Rực rỡ lễ hội Fastnacht tại Basel

Basel, là thành phố lớn thứ nhì của Thụy Sĩ vốn là một thành phố yên tĩnh quanh năm, trừ những ngày có lễ hội. Ở nơi đây xứng đáng được gọi là thành phố của tri thức và của nghệ thuật, bởi chỉ với 250 ngàn số dân nhưng thành phố Basel có cả một trường đại học cổ nhất đất nước Thụy Sĩ, có hàng trăm khu triển lãm, có sáu bảo tàng lớn và có rất nhiều nhà hát. Chúng tôi may mắn được đến đây trong một mùa đông không quá lạnh nên chúng tôi vừa được chiêm ngưỡng vẻ đẹp của thành phố, lại vừa được tận hưởng không khí tưng bừng và náo nhiệt của lễ hội hóa trang Fastnacht.

Thành phố ngã ba biên giới

Thành phố Basel có một nền kinh tế rất năng động và cởi mở nhờ nằm ở vị trí ngay ngã ba của biên giới, nơi đất nước Thụy Sĩ giáp ranh với đất nước Pháp và đất nước Đức. Sân bay của thành phố này phần nằm ở trên đất của Thụy Sĩ thì được gọi là Basel, còn phần nằm trên đất Pháp thì lại mang tên là Mulhouse.

Đầu tiên, chúng tôi lên một chiếc xe điện số 15 - tuyến chạy vòng quanh những điểm đến rất nổi tiếng. Thành phố nhỏ nhắn này thật là xinh đẹp.

Chỉ độ một giờ đồng hồ ngồi xe, du khách đã có được một cái nhìn rất bao quát về khung cảnh ở hai bên dòng sông Rhine hiền hòa.

Dòng sông Rhine đã chia Basel thành hai nửa, Grossbasel thì nằm ở phía tả ngạn (phía bắc của thành phố) là một khu vực phố cổ - trung tâm thương mại lâu đời của thành phoosb Basel, Kleinbasel thì nằm ở phía hữu ngạn là nơi tập trung của những kiến trúc hiện đại, các quán rượu, những nhà hàng nhỏ và các khu triển lãm. Xe điện của chúng tôi còn đi vòng qua vành đai xanh Jakobsbeg, lên đỉnh của ngọn đồi Brudehold cho du khách ngắm nhìn toàn cảnh của thành phố rồi lại trở về với Grossbasel.

Trung tâm của khu phố cổ xây theo kiểu gothic là một tòa thị chính Rathaus sơn màu đỏ thẫm với những hình vẽ rất rực rỡ. Đi dọc theo con đường chính của Grossbasel du khách sẽ đến được với Bảo tàng Lịch sử trông giống như là một thánh đường. Đi thêm một lúc nữa là sẽ đến với quảng trường Nhà Thờ nằm trên một ngọn đồi nhìn ra dòng sông Rhine, là nơi nhà thờ chính tòa của thành phố tọa lạc.

Cách đó không xa là một Bảo tàng Nghệ Thuật trưng bày rất nhiều các tác phẩm của các họa sĩ nổi tiếng từ thời những năm 1900, ngoài ra còn có rất nhiều bức tranh quý của Picasso. Trở lại với khu triển lãm Marktplatz nằm ở trung tâm thành phố, chúng tôi tiếp tục đi bộ ra một bờ sông ở gần đó và nhìn ngắm dòng nước chảy êm êm dưới một chiếc cầu duyên dáng.

Đằng sau con đường chính của Marktplatz là những con đường quanh co dẫn lên một ngọn đồi, hai bên đường có rất nhiều ngõ nhỏ lát đá san sát với những quán rượu ấm cúng. Bên kia cầu là Kleinbasel, ngày xưa tên gọi này có ý nghĩa tương tự như “xóm dưới” ở nước Việt Nam, nhằm phân biệt với xóm trên là quý tộc.

Ở trong xóm quý tộc cũng có những con đường nhỏ quanh co dẫn lên một ngọn đồi. Viện Đại học Basel - tòa nhà cổ nhất của thành phố được xây dựng từ giữa thế kỷ thứ XVII cũng nằm ở trên con đường đồi này.

Nhờ vào tình yêu nghệ thuật và óc cởi mở của chính quyền, Basel đã tập trung rất nhiều công trình kiến trúc đặc sắc và được coi là thủ đô kiến trúc của đất nước Thụy Sĩ. Trong đó, bảo tàng Jean Tinguely là một điểm nhấn, là niềm tự hào lớn của những người dân ở thành phố này.

Nằm bên bờ của dòng sông Rhine, một bên là đường cao tốc nối Basel với Genève, còn một bên là công viên Solitute, Jean Tinguely có sự tương thích tối đa với môi trường ở xung quanh. Tuy kiến trúc bảo tàng là một khối vuông nhưng nó lại có rất ít sắt thép tại công trình này và đặc biệt bảo tàng này rất hài hòa với những hàng cây cổ thụ thơ mộng của công viên ở cạnh bên. Những người dân Basel thường nói vui rằng bảo tàng Tinguely là một tác phẩm của tình bạn giữa người kiến trúc sư và người họa sĩ.

Fastnacht ấm áp giữa ngày Đông

Buổi sáng ngày hôm sau chúng tôi thức dậy thật sớm để tham dự Fastnacht, ngày hội lớn nhất của thành phố Basel. Cả thành phố đã chuẩn bị trước đó hàng tháng cho lễ hội hóa trang kéo dài trong vòng bốn ngày này. Fastnacht được bắt đầu từ 4 giờ sáng ngày thứ Hai của tuần lễ nằm giữa tháng Hai và tháng Ba. Khi tiếng chuông nhà thờ điểm bốn tiếng, tất cả các loại đèn điện ở trong thành phố đều bị tắt hết.

Từ mọi ngõ ngách người dân mặc những bộ trang phục hóa trang đủ màu đủ kiểu đổ ra con đường chính, trong tay họ là những chiếc đèn lồng có nhiều hình dáng, màu sắc rất sặc sỡ. Lại có những nhóm hóa trang chỉ dùng một kiểu lồng đèn trang trí theo một tiêu đề của nhóm đề ra, nào là nhóm Bảo vệ sức khỏe cho trẻ em, nhóm Chữa lửa và nhóm Quân đội…

Những nhóm này sẽ có chung một loại trang phục, nhưng mặt nạ khác nhau, nhiều kiểu trông rất đẹp mắt và công phu! Mỗi nhóm đều có một ban nhạc với rất nhiều loại nhạc cụ từ trống, sáo cho đến các loại kèn... Theo lệnh của những tay trống chỉ huy, tất cả ban nhạc sẽ cùng hòa tấu một hợp khúc nghe hết sức rộn rã.

Vào buổi tối thứ Hai, sau một ngày dài trình diễn, họ đem tất cả những chiếc đèn lồng được trưng bày tại quảng trường nhà thờ. Theo tục lệ cổ xưa, những người đàn ông trung niên sẽ hóa trang thành những người phụ nữ mũi khoằm có bộ ngực vĩ đại, đầu đội khăn hay đội nón rộng vành.

Những người khác cũng phải hóa trang từ đầu đến chân: guốc gỗ sơn màu rực rỡ, tất vằn xanh đỏ cao đến đầu gối, quần trắng ngắn cũn cỡn, áo choàng và mặt nạ với một cái mũi thật to và tóc xù có màu vàng đỏ…

Hơn 10.000 người đã đeo mặt nạ ngồi ở trên những chiếc xe mang những tấm panô vẽ những hình ảnh hài hước, phản ánh các chủ đề khác nhau trong đời sống của những người dân Thụy Sĩ và của quốc tế. Từ trên chiếc xe hoa, họ liên tục ném cam, kẹo và khoai tây cho trẻ em và hoa, giấy màu dành cho các cô gái trẻ hoặc trao cho khán giả những tờ giấy có vẽ các hình thù dí dỏm, hài hước và viết chữ thổ ngữ của thành phố Basel.

Cứ thế, tiếng nhạc, tiếng trống rầm rộ cứ nối tiếp nhau cho đến khi buổi diễu hành chính được bắt đầu vào lúc 1 rưỡi chiều.

Vào buổi trưa chúng tôi sẽ nghỉ chân tại một nhà hàng có phong cách của Đức, được sự giới thiệu của một anh phục vụ vui tính, mọi người đã ăn thử món schnitzel (thịt heo cán mỏng, được tẩm bột chiên bơ) rất phổ biến ở nơi đây và raclette (một loại “lẩu” được nấu với ba loại phô mai và rượu, thực khách sẽ tha hồ nhúng bánh mì, rau tươi, khoai tây... vào nồi phô mai nóng chảy tan trong rượu).

Trong không khí lạnh thở ra khói, cắn miếng thịt heo thơm giòn, rồi nhấm nháp thêm một chút phô mai nóng béo ngậy rồi lại hớp thêm một chút rượu vang, cả nhóm ai nấy không khỏi xuýt xoa trước hương vị tuyệt vời của thức ăn ở vùng này.

Hấp dẫn nhất đó là món thịt bê thái nhỏ cũng được nấu chung với phô mai và nấm tươi. Sau khi nếm một chút nước xốt phô mai thơm lừng tan ngay nơi đầu lưỡi, cắn một miếng thịt bê mềm ngọt, chúng tôi đã tin rằng mình sẽ đủ năng lượng để đi dạo thêm mấy tiếng đồng hồ nữa.

Fasnacht Basel có một ngày dành riêng cho trẻ em. Trẻ em trong những trang phục dễ thương và đi diễu hành ngoài đường.

Vào ngày thứ hai của Fastnacht Basel là ngày dành cho những em nhỏ. Ở tại trung tâm thành phố, các nhóm trẻ em khác nhau có bố mẹ đi cùng diễu hành ở trên các con phố. Các em mặc trên mình những bộ đồ hóa trang, đeo mặt nạ, đánh trống và thổi sáo… chuyên nghiệp không kém gì những người lớn. Buổi tối của ngày lễ hội thứ hai thì được dành cho các nhạc công.

Vào đúng 8 giờ tối, chương trình ca nhạc năm nào cũng thu hút được hàng vạn người trẻ tuổi và được tổ chức ở khu vực trung tâm. Cũng trong ngày thứ hai này của lễ hội, các ca sĩ của thành phố sẽ đi một vòng đến khoảng 30 cửa hàng ăn và các quán rượu chơi những bài hát và bản nhạc trào phúng, vui nhộn để phục vụ cho khách hàng.Tiếp đó, ngày thứ ba và thứ tư của lễ hội là các cuộc diễu hành và các hoạt động có liên quan đến lễ hội.

Fastnacht chỉ diễn ra trong vòng bốn ngày, nhưng những người dân Basel đã phải chuẩn bị cho lễ hội này trong suốt cả một năm. Kinh phí hỗ trợ cho các nhóm hóa trang có được là nhờ vào việc bán huy hiệu tượng trưng cho lễ hội và tiền thu được từ các buổi hòa nhạc lớn… và tiền do những người hảo tâm đã đóng góp. Một lần đến với nơi đây mới biết những người dân ở đất nước Thụy Sĩ vốn ưa nhịp sống bình lặng lại có thể sôi nổi, sáng tạo hết mình như thế nào trong những ngày hội.

Một đoàn tham gia diễu hành tại lễ hội chụp ảnh lưu niệm.

Theo DNSG