Lễ hội Bà Triệu tại Thanh Hóa

Lễ hội Bà Triệu được tổ chức hàng năm vào các ngày 20 - ngày 23 tháng 2 âm lịch tại xã Triệu Lộc, huyện Hậu Lộc tỉnh Thanh hoá. Lễ hội này được tổ chức để tưởng nhớ tới vị anh hùng Triệu Thị Trinh - là người đã lãnh đạo nhân dân đứng lên chống lại ách đô hộ của nhà Ngô vào năm 248.

Tưng bừng lễ hội Bà Triệu

Lễ hội này được tổ chức với quy mô lớn trên một không gian rộng theo quy trình đền, lăng và đình. Các điểm di tích ấy đều diễn ra tế lễ với một nghi thức trang trọng vừa truyền thống và vừa kết hợp với lễ hội đương đại. Riêng ở đình làng Phú Điền có tổ chức nghi thức hội “ Ngô, Triệu “giao quân”

Đoàn rước kiệu tại lễ hội đền Bà Triệu

Ở tại đền Bà Triệu chủ yếu là tế lễ, như rước kiệu, tế nữ quan. Trong phần hội không có những trò diễn dân gian mà chỉ có Hội trận, khơi dậy và liên tưởng đến hào khí chống quân Ngô của bà..Tiếp sau là những đại lễ, rước kiệu…còn có hát chầu văn, là 1 hình thức âm nhạc truyền thống trong ngày lễ rất linh thiêng.

Ngoài những nghi thức lễ trên còn có lễ Mộc dục. Đây là 1 nghi thức lễ được những người dân địa phương rất chú ý và thận trọng, chọn ngày tốt để hành lễ, thường là ngày 18, ngày 19 tháng 2 âm lịch ở cả 2 nơi đền và đình làng, do 1 ông từ cả và 3 ông từ phụ chịu trách nhiệm. Tiếp đó là tế Phụng Nghinh. Tế Phụng Nghinh là thủ tục mời vua Bà cùng với lục bộ triều đình, hội đồng các quan, các thánh tổ bách gia về trong ngày huý kỵ Vua Bà, là ngày rất trang nghiêm và rất linh thiêng, thời gian tế là nửa ngày. Việc rước bóng, trong ngày hội là một thể thức vô cùng quan trọng, người ta đặt bát hương Vua Bà lên kiệu cùng với một hộp tư trang và đĩa trầu cau. Có tám chàng trai được chọn lọc, đức độ, sạch sẽ và gia đình không có việc tang, không có việc xấu. Những chàng trai khênh kiệu (gồm có 8 đòn) mặc áo đỏ cộc tay, thắt lưng màu đỏ đầu chít khăn màu đỏ, quần trắng và chân đất. Người chủ tế đi ở phía dưới gầm kiệu. Tiếp theo có kiệu song loan, trên kiệu có áo chầu và các hộp sắc phong, có tám người khiêng. Nghi thức đi đầu có một hương án có hai người vác lọng che hương án, trên kiệu thì có bát hương, trầu cau và hoa quả. Sau hương án sẽ là phường bát âm cử nhạc lưu thuỷ, có trống, có chiêng và có 32 người thực hiện các nhiệm vụ vác gươm, vác bát bửu, vác dùi đồng. Cứ như thế các đoàn vác cờ hội, vác kiệu song loan, người đi cùng đoàn rước kiệu phải ăn mặc chỉnh tề khăn nhiễu, quần trắng và áo lương. Đạo hành từ đền chính đến Lăng rồi trở về Đình làng. Đến Lăng kiệu được đặt ở trên giá đỡ và làm thủ tục nghi thức khấn đức Bà, nhân ngày huý kỵ, với tấm lòng thành kính của các con các cháu thập phương nhớ tới công ơn của Bà. Đoàn cử hành về đình làng, kiệu, bát hương bóng Bà đặt ở giữa đình và tiếp tục tế lễ 1 ngày 1 đêm gồm các tế yên vị và tế tam sanh. Sau đó đòn rước tế theo lộ trình về Đình Chính để làm Vua Bà trong 2 ngày 22 và ngày 23 tháng 2 âm lịch.

Ngày 23 tháng 2 là ngày thuộc vào các ngày chính kỵ, ngày này không tế mà chỉ làm lễ , có một số lễ vật như 100 quả dưa chuột, 100 trứng sống, 3 bát cơm gạo trắng, 3 quả trứng luộc, bánh gai, bánh dày, bánh trưng và bánh mật…

Lễ hội đền Bà Triệu thu hút đông đảo người dân tham gia

Lễ hội Bà Triệu thể hiện tinh thần uống nước nhớ nguồn, tôn vinh khí phách anh hùng của hậu thế đối với Bà Triệu - người nữ anh hùng của nhân dân tại Xứ Thanh.