Tháng 2 - mùa của lễ hội hóa trang

Đây được coi là mùa thứ năm trong năm, ở khắp mọi nơi trên thế giới đang tưng bừng diễn ra lễ hội hóa trang vào trung tuần tháng 2 này. Hàng tấn giấy màu đã được tung ra để tạo thành những cơn mưa sặc sỡ trên đường phố, hàng tấn trái cây và hoa tươi được dùng để kết lên những chiếc xe diễu hành độc đáo, hàng triệu bộ trang phục và mặt nạ đã được bán hết.

Mùa carnival thật sự là một trong những sự kiện lớn trong đời sống sinh hoạt của nhiều nước ở khắp các châu lục.

Tháng 2 - mùa lễ hội hóa trang 

Tưng bừng với lễ hội hóa trang khắp mọi nơi

Rực rỡ sắc màu và quy mô lớn nhất đó là lễ diễu hành ở thủ đô Rio de Janeiro của những người dân tại Brazil, trong khi đó tại carnival ở Venice (Ý) thì lại nổi tiếng về cuộc thi quần áo và mặt nạ hóa trang rất tinh xảo và cầu kỳ.

Ở nhiều những nơi khác nhau, carnival lại có được những nét độc đáo riêng, có thể kể đến carnival trắng tại đảo La Palma của đất nước Tây Ban Nha toàn dân mặc đồ màu trắng, đội mũ màu trắng và vãi tung hàng đám mây bột tan trắng; carnival tắm bùn ở Brazil; carnival điển hình mùa đông băng tuyết ở Quebec, nước Canada…

Những người châu Âu đắm chìm trong không khí lễ hội vào tháng 2. Ở nhiều nơi còn được nghỉ lễ như ở thành phố Cologne, được coi là thủ phủ của carnival tại đất nước Đức.

Carnival trên đảo Santa Cruz de Tenerife (Tây Ban Nha) đã được UNESCO công nhận là di sản thế giới vào năm 2011 vì lịch sử rất lâu đời, sự hoành tráng và mức độ cầu kỳ. Sự kiện lớn này đã thu hút cả triệu người kéo về đây để ăn mừng. Những người Bồ Đào Nha và người Tây Ban Nha mang truyền thống carnival đến với châu Mỹ Latin kết hợp vớinền  văn hóa bản địa đã tạo thành những lễ hội hóa trang rực rỡ nhất trên thế giới.

Người dân Đức bắt đầu mùa carnival từ... ngày 11 tháng 11, vào lúc 11g11 và kéo dài cho đến tận ngày "thứ tư tro bụi" (nhằm ngày 22 tháng 2 năm nay). Tiệc tùng trong gia đình, trong các câu lạc bộ, các show diễn lớn nhỏ và những chương trình truyền hình hằng tối đều náo nức màu sắc của carnival.

Ngày "thứ tư tro bụi" theo truyền thống còn được gọi là ngày các chính trị gia Đức uống bia đăng đàn diễn thuyết, tranh luận trong các lều bạt lớn - điều chỉ được xảy ra vào ngày này!

Carnival - nguồn gốc và tên gọi

Hình thức của lễ hội hóa trang đã có từ 5.000 năm trước ở vùng Lưỡng Hà (vịnh Persich), nơi có nền văn minh đô thị đầu tiên ở trên thế giới. Những bản khắc cổ có niên đại vào thế kỷ thứ 3 trước Công nguyên ở thành Babylon cho thấy có một lễ hội 7 ngày đã được tổ chức vào đầu năm như là để ăn mừng đám cưới biểu tượng của một vị thần. Vào những ngày này, những người nô lệ sẽ không phải lao động. Tầng lớp thấp và tầng lớp cao đều bình đẳng, phục sức đẹp, nhảy múa và ăn uống no nê.

Trong các nền văn hóa ở Địa Trung Hải, lễ hội đầu năm đã báo hiệu sự thức tỉnh của tự nhiên vào mùa xuân: ở Ai Cập tổ chức lễ ăn mừng náo nhiệt để tôn vinh nữ thần Isis và đối với người dân Hi Lạp là thần Dionysus. Lễ hội của những người La Mã tôn vinh thần biển Saturn. Các cuộc hành quyết cũng được hoãn lại, nô lệ và quý tộc sẽ ngồi cùng bàn ăn, những cánh hoa hồng được rải trên đầu. Hình thức tung hoa giấy confetti ngày nay chắc là được bắt nguồn từ tục rắc cánh hoa hồng đó.

Các nhà nghiên cứu lịch sử và văn hóa cũng đã tìm ra mối liên hệ giữa lễ hội truyền thống tôn thờ các vị thần và đánh dấu sự chuyển mùa với nghi lễ của Công giáo sau này. Người tham dự sẽ mặc bộ quần áo và đeo mặt nạ giả làm những bóng ma, yêu tinh, các hình dạng kỳ lạ của tự nhiên cùng với những vật dụng tạo ra tiếng kêu như gậy gộc và lục lạc. Mọi thứ giả trang đều sẽ phải kết thúc trước đêm của ngày "thứ tư tro bụi".

Vào thời trung cổ tại châu Âu, lễ hội hóa trang rất thịnh hành và gắn liền với mùa chay. Người ta sẽ trang hoàng nhà cửa, phố xá rất đẹp mắt, ăn uống linh đình và cao điểm là các cuộc diễu hành với hàng nghìn người hóa trang ở trong ngày "thứ hai hoa hồng". Khắp mọi nơi mở hội ăn mừng, ôn lại lịch sử của đất nước, khích lệ tinh thần yêu nước của dân chúng và vui chơi thỏa thích trước khi bắt đầu 40 ngày chay tịnh cho đến ngày lễ Phục sinh.

Chính vì vậy tên gọi carnival (tiếng Ý: carnevale, tiếng Đức: Karneval) có nguồn gốc Latin là carne vale có ý nghĩa là “tạm biệt thịt”. Nhưng cũng có những học giả đã cho rằng lễ hội hóa trang có nguồn gốc là tôn thờ thần Isis. Đoàn người giả trang đeo mặt nạ rước mô hình thuyền của vị thần Isis (Navigium Isidis) tới bờ biển để cầu cho một mùa đi biển được bình yên, nghĩa là carrus navalis, và tên gọi carnival xuất xứ từ chính tục lệ này.

Carnival ở thời hiện đại sẽ mang một ý nghĩa khác, không còn gắn liền với tôn giáo hay tín ngưỡng như trước đây nữa và nó đã trở thành sự kiện văn hóa quan trọng ở nhiều nước.

Không phải ai cũng ưa carnival

Hàng triệu những người hâm mộ carnival, hết thảy họ đều ưa tiệc tùng. Các cơ sở kinh doanh đồ giả trang tất nhiên luôn cổ vũ cho carnival để bán được nhiều hàng. Nhưng cũng có đến hàng triệu người (tuy số này ít hơn) thở phào nhẹ nhõm khi đêm "thứ tư tro bụi" buông xuống, kết thúc những tuần lễ ồn ào.

Giấy vụn, vỏ chai, rác vứt lung tung trên các con phố, nhất là những nơi đoàn diễu hành đã đi qua. Tục lệ đốt các hình nộm khổng lồ sau lễ diễu hành đã tạo ra tro bụi bẩn và có nguy cơ gây nên hỏa hoạn rất cao. Hàng triệu lít đồ uống có chứa cồn đã được tiêu thụ, những đám đông thanh niên tụ tập rất dễ có những hành động quá khích. Lực lượng cảnh sát cũng được huy động tối đa để đảm bảo trật tự và an ninh trong những ngày lễ hội diễn ra.

Một số người thì lại lo lắng về chuyện tăng cân do chế độ ăn uống thừa đạm và sử dụng nhiều đồ ngọt. Hậu quả là lại phải kiêng khem quá mức trong những tuần chay, dẫn đến sức khỏe bị sút giảm.

Dọn dẹp những hậu quả sau carnival và kiếm tiền bù lại cho chi phí đã bỏ ra để vui chơi, tiệc tùng trong lễ hội là điều đau đầu chẳng ai muốn nghĩ đến nhưng họ vẫn phải đối mặt. Tạm biệt carnival, hẹn gặp lại vào mùa năm sau!