Lễ hội làng Chuồn tại Thừa Thiên Huế

Mái đình Làng Chuồn

Theo như văn tế làng Chuồn , 3 họ tộc đầu tiên đã có công khai canh làng, sẽ được tôn làm Thành hoàng là họ Hồ, họ Nguyễn và họ Đoàn. Ngài Hồ Quảng Lãnh, được dân làng trọng vọng và gọi là Hồ Quý Công, sắc phong Nhật báo Trung Hưng Linh Phò Đoan Quốc Công tôn thần. 1 truyền thuyết khác liên hệ đến Thành hoàng làng: trong một buổi sấm sét, có 2 vị thiên thần, giáp trụ sáng loáng, mang gươm giáo từ trên trời bay xuống, cùng nhau đấu chiến trên nò, sáo, dân làng thấy vậy thì hoảng sợ nhưng chưa dám ra. Một lúc sau, cả 2 đều biến mất. Dân làng đã lập miếu thờ và tin rằng họ đã được hai vị thần bảo trợ.

Lễ Thu Tế của làng được tổ chức trong vòng 3 ngày: ngày 15, ngày 16 và ngày 17 tháng 7 âm lịch. Ngày 17 tháng 7 là ngày chính tế. Ngày 15 tháng 7 làm lễ trần thiết và cúng rằm, sáng sớm ngày 16 tháng 7 làm lễ rước cung nghinh các bài vị Thành Hoàng về Tổ Đình, sau đó là lễ an vị kế hành túc yết. Ngày 17 tháng 7, vào đúng 2 giờ sáng làm lễ Chánh Tế; vào 5 giờ sáng làm lễ tiến cung nghinh, cúng bia bạc. Hàng năm các nghi lễ ấy vẫn được dân làng tiến hành một cách nghiêm túc và trang trọng.

Lễ rước cung nghinh các bài vị Thành Hoàng về Tổ Ðình

Lễ hội Làng Chuồn có những đặc điểm nổi bật so với các lễ Tế ở những nơi khác. Lễ rước cung nghinh 3 vị Thành Hoàng thờ ở Miễu giữa đồng (được gọi là đồng Miễu) được cử hành rất đẹp mắt và rất trọng thể. Đám rước có đủ cờ xí, lỗ bộ và kiệu lọng. Có tất cả ba kiệu rước, sắp đặt cách xa nhau và đều nhau, có cả âm nhạc véo von nhịp nhàng. Đặc sắc của đám rước này là mỗi năm dân làng lại thay đổi linh vật, hoặc vật thờ cúng được đan bện, trang hoàng kỳ công, khi thì 2 con chim hạc, khi thì cá hóa rồng, lại có lúc là cả một bộ tam sự gồm lư trầm và 2 độc bình. Những nghệ nhân tài giỏi trong làng xem công việc trang hoàng cho đám rước là bổn phận thiêng liêng để họ góp công sức, tài năng nghệ thuật của mình, cho nên các linh vật và lễ vật đã được kiến tạo rất tỉ mỉ và công phu.

Lễ rước làng Chuồn

Gần cuối đám rước, sau đồ lỗ bộ và kiệu là một đoàn hát Thài. Thài là một điệu hát chỉ dành riêng cho lễ cung nghinh. Đám hát Thài gồm có khoảng 20 người, mặc lễ phục dân tộc. Một vị bô lão sẽ xướng một câu thài có 4 chữ, đam thài đọc theo, câu này tiếp câu khác, giọng ngân nga, trầm bổng và trang nghiêm. Hát thài trong đám rước cung nghinh ở làng Chuồn là một lễ tục hiếm có còn sót lại trong các đám rước Thành Hoàng ở tỉnh Thừa Thiên Huế.

Đám rước đầy màu sắc rực rỡ: màu của lễ phục cổ truyền, màu của cờ xí đủ cỡ, đủ loại, màu của kiệu lọng thắm tươi, màu của các loại áo lính vàng đỏ, phản chiếu trên mặt nước hai bên bờ đê khi trời vừa hừng sáng. Quãng đường đám rước di chuyển từ Đồng Miễu đến Đình làng xa hơn 1 km, đủ khoảng không gian thênh thang cho đám rước phô bày vẻ rộn ràng và đầy màu sắc. Đám rước đi thật chậm di chuyển từng bước qua các cổng chào của các thôn xóm ở trong làng. Trước mỗi cổng kết hoa là một bàn hương án nghi ngút khói hương trầm.

Khi đám rước đến trước Đình, pháo nổ tưng bừng chào đón. Đoàn Tư văn cúi rạp người để làm lễ. Trong lễ Chánh tế, bộ phận nghi lễ thi hành đúng quy cách cổ truyền do Thượng thư Hồ Đắc Trung truyền dạy lại. Nghi thức nghiêm trang của Khổng giáo đã thâm nhập từ cung đình đến dân gian.

Tên làng Chuồn là cách nói tiếng Nôm của làng An Truyền, là một ngôi làng cổ có lịch sử hơn 600 năm. Làng cách Huế khoảng 10 cây số theo hướng đông bắc, gần phá Tam Giang./.

lehoi.info tổng hợp