Lễ hội cồng chiêng khu vực Tây Nguyên

Trang chủ > Đăk Lăk
Lễ hội cồng chiêng là một lễ hội được tổ chức hàng năm theo hình thức luân phiên tại các tỉnh có văn hoá cồng chiêng ở Tây Nguyên, trong đó Đắk Lắk là tỉnh có nhiều cồng chiêng nhất ở Việt Nam và thường được lựa chọn là nơi tổ chức lễ hội.

Lễ hội cồng chiêng Tây Nguyên hay được tổ chức nhằm quảng bá hình ảnh "Không gian văn hóa Cồng Chiêng Tây Nguyên" đã được UNESCO công nhận là di sản truyền khẩu và phi vật thể nhân loại vào ngày 15 tháng 11 năm 2005. Trong lễ hội nghệ nhân của các tỉnh sẽ trình bày, biểu diễn không gian văn hoá cồng chiêng của dân tộc và của tỉnh mình.

Cồng chiêng Tây Nguyên
Cồng chiêng Tây Nguyên

Festival cồng chiêng được tổ chức mang đậm màu sắc du lịch nên nó thường được giới thiệu trong các chương trình du lịch. Trong đó, những lễ hội dân gian đặc sắc của các dân tộc Tây Nguyên sẽ được dựng lại nhằm kêu gọi cộng đồng cùng chung sức bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa của các dân tộc. Đồng thời, lễ hội cũng là dịp để Tây Nguyên giới thiệu với du khách những thành tựu về kinh tế, văn hóa và tiềm năng du lịch của địa phương mình qua việc tổ chức các hội chợ triển lãm về công cụ sản xuất, sản phẩm đồ gia dụng, may mặc và hàng thủ công mỹ nghệ.

Đối với ý nghĩa của lễ hội, cồng chiêng là phương tiện duy nhất để con người thông linh (với thần), giao hòa với trời đất và giao tiếp giữa con người với con người trong cộng đồng. Cồng chiêng Tây Nguyên thường đi kèm với các bài ca sử ca như: Đánh cho khỉ trên cây cũng quên bám chặt vào cành đến ngã xuống đất/ Đánh cho ma quỷ mải nghe đến quên làm hại người (Trường ca Đam San), là những bài sử ca kể lại những cuộc "chiến tranh" giữa các bộ tộc nhằm chiếm đoạt cồng chiêng.

Độc đáo lễ hội cồng chiêng Tây Nguyên
Độc đáo lễ hội cồng chiêng Tây Nguyên

Nói về lịch sử của cồng chiêng, các già làng người Xêđăng kể lại rằng: Thuở xa xưa có một đàn voi dữ tràn về phá rẫy, phá buôn. Dân làng Xêđăng mang theo lao, tên lá cùng hợp sức tiêu diệt thú dữ, đánh nhau suốt mấy ngày đêm, sức tàn lực kiệt nhưng đàn thú dữ ngày càng hung tợn. Cuối cùng, họ chỉ còn biết chắp tay cầu Yàng. Sau đó, bỗng họ thấy đùn lên một ụ đất, đào xuống thấy một vật bằng đồng tròn như ông mặt trời to bốn người ôm mới xuể. Khi gõ vào thì vật ấy phát ra tiếng trầm vang động núi rừng khiến đàn thú dữ ngơ ngác. Rồi các ụ đất liên tiếp mọc lên, mang theo các vật bằng đồng hình dáng tương tự nhưng nhỏ dần, âm càng cao và người dân gọi nó là cồng chiêng. Khi đã có trong tay hơn 10 chiếc chiêng, đồng thanh gõ lên thì tiếng trầm như thác đổ, tiếng cao như thác reo khiến voi dữ phải chạy vào rừng sâu và không dám quay lại tàn phá buôn làng.

Trai gái người dân tộc nhảy múa trong lễ hội ở Tây Nguyên
Trai gái người dân tộc nhảy múa trong lễ hội ở Tây Nguyên

Theo quan niệm truyền thống, các tộc người Tây nguyên quan niệm nhạc cụ như con người, càng nhiều tuổi tiếng nói càng được tôn trọng. Cồng chiêng cũng vậy, những chiếc cồng chiêng càng lâu năm, trải qua nhiều lần nghi lễ thì càng linh thiêng". Người B’Râu cho rằng chiêng tha (gồm hai chiếc chồng và vợ) chính là tổ tiên của họ. Đánh chiêng họ gọi là gọ tha pơi, nghĩa là "mời tha nói". Thủ tục để mở một bài chiêng rất khắt khe, phải cho tha ăn, cho tha uống, khấn mời trời đất và nhiều người đến chứng kiến...

Người Xêđăng Sdrá thì có chiêng duy nhất một chiếc và chủ nhân của chiếc chiêng này phải cất rất kỹ, sợ người ngoài hoặc trẻ con không biết đem ra đánh thì sẽ bị già làng phạt nặng. Các dân tộc Tây nguyên đều đặt tên chiêng trong một bộ theo vai vế như trong một gia đình và phân biệt chiêng thiêng (có Yàng trú ngụ) với chiêng thường để dùng trong các dịp lễ trọng hoặc sinh hoạt thường ngày. Có bộ chiêng chỉ được đánh khi có vật hiến sinh từ bò trở lên!

TH

Bài viết về Đăk Lăk liên quan

1 2 3 Tiếp

Ghi chú bài viết Lễ hội cồng chiêng khu vực Tây Nguyên

Nếu xảy ra lỗi với bài viết Lễ hội cồng chiêng khu vực Tây Nguyên, hoặc nội dung chưa chính xác, vui lòng liên hệ với chúng tôi để chúng tôi chỉnh sửa lại.
Từ khóa:
Lễ hội cồng chiêng là một lễ hội được tổ chức hàng năm theo hình thức luân phiên tại các tỉnh có văn hoá cồng chiêng ở Tây Nguyên, trong đó Đắk Lắk là tỉnh...
Lễ hội tháng 11/2024 (dương lịch)
☰ Danh mục