Thái Bình: Đền Đồng Bằng đã sẵn sàng cho ngày khai hội

Đền Đồng Bằng còn được gọi là Bát Hải Động Đình hay đền Đức Vua nằm ở ven bờ sông Diêm thơ mộng, trước thuộc trang Đào Động, tổng Vọng Lỗ nay là làng Đồng Bằng, xã An Lễ. Công trình đặc sắc như một bảo tàng gỗ mỹ nghệ đồ sộ, có giá trị nghệ thuật độc đáo, đã được Bộ Văn hoá cấp bằng công nhận Di tích lịch sử văn hoá cấp Quốc gia từ năm 1986.

Vào thời Vua Hùng thứ 18, đền là nơi thờ đức Vua cha Bát Hải Động Đình- người có công lớn trong việc bình Thúc giữ nước và chiêu dân, lập ấp. Đền Đồng Bằng từ cuối thể kỷ XIII còn là nơi tưởng niệm Hưng đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn và các danh tướng nhà Trần đã có công lớn trong 3 lần đại phá quân Nguyên Mông, lập nên tám trang Đào Động xưa.

Ban đầu, đền chỉ là một ngôi miếu nhỏ nằm trong cảnh quan sông nước hữu tình của đất Đa Dực xưa. Tới thời Tiền Lê, đền mới được xây dựng và mở rộng thành năm cung và bốn ban thờ Công Đồng khang trang, hoành tráng, sau đó được liệt vào "tứ cố cảnh" tức một trong bốn nơi đẹp nhất trời Nam. Đến đời vua Khải Định, thời nhà Nguyễn, đền tiếp tục được đầu tư trùng tu, xây dựng mới, khu nội tự đã rộng 6.000m², toàn bộ khu di tích rộng gần 21.000m². Đền chính được thiết kế theo kiểu "tiền nhị- hậu đinh" nghĩa là khu trước xây theo kiểu chữ Nhị, phía sau xây theo kiểu chữ Đinh. Nhìn tổng thể, công trình đền Đồng Bằng như một toà lâu đài cổ gồm 13 toà với 66 gian liên hợp, chưa kể các công trình phụ trợ tạo thành một quần thể kiến trúc khép kín độc đáo. Công trình đã bị thu hẹp đáng kể do trải qua thời gian lại bị giặc dã phá hoại, nhưng nơi đây hiện vẫn còn lưu giữ được nhiều đồ tế khí có giá trị, điển hình là các bài vị từ thời nhà Lê tiến cúng. Đặc biệt là toàn bộ các cuốn thư, đại tự, câu đối, hoành phi,  …từ thời Bảo Đại, Khải Định vẫn còn được lưu giữ gần như nguyên vẹn. Trực thuộc khu đền chính còn có cả một hệ thống các di tích gồm cả chục ngôi đền, miếu…

Đền Đồng Bằng,Thái Bình đã sẵn sàng cho ngày khai hội. Ảnh 2

Ông Phạm Văn Vịnh- Chủ tịch UBND xã An Lễ cho biết, đền Đồng Bằng đã được Đảng, chính quyền các cấp quan tâm hỗ trợ đầu tư từ khi được Bộ văn hoá chính thức cấp bằng công nhận Di tích lịch sử cấp Quốc gia, kết hợp với du khách thập phương phát tâm công đức tôn tạo khu di tích ngày càng bề thế, uy nghi. Ước tính, tổng kinh phí cấp trên đầu tư cho khu di tích từ nguồn ngân sách đã lên tới hơn 7 tỷ đồng, giúp xây dựng kè đá bờ sông Diêm, bãi đỗ xe, lát mới toàn bộ sân đền chính, rải nhựa tuyến đường chính dẫn vào đền, …

Từ nguồn ngân sách địa phương đã đầu tư khoảng 4 tỷ đồng để nâng cấp tôn tạo cung Quan và cung Mẫu, sửa chữa khuân viên sau cung cấm, xây dựng khu nhà khách, …Bên cạnh đó, hàng vạn du khách thập phương đã thiện tâm công đức hàng tỷ đồng giúp nâng cấp, xây mới các đền lẻ như: đền Bến thờ quan lớn Đệ Bát được xây dựng ven sông Diêm; đình Dất hay còn gọi là đình Sinh được tái tạo theo mẫu kiến trúc cổ; Đền Công Đồng thờ quan lớn Điều Thất được phục dựng trên nền cũ. Chưa kể sự đóng góp công đức các đồ thờ tự như câu đối, bát hương, hoành phi,…Nhờ vậy, khu di tích đền Đồng Bằng đến nay đã hình thành được cả một quần thể kiến trúc gồm khu đền chính thờ đức Vua cha và 6 đền lẻ thờ các vị công thần.

Bên cạnh việc tập trung tôn tạo các di tích để đáp ứng nhu cầu dâng hương hành lễ của du khách, thời gian qua chính quyền địa phương cũng đã cho khôi phục nhiều trò chơi dân gian kết hợp với tổ chức thi đấu các môn thể thao nhằm tạo sự hấp dẫn, phong phú cho phần hội. Đặc biệt là môn đấu vật, tương truyền khu vực cầu Vật nằm sát đền ngày nay trước kia vốn là bãi vật của tướng quân Phạm Ngũ Lão để luyện quân. Dựa theo tích đó, chính quyền xã An Lễ đã tuyển chọn gần 50 đô vật thuộc nhiều lứa tuổi và mời Trung tâm huấn luyện TDTT tỉnh về hướng dẫn kỹ thuật ngay tại xã. Năm nay là năm thứ 3 xã An Lễ cho khôi phục môn đấu vật trong lễ hội.

Đền Đồng Bằng,Thái Bình đã sẵn sàng cho ngày khai hội. Ảnh 3

Hàng năm, các đô vật đã phải tập trung để luyện tập trước ngày chính hội khoảng nửa tháng, vừa để nâng cao sức khoẻ, vừa để học thêm các miếng tấn công mới. Vào ngày hội sẽ có khoảng 15- 18 cặp đô vật ở các lứa tuổi khác nhau tham gia thi đấu. Để tăng thêm phần hấp dẫn, gay cấn cho giải đấu, ban tổ chức đã mời thêm các đô vật ở tỉnh khác và một số đô vật có thứ hạng cấp quốc gia về thi đấu ngoài các đô vật của địa phương.

Đặc biệt, xã An Lễ đã khôi phục và đưa môn bơi trải vào lễ hội từ năm 2006 đến nay. Toàn xã có 4 thôn, mỗi thôn lập nên 1 đội thuyền gồm có 20 người là các nam thanh niên khoẻ mạnh, giỏi về sông nước. Sau quá trình luyện tập sẽ chọn ra 15 người phù hợp nhất để tham gia thi tài. Các thành viên đội bơi trải cũng như môn đấu vật, cũng phải tập trung luyện tập ngay từ đầu tháng 8 âm lịch. Mặc dù chỉ có 4 đội nhưng phần thi bơi trải với tính ganh đua rất quyết liệt vẫn luôn thu hút được đông đảo nhân dân địa phương và hàng ngàn du khách tham gia cổ vũ. Sở dĩ như vậy vì ban tổ chức đưa ra phần thưởng cho các giải đấu rất cao, đội về nhất đoạt giải thưởng 3 triệu đồng, chưa kể phần trao thưởng của các nhà tài trợ dành cho từng đội.

Bên cạnh đó, trong các ngày diễn ra lễ hội còn có các môn thi đấu thể thao, văn nghệ và nhiều trò chơi dân gian hấp dẫn khác như: thi đấu bóng chuyền, hát chầu văn, kéo co, chọi gà, cờ tướng, … Riêng môn bóng chuyền, ngoài đội của xã, ban tổ chức đã mời thêm các đội của xã bạn và hai đội đến từ huyện Ninh Giang (Hải Dương) và huyện Vĩnh Bảo (Hải Phòng).

Vẫn theo lời ông Phạm Văn Vịnh, do hàng năm lượng khách về dâng hương hành lễ khá lớn, lên tới hàng chục vạn người nên để đảm bảo công tác an ninh trật tự, thì ngoài lực lượng công an xã gồm 10 người, ban tổ chức đã tăng cường thêm 10 trật tự viên từ các thôn và kiến nghị  Công an huyện trong các ngày chính hội sẽ tăng cường thêm 10 chiến sĩ.