Hội đánh cá làng Me tại Hà Nội

Làng Me là một tên khác của xã Cung Thuận, ngày nay thuộc xã Tích Giang, huyện Phúc Thọ, Hà Nội. Trong tâm thức của người dân trong làng, Đức thánh Tản là người đã có công đánh thắng Thủy Tinh và diệt trừ loài thủy quái, mang lại mùa màng tươi tốt cho nhân dân trong vùng. Chính vì vậy, để ghi nhớ công ơn to lớn của Thánh Tản, người dân làng Me hàng năm đều tổ chức đánh bắt các loài thủy tộc để dâng lên Ngài. Xuất phát từ quan niệm của người xưa, người làng Me đã có tục thi đánh cá vào mỗi dịp hội làng. Hội làng diễn ra từ ngày mồng 2 đến hết ngày mồng 10 tháng 2 Âm lịch hàng năm.

Hội làng Me hấp dẫn bởi nhiều trò vui dân gian, nhưng đặc sắc và thu hút được nhieuf tham gia hơn cả là cuộc thi đánh cá được tổ chức vào buổi sáng ngày mồng 4 tháng 2.
Làng Me có một cái ao hình vòng cung khá rộng, trông từ xa như ôm lấy ngôi đình vậy, dân làng vẫn gọi cái ao này là ao đình. Cá thả trong ao đình bất kỳ ai cũng không được đánh bắt trước khi vào lễ hội. Hàng năm, dân làng sẽ phân công gia đình nào đó trông nom ao cá chu đáo, chính vì vậy cá ở ao đình sinh sôi nảy nở rất mạnh và đa dạng về chủng loại: trắm, chép, mè, trôi...

Các đội tham gia thi bắt cá

Sáng sớm ngày mồng 4 tháng 2, từ các xóm, các ngõ, bà con dân làng đã nô nức đổ về ao đình để xem hội thi đánh cá. Xung quanh ao đình, hàng mấy trăm người được chia thành nhiều phe, giáp đã về dự khá đông với đủ nơm, vó, cụp... chỉ chờ nghe lệnh để xuống bắt cá.

Quang cảnh của hội thi bắt cá diễn ra hết sức nhộn nhịp, kèm theo sự hồi hộp và những tiếng reo hò cổ vũ nhiệt tình. Vòng trong sẽ là những người tham gia cuộc thi, dáng vẻ người nào cũng hăm hở, có người miệng còn chóp chép nhai trầu cho đỡ lạnh. Còn vòng ngoài thì là tầng tầng, lớp lớp người đi xem hội, đứng cổ vũ chật ních cả một vòng ao, không còn chỗ nào hở. Người dân ở các xã lân cận cũng đổ xô tới xem rất đông.

Hội đánh bắt cá làng Me diễn ra rất vui vẻ và náo nhiệt

Sau khi vị một đại diện của làng cử hành lễ khấn để xin lệnh đức Thánh ở đình xong thì một hồi trống ngũ cũng vang lên, như hiệu lệnh bắt đầu cuộc thi. Tất cả những người dự thi đua nhau nhảy ùm xuống ao. Kẻ úp nơm người chụp, tất cả khua múa rối rít, loạn xạ cả lên.

Nước ao lúc nào cũng chao động sóng sánh, bọt nước nổi lên đục ngầu, bắn tung toé lên cả trên bờ. Tiếng người đuổi bắt cá ở dưới ao hò reo 1, thì những người cổ vũ trên bờ phải hò 10, thêm vào đó là những nhịp trống thúc giục khiến không khí ngày hội càng thêm tưng bừng.

Với các công cụ trong tay, ai cũng vận dụng hết khả năng của mình, họ chen lấn nhau, tranh nhau từng khoảng trống, khiến cho những con cá bị dồn đuổi nhảy tứ tung, có con còn nhảy cả lên trên bờ. Mỗi khi có người nào đó bắt được cá hoặc bắt trượt cá, thì trên bờ tiếng hò reo lại nổi lên như sấm dậy. Khi có người bắt cá sẽ nhanh tay đưa ngay cho người nhà đang đã đợi sẵn trên bờ để gom thành từng phần để tính điểm thi.

Một thanh niên bắt được con cá to

Hội thi đánh cá diễn ra một cách ồn ào, sôi động, và diễn ra đến đầu giờ chiều, khi nào có tiếng pháo nổ thì tất cả mới dừng lại. Lúc này, từng phần cá được người dân lần lượt khiêng cả vào sân đình để ban chủ hội chấm điểm. Lúc này, đám người xem hội cũng ùa vào theo, nhất là đám thanh niên nam nữ tha hồ xô đẩy, hò hét ầm ĩ.

Những người được chiến thắng, nhận được phần thưởng mặt mày hớn hở. Những người không được giải cũng không vì thế mà buồn, mà thậm chí họ còn thấy vui. Người làng Me ngày hôm ấy đắm mình trong bầu không khí vui vẻ sôi động của ngày hội.

Số cá bắt được trong hội thi sẽ được chia đều cho các hộ gia đình trong làng để làm tiệc cá. Tục thi đánh bắt cá làng Me đã thể hiện một cách sống động đời sống văn hóa của những người dân vùng nông nghiệp thời cổ xưa.

Có một số nơi khác ở xứ Đoài cũng tổ chức tục thi đánh cá và thờ thần núi Tản Viên, nhưng không khí hội thi đánh cá làng Me bao giờ cũng vui hơn nhất, đặc sắc nhất. Chính vì vậy, hội thi này đã được nhân dân khắp nơi hưởng ứng và ngợi ca, và không biết từ bao giờ nó đã gắn liền với đời sống tinh thần của người dân làng Me.