Lễ hội cầu mưa tại Hưng Yên

Chùa Pháp Vân (hay còn có tên gọi là Thái Lạc) là một ngôi cổ tự có từ thời Lý nằm ở trong quần thể chùa thờ Tứ Pháp (Pháp Vân, Pháp Vũ, Pháp Lôi và Pháp Điện). Tương truyền rằng, cứ mỗi khi trời hạn hán thì những người dân ở nơi đây lại làm lễ cầu mưa; vì vậy lễ hội này không được tổ chức thường xuyên hàng năm. Đến năm 2005 trở lại đâythì lễ hội cầu mưa mới thực sự trở thành một ngày hội vui nhất của những người dân ở nơi đây. Trong những ngày này, ngoài ý nghĩa tín ngưỡng là thờ Tứ Pháp (Pháp Vân, Pháp Vũ, Pháp Lôi, Pháp Điện) thì tại đồng bằng Bắc Bộ nó còn là dịp để gia đình quây quần xum họp, bàn chuyện làm ăn, phát triển sản xuất, chăn nuôi và cày cấy…

Tứ pháp là danh từ dùng để chỉ 4 nữ thần ở trong tín ngưỡng Việt Nam bao gồm: Mây, Mưa, Sấm và Chớp, đại diện cho các hiện tượng tự nhiên có một vai trò rất quan trọng trong xã hội nông nghiệp. Theo các nhà khoa học, tín ngưỡng Tứ Pháp được định hình và phát triển trong những buổi đầu Phật giáo du nhập vào đất nước ta, thể hiện ý thức độc lập và tự chủ trong việc giữ gìn bản sắc văn hóa của dân tộc và kết nối tinh thần đoàn kết toàn dân trong việc chống lại sự đồng hóa phong kiến ở phương Bắc.

Tín ngưỡng thờ Tứ Pháp là một trong những hiện tượng tín ngưỡng bản địa của nước ta mang đậm màu sắc của nền văn minh lúa nước kết hợp với Phật giáo. Những người cư dân trồng lúa luôn cần nước. Trong 4 nhu cầu thiết yếu mà những người nông dân Việt Nam đã tổng kết đó là "nước, phân, cần, giống” thì nước là đứng hàng đầu. Mà ở khu vực nhiệt đới gió mùa này, nói đến nước chính là nói đến mưa. Chính vì thế mà khi Phật giáo mới được truyền nhập vào nước Việt Nam, thì ở tại trung tâm đầu tiên là Luy Lâu, tức là vùng chùa Dâu, nó đã gắn kết với sự sùng bái của 4 nữ thần Pháp Vân, Pháp Vũ, Pháp Lôi và Pháp Điện. Các hội chùa Tứ Pháp đã cho ta thấy một cách sống động sự tiếp hợp giữa Phật giáo và tín ngưỡng cầu mùa của những người nông dân nước Việt Nam vẫn diễn ra...

Theo truyền thống, tại ngôi chùa Pháp Vân, vào lúc có hạn hán, người ta sẽ rước tượng Pháp Vân ra khỏi ngôi chùa, cùng với tượng của các bà Pháp Lôi và Pháp Vũ ở các chùa gần đó đến chùa Ôn Xá (được gọi là chùa Un) - là nơi thờ bà Pháp Điện để làm lễ cầu mưa.

Đội múa Rồng đi trước đoàn rước kiệu

Đoàn rước kiệu là những trai tráng khỏe mạnh

Đoàn nhạc không thể thiếu trong lễ hội cầu mưa

Những ai được dính nước sẽ được may mắn

Lễ rước được diễn ra như sau: đi đầu đoàn rước kiệu là một đội múa rồng. Tiếp đến là những người tham gia vào rước kiệu, họ phải là những người khỏe mạnh, cưởi trần và đóng khố. Đặc biệt trong lễ hội thì không thể thiếu đoàn nhạc. Những người dân đứng ở hai bên đường chờ đoàn rước kiệu đi qua thì họ té nước, họ làm như thế là để cầu may, những ai được dính nước ấy sẽ được may mắn. Mọi người sẽ cùng nhau chui qua kiệu mong được sức khỏe và được bình an

Theo truyền thuyết của người dân kể lại, bà (Pháp Điện) chỉ được ở trong chùa  và không được đi ra ngoài, bởi nếu đi ra ngoài cửa chùa thì sẽ bị hạn hán, bà Pháp Điện nhìn về hướng nào thì nơi đó sẽ bị cháy... nên đội rước bà Pháp Điện sẽ chỉ chạy ra đến cửa chùa để chào các chị (Pháp Vân, Pháp Vũ, Pháp Lôi) rồi lại quay vào chùa.

Cũng giống như các lễ hội của cư dân nông nghiệp khác, lễ hội cầu mưa là một hình thức sinh hoạt văn hóa cộng đồng gắn liền với đời sống tinh thần của những người làm nông nghiệp. Là lễ hội được bắt nguồn từ nền nông nghiệp và phục vụ cho mục đích nông nghiệp nên trong tâm thức của những người nông dân, mở hội cầu mưa cũng là một công việc khá cần thiết và quan trọng giống như bất kỳ một khâu sản xuất nào./.