Lễ hội dâng hoa măng của dân tộc La Ha tại Sơn La

La Ha là một dân tộc ít người, dân tộc này định cư nhiều ở Sơn La, Lai Châu..Lễ hội dâng hoa măng (Pang A Nụn Ban) của người dân tộc La Ha có từ rất lâu đời, nhằm cảm tạ những người thầy lang đã chữa khỏi bệnh. Đây cũng là một sinh hoạt văn hóa cộng đồng lớn nhất hàng năm của người dân tộc La Ha bởi số lượng người tham gia lễ hội lên tới hàng trăm người với quy mô không phải một xã, một bản mà có thể tới các xã khác, sang cả các huyện khác. Họ đến đây để gặp nhau, để giao lưu văn hóa - văn nghệ, để trao đổi về tình hình bệnh tật và kinh nghiệm chữa chạy. Lễ hội này được tổ chức vào trước ngày rằm hàng tháng trong mùa xuân.

Lễ hội dâng hoa măng của dân tộc La Ha

Mùa xuân chính là mùa măng đắng khi cây tre lên măng. Ở vùng Tây Bắc thường ít mưa, nên khi măng đội đất lên thì ăn sẽ rất đắng. Sau khi gặp những cơn mưa đầu mùa thì loại măng này chuyển dần sang ngọt. Măng đắng là món ăn đặc sản của người dân tộc La Ha và là loại thuốc gia truyền của các thầy lang. Trùng với mùa măng đắng mọc còn có hoa Mạ Rệ nở trong rừng. Đây là họ một loại cây cổ thụ, to cao, lá to dài và hoa thành từng chùm màu vàng đỏ. Loại hoa này ăn được và có mùi thơm như mùi nước hoa. Đây cũng là một vị thuốc trong bài thuốc của các thầy lang nên khi tổ chức lễ hội dâng hoa măng thì cần phải có măng đắng và hoa Mạ Rệ.

Màn múa phồn thực độc đáo trong lễ hội dâng hoa măng

Lễ hội gồm có hai phần: Phần lễ và phần hội. Phần lễ là phần cảm tạ đất trời tổ tiên, sông núi đã phù hộ cho dân tộc La Ha được mạnh khoẻ, ít ốm đau và mách bảo cho dân tộc La Ha có các loại thuốc lá để chữa bệnh.

Nghi thức cúng trong lễ hội

Phần hội là phần sôi động và vui vẻ, khẳng định được tính sáng tạo. Các điệu múa xuất phát từ lao động, những công việc hàng ngày rất gần gũi với những con người dân tộc La Ha, đồng thời khẳng định dân tộc La Ha luôn cầu cho cây cối tốt tươi, mưa thuận gió hoà, bản làng ít bệnh tật, dòng tộc phát triển hạnh phúc.

Thiếu nữ La Ha trong điệu múa khăn truyền thống 

Lễ hội Dâng hoa măng là một di sản văn hoá phi vật thể cần được nghiên cứu, lưu giữ và giới thiệu trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam.