Lễ hội Tịch Điền Đọi Sơn

Nghi thức lễ tịch điền này lần đầu tiên được diễn ra vào thế kỷ X ở Hà Nam, trên quê hương vua Lê Đại Hành và sau nhiều năm thất truyền, lễ hội được khôi phục từ năm 2009. Đến năm 2010, lần đầu tiên chủ tịch nước Việt Nam Nguyễn Minh Triết cũng đã đến mặc áo nông dân cầm cày thực hiện nghi lễ tịch điền Đọi Sơn.

Theo truyền thuyết, lễ Tịch điền có nguồn gốc từ rất xa xưa do vua Thần Nông, một vị vua huyền thoại được xem là thủy tổ của người Việt, cụ nội của Vua Hùng khai mở. Lễ Tịch điền sau đó được người Việt thực hiện mang ý nghĩa tế Thành hoàng, Thần Nông, các thần mây, mưa, sấm, chớp để cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu nên còn được gọi là Hạ điền cầu bông.

Sử sách Việt Nam ghi lại, mùa xuân năm 987, lần đầu tiên vua Lê Đại Hành cùng văn võ bá quan đến cày ruộng ở Đọi Sơn và bắt được chum vàng. Đến năm 988 tổ chức cày ở Bàn Hải bắt được chum bạc, vì thế những thửa ruộng này còn được gọi là Kim Ngân Điền. Từ đó, hàng năm cứ vào dịp đầu xuân, nhà vua lại ra đồng cày ruộng, làm Lễ tịch điền để cầu mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt. Các triều đại phong kiến sau đó cũng đều duy trì nghi lễ cày tịch điền với các hình thức khác nhau.

Lễ tịch điền không chỉ mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, thể hiện sự quan tâm của các vị vua đối với người nông dân mà ngày nay nó còn góp phần tuyên truyền, giáo dục các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ lòng biết ơn đối với các bậc tiền nhân, khuyến khích người dân tích cực phát triển sản xuất nông nghiệp. Bởi thế, mỗi người dân Hà Nam nói riêng và Việt Nam nói chung cần phát huy truyền thống thi đua lao động sản xuất, phát triển kinh tế trên chính mảnh đất quê hương mình.

Lễ hội Tịch điền diễn ra từ ngày mồng 5-7 tết âm lịch với nhiều hoạt động như: rước chân nhang vua Lê Đại Hành từ đền Lăng, xã Liêm Cần, Thanh Liêm về xã Đọi Sơn, huyện Duy Tiên, lễ rước nước, lễ sái tịnh…

Sau phần lễ là phần hội với các hoạt động diễn xướng, kết hợp với văn hóa, nghệ thuật, thể thao thu hút đông đảo bà con nhân dân và du khách tham dự.