Lễ hội ông Đùng – bà Đà tại Thái Bình

(lehoi.info)- Lễ hội được tổ chức vào ngày 14 tháng 4 âm lịch hàng năm ở tại Đền thờ bà chúa Muối thuộc làng Quang Lang, xã Thụy Vân, Thái Thụy, Thái Bình. Lễ hội là nơi để gửi gắm những ước vọng của những người dân làng muối về sự sản sinh, sinh sôi và dồi dào. Nơi đó có sự giao hoà của con người cùng với sông nước đất trời làm lòng người thêm tươi trẻ, thóc lúa thêm nhiều, cây cối thêm xanh tươi,  báo hiệu cho một mùa muối dồi dào, bội thu.

Đền thờ bà Cháu Muối

Bà chúa Muối, bà có tên thật là Nguyệt Ánh. Theo truyền thuyết kể lại rằng: Một hôm, khi đang chở muối trên một chuyến đò, Bà Nguyệt Ánh gặp thuyền của vua Trần Anh Tông trên sông Hồng. Mấy người chèo thuyền khát nước, nên liền gọi đò cô bán muối đến và xin nước uống. Nàng e lệ sượng sùng, khép nép, nước cầm tay và tà áo che mặt. Chợt nhìn thấy đôi bàn tay xinh xắn của nàng, vua đã đón nàng sang thuyền mình và sau đó lập làm vợ thứ ba. Sống ở trong cung điện nhưng nàng không nguôi nhớ về quê nhà, nhà vua đành phải đồng ý xuất lụa là, vàng bạc rồi cho quân lính đưa Nguyệt Ánh về quê nhà. Không lâu sau, bà lâm bệnh nặng, rồi qua đời vào ngày 14 tháng 4. Nhà vua được tin thương tiếc bà nên đã sắc phong cho bà làm Phúc thần, người dân làng Quang Lang biết ơn bà đã lập đền thờ để con cháu đời đời tưởng nhớ tới công lao của bà - đó chính là đền thờ bà chúa Muối ngày nay.

Đặc sắc lễ hội ông Đùng bà Đà ở Thái Bình

Lễ hội đặc sắc cùng với điệu múa ông Đùng, bà Đà mang đậm chất folklore - nhằm cầu mong sự sinh sôi và thịnh vượng. Hình ông Đùng, bà Đà được đan bằng tre mỏng và được đan theo kiểu mắt cáo. Thân hình cao tới 1,5 - 2m, hình chóp nón, đường kính ở phía dưới rộng, đủ để cho một người chui lọt vào. Sáng sớm ngày 14 tháng 4 âm lịch, các thôn ở trong làng mang các hình nộm ông Đùng, bà Đà vào Đền thờ bà chúa Muối để tiến hành các nghi thức tế lễ một cách nghiêm trang và thành kính.

Tục chính của lễ hội này là múa Đùng được diễn ra vào lúc nhập nhoạng tối cùng ngày. Trong khi múa người ta sẽ xướng vang những câu tụng ca công đức của bà chúa Muối như: "Lạy chúa! Muối của chúa năm nay được mùa lắm! Lạy chúa, lạy chúa…".

Lễ hội ông Đùng – bà Đà tại Thái Bình

Trong lễ hội các hình nộm mang cả dáng dấp của ông Đùng và bà Đà. Khi múa lúc nghiêng ngả, lúc quay sang phải, lúc quay sang trái, để cho ông bà có cơ hội "bày tỏ" tình cảm vui mừng với nhau. Các vai ông Đùng và bà Đà phải phối hợp sao cho những lần giáp mặt, thân chập vào nhau. Người Quang Lang giải thích rằng đó là lúc ông bà đang "ăn nằm" với nhau. Sau đó, đoàn múa đi ra khỏi Đền và đi quanh làng, các Đùng con quấn quýt ở xung quanh Đùng bố mẹ. Dân làng đi theo nhộn nhịp, vừa đi vừa hát vừa múa. Lúc đám rước quay về tới Đền thì dân làng vội vã xô nhau vào để lấy cho được một nan nứa trên hình nộm của hai ông bà về cắm vào ruộng, vào vườn và cắm ở trên thuyền để lấy may.