu phố Trịnh Nguyễn có một cụm di tích lịch sử văn hoá là Đền-Đình-Chùa, vẫn được bảo tồn gần như nguyên vẹn. Suốt 20 năm qua, người dân làng Trịnh Nguyễn đã bỏ ra cả hàng chục tỷ đồng để trùng tu và kiến tạo lại cụm di tích này để nó có một thể hoàn chỉnh và khang trang như ngày nay.

Đình làng Trịnh Nguyễn tại thị xã Từ Sơn tỉnh Bắc Binh

Làng Trịnh Nguyễn cúng thờ đức vua Hùng, đây cũng chính là lý do vì sao ngày hội của làng vẫn thường được tổ chức vào đúng ngày mồng 10 tháng Ba âm lịch. Trịnh Nguyễn là một ngôi làng vẫn còn giữ được nhiều phong tục văn hóa và các cổ vật quý như các đạo sắc phong, ngọc Phả…

Cứ vào năm chẵn, người dân làng Trịnh Nguyễn sẽ tổ chức lễ hội to hơn; hoành tráng hơn năm những năm lẻ, với các hoạt động như rước lễ, ca trù, hát quan họ, tế hội đồng, chọi gà, thi đấu vật, bắt vịt…

Sáng ngày mồng 10 tháng Ba Âm lịch, tại ao làng ngay trước sân đền, các liền anh, liền chị hát quan họ trong câu lạc bộ của làng Trịnh Nguyễn sẽ tổ chức hát quan họ. Họ ngồi trên chiếc thuyền rồng được sơn màu son thiếc, các liền anh, liền chị sẽ hát điệu Mời trầu hay Ngồi tựa mạn thuyền… những câu hát đã làm say đắm lòng khách thập phương về xem hội.

Chọi gà là một trò chơi vui được nhiều người dân và du khách thập phương yêu thích trong lễ Hội làng Trịnh Nguyễn tại Bắc Ninh

Ngày đầu tiên của lễ hội, ban tổ chức sẽ tổ chức các trò chơi vui như: bắt vịt dưới ao, bịt mắt bắt gà, chọi gà, đấu vật... các trò chơi diễn ra trong không khí vui vẻ, và hết sức sôi nổi. Người chơi nào bắt được gà, được vịt sẽ càng vui, nhưng người thua cũng không vì thế mà tỏ ra chán nản.

Hiện nay, người dân Trịnh Nguyễn vẫn được giữ gìn được phong tục văn hóa tiêu biểu từ xa xưa đến nay đó là tục mời khách. Không phải mời người dân trong làng, trong họ đến dùng cơm mà là mời khách thập phương về xem hội. Gia chủ nào mời được càng nhiều khách từ nhiều nơi khác đến xem hội và dùng cơm với gia đình sẽ càng vui và tự hào hơn. Điều đó đã nói lên khả năng giao thiệp rộng rãi của gia chủ, đó cũng là cách để bà con Trịnh Nguyễn thể hiện sự trọng thị đối với những người khách thập phương đã yêu mến nét văn hóa của họ.

Các liền anh liền chị hát Quan họ trên thuyền trong ngày Hội làng Trịnh Nguyễn

Mâm cơm mời khách trong ngày Hội  bao giờ cũng được chuẩn bị một cách tươm tất, dù nhà giàu có hay nhà không có điều kiện, mâm cỗ trước là để dâng lên tiên tổ, sau đó sẽ hạ xuống đãi khách. Đại đa số, gia đình nào cũng sẽ thịt vài con gà, hai con chó, gói vài trăm cái bánh tẻ và chuẩn bị nhiều trái cây các loại.

Trong 3 ngày hội, người đảm nhiệm công việc nội trợ trong gia đình lúc nào cũng bận rộn nhất, vất vả nhất, nhưng đó cũng chính là niềm vui lớn nhất của người ấy vì đã góp phần gìn giữ nét đẹp trong nền văn hóa ẩm thực của người dân làng Trịnh Nguyễn.